«Καλησπέρα, θέλω μία χορδή για βιολί». «Μάλιστα. Σε τι τιμές κοιτάζουμε;». «Τη φτηνότερη που έχετε».
Αυτός ο απλός διάλογος έγινε μπροστά μου σε υποκατάστημα της γνωστής αλυσίδας ειδών ήχου και εικόνας «Φίλιππος Νάκας». Αμέσως μετά ρωτάω τον έμπειρο πωλητή αν αυτό είναι ένα συνηθισμένο αίτημα των πελατών του· αν δηλαδή η τιμή –και μάλιστα η χαμηλότερη δυνατή– είναι το βασικότερο κριτήριο για να επιλέξει κάποιος εκείνο που θα αγοράσει. «Σε πολύ μεγάλο βαθμό ναι και εν μέρει όχι άδικα, αφού πλέον υπάρχουν αρκετά ποιοτικά προϊόντα σε χαμηλές τιμές. Εξαρτάται βέβαια και από το είδος. Ενα μουσικό όργανο για παράδειγμα αξίζει κατά τη γνώμη μου μια παραπάνω επένδυση, αφού αντικειμενικά θα είναι πολύ πιο αξιόπιστο και θα έχει λιγότερα έξοδα συντήρησης στη συνέχεια, σε σχέση με κάποιο πολύ οικονομικότερο, το οποίο όμως θα αποδειχθεί τελικά μη ικανοποιητικό».
Θέλοντας να πάρουμε μια γεύση για το πού κινείται η αγορά ενός είδους «πολυτελείας», αν μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς έτσι πλέον τα μουσικά όργανα και γενικότερα τον τομέα του ήχου, κάναμε μια μίνι έρευνα στα πολλά μικρά ή μεγαλύτερα καταστήματα που παραδοσιακά υπήρχαν (και ακόμα αντέχουν) στην ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων.
«Σίγουρα οι πωλήσεις έχουν συρρικνωθεί. Το προϊόν μας δεν αποτελεί είδος πρώτης ανάγκης, οπότε αναμενόμενα η πτώση είναι μεγάλη και όλοι προσπαθούν να επιβιώσουν με την ελπίδα όλο αυτό κάποτε να περάσει.
Η μεγάλη “κοιλιά” έχει γίνει στη μεσαία κατηγορία [από άποψη τιμής] των οργάνων. Στα φθηνά αντιθέτως υπάρχει άνοδος ενώ τα πολύ ακριβά, που ούτως ή άλλως ήταν λίγα, έχουν μια σταθερότητα». Αυτά μας είπε ο Αναστάσης Καγμάκης, συνιδιοκτήτης, μαζί με τον πατέρα του, της ομώνυμης οικογενειακής επιχείρησης που δημιουργήθηκε το 1978 και δραστηριοποιείται σταθερά στον χώρο του μουσικού οργάνου.
Πώς κινούνται όμως σήμερα οι (πολλοί) νέοι άνθρωποι που ξεκινούν ή συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους σε μουσικά σχήματα και τι επιλογές έχουν; «Το βασικό αγοραστικό πλεονέκτημα του νέου μουσικού σήμερα σε σχέση με το παρελθόν είναι η πληροφόρηση, φυσικά μέσω του Διαδικτύου. Εκτός του ότι σου εξασφαλίζει μια πολύ γρήγορη –και δωρεάν– λύση τεχνικών προβλημάτων, σε καθιστά εύκολα ενήμερο για το σύνολο της αγοράς. Δεν υπάρχει νέος μουσικός που θα έρθει σε εμάς χωρίς να έχει κάνει πρώτα την έρευνά του, να γνωρίζει τις τιμές και περίπου τις επιλογές που έχει για το αντικείμενο που τον ενδιαφέρει».
Ενα δεύτερο πλεονέκτημα που συνάγεται συνολικά από την έρευνά μας είναι το λεγόμενο value for money: η ποιότητα δηλαδή που μπορεί σήμερα κάποιος να αγοράσει σε πολύ ελκυστικότερες τιμές σε σχέση με το παρελθόν. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια, όλες σχεδόν οι μεγάλες εταιρείες του χώρου, διαισθανόμενες την παγκόσμια κρίση και τη συνεπαγόμενη μείωση της καταναλωτικής ισχύος, έχουν κυκλοφορήσει πολύ πιο οικονομικές σειρές μοντέλων (μουσικά όργανα, αναλώσιμα, είδη hi-fi κ.λπ.) προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες. Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα, πως 5-6 χρόνια πριν, οι τιμές για ένα απλώς αξιοπρεπές πικάπ προσέγγιζαν τα 1.000 ευρώ, ενώ σήμερα υπάρχουν ανάλογες επιλογές χαμηλότερα από το 1/3 αυτής της τιμής.
Ενα άλλο μεγάλο ζήτημα άμεσα συνδεδεμένο με την παραδοσιακή αγορά του ήχου –αλλά και πολλές άλλες– είναι αυτό των διαδικτυακών πωλήσεων. Το βασικό σε αυτόν τον τομέα είναι η τιμή, την οποία είναι πολύ δύσκολο να ανταγωνιστεί οποιοδήποτε φυσικό κατάστημα. «Και πάλι εδώ έχουμε να κάνουμε με το είδος. Ενα πετάλι για κιθάρα ας πούμε είναι πανομοιότυπο, είτε το παραγγείλεις από το Ιντερνετ είτε το πάρεις από το φυσικό κατάστημα, όμως αυτό δεν συμβαίνει και με την ίδια την κιθάρα. Γενικά ο πελάτης θέλει να πιάσει, να δοκιμάσει και να παίξει ακριβώς το μουσικό όργανο που θα αγοράσει, αφού καθένα από αυτά –ακόμα και τα βιομηχανικά– είναι μοναδικό», μας λέει ο κ. Καγμάκης.
Διαδικτυακή αγορά και home-studio
Διαδικτυακά καταστήματα, τα οποία προσφέρουν μεγάλη ποικιλία και πολύ καλή εξυπηρέτηση, δραστηριοποιούνται και στη χώρα μας. «Η κατάσταση είναι δύσκολη, όμως παραμένουμε αισιόδοξοι. Εχουμε ένα πολύ αξιόλογο και πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα σάιτ, με ενημέρωση, απόθεμα και δυνατές αντιπροσωπείες, και τολμώ να πω ότι πάμε πολύ καλά δεδομένων των συνθηκών», μας λέει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος του athensproaudio.gr, το οποίο έχει συμπληρώσει ήδη 8 χρόνια λειτουργίας.
Ο νέος αυτός άνθρωπος έχει την άποψη πως εν μέσω κρίσης εκείνο που χρειάζεται είναι μια πιο «επιθετική» τακτική. «Στόχος μας είναι σύντομα να ανοίξουμε και φυσικό κατάστημα με μεγάλη έκθεση, ώστε να επεκταθούμε περισσότερο και στον χώρο του μουσικού οργάνου και του hi-fi, για τα οποία κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο. Αποψή μου είναι πως διαδικτυακό και φυσικό κατάστημα αποτελούν ιδανικό συνδυασμό, αρκεί αυτό να γίνεται σωστά και με προγραμματισμό. Αν έχεις τη δυνατότητα στην κρίση, πρέπει να “χτυπάς”, να κάνεις παραπάνω προσπάθεια και επ’ ουδενί να μένεις παθητικός».
Ενα ξεχωριστό και ανερχόμενο θέμα στην παραγωγή –και συνεπώς στην αγορά– του ήχου είναι το φαινόμενο του λεγόμενου home-studio, της τάσης δηλαδή όλο και περισσότερων ανθρώπων να παράγουν και να ηχογραφούν τη μουσική τους σε περιβάλλον «σπιτικό», χωρίς αυτό απαραίτητα να σημαίνει πως το αποτέλεσμα απέχει τρομερά από την ποιότητα ενός παραδοσιακού επαγγελματικού στούντιο.
Ολα στο σπίτι
Ο κ. Κωστόπουλος, του οποίου η εταιρεία δραστηριοποιείται έντονα στον συγκεκριμένο τομέα, επιβεβαιώνει: «Είναι πραγματικά πολύ της μόδας σήμερα το home-studio. Λόγω και της έλλειψης δισκογραφικών εταιρειών, πολύς κόσμος και ειδικά οι νεότεροι έχουν αναλάβει πια όλη τη διαδικασία, από την παραγωγή μέχρι και την προώθηση και τη διάθεση της δουλειάς τους. Στην ηλεκτρονική μουσική, για παράδειγμα, η οποία είναι επίσης πολύ δημοφιλής, ένας μίνιμαλ εξοπλισμός αποτελούμενος από Η/Υ, κάρτα ήχου, ένα midi-keyboard, ηχεία, ακουστικά και μικρόφωνο είναι αρκετός για κάποιον ώστε να φτιάξει τη δική του μουσική. Ενα πολύ αξιοπρεπές –σχεδόν επαγγελματικό– τέτοιο σύνολο σήμερα δεν κοστίζει πάνω από 1.000 ευρώ».
