Η λέξη «μπήκαμε» στο θέατρο «Πόρτα» δεν είναι απολύτως ακριβής. Γιατί αυτή τη στιγμή για κανέναν δεν είναι εύκολο να μπει στο θέατρο που παρέλαβε την περασμένη άνοιξη, από τα χέρια της Ξένιας Καλογεροπούλου, ο σκηνοθέτης Θωμάς Μοσχόπουλος. Και αυτό γιατί πρέπει να προσπεράσει στο φουαγιέ φώτα που είναι πεσμένα καταγής, καρέκλες που βγήκαν από την πλατεία –θα μεγαλώσει η σκηνή του θεάτρου– και είναι προσωρινά κάπου στοιβαγμένες, πρόχειρους πάγκους εργασίας που δουλεύουν οι ομάδες των παραστάσεων. Μια κατάσταση που είναι πολύ εύκολο να προκαλέσει σε κάποιον… λουμπάγκο αν δεν προσέξει – και αυτό ακριβώς έπαθε ο Θωμάς Μοσχόπουλος και έλειπε από τη φωτογράφιση.
Ηταν όμως εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ομάδας των ηθοποιών που δουλεύουν για την παράσταση «Το μυστήριο της πολιτείας Χάμελιν», εκείνον τον παλιό θρύλο του Μεσαίωνα που κατέγραψαν οι αδελφοί Γκριμ. Μαζί τους ήταν και ο Κορνήλιος Σελαμσής, που υπογράφει τη μουσική της παράστασης, όπως και αρκετών άλλων από αυτές που θα δούμε φέτος στο «Πόρτα». Που φωτογραφήθηκαν πάνω στις σκαλωσιές της πλατείας, ή αυτές που βρίσκονται μπροστά ακριβώς από τη σκηνή. Δίνοντάς μας μια πρώτη γεύση από τα σκηνικά αυτής της μεσαιωνικής πολιτείας Χάμελιν που θα δούμε να ζωντανεύει στις 25 Οκτωβρίου.
Χρώματα και σχήματα
Λίγες ημέρες νωρίτερα, όταν τα πράγματα ήταν περισσότερο ελεγχόμενα και η πρόσβαση κατά τι πιο εφικτή, μπορέσαμε να δούμε ότι το φουαγιέ του «Πόρτα» είναι πια κάτασπρο, και σε καλωσορίζουν κατεβαίνοντας τρεις μικρότερες πόρτες, σε χρώματα πορτοκαλί, φιστικί και μοβ. Τα ίδια ακριβώς χρώματα υπάρχουν –σαν λογότυπος– και στην πρόσοψη του ταμείου, αλλά και στον προθάλαμο της πλατείας του θεάτρου.
«Ιδέες και προτάσεις είχαμε πολλές, χρήματα πολλά δεν είχαμε κι έτσι καταλήξαμε στις πιο προσιτές οικονομικά λύσεις», μας είπε σ’ εκείνην την πριβέ ξενάγηση πριν από λίγες ημέρες ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του «Πόρτα». Και μας αποκάλυψε ότι, όταν όσα αντικείμενα βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο φουαγιέ πάρουν τη θέση τους ή αποσυρθούν στην αποθήκη, θα κυριαρχούν στο χώρο δύο μεγάλα τραπέζια, σε χρώματα φωτεινά και σε σχήματα απρόβλεπτα (π.χ. στο σχήμα ενός φασολιού). Και όχι μόνο γιατί ένα μεγάλο μέρος των θεατών του «Πόρτα» και στη νέα του περίοδο θα είναι παιδιά, αλλά γιατί ο Θωμάς Μοσχόπουλος και οι συνεργάτες του αυτή την παιδικότητα και τη χαλάρωση θέλουν να εκμαιεύσουν.
Για όλα αυτά που γίνονται και για όλα όσα πρέπει να γίνουν, ο Θωμάς Μοσχόπουλος διακατέχεται από ενθουσιασμό και αγωνία. Αυτή τη φορά δεν φροντίζει μόνο για μία παράστασή του, αλλά για τη νέα διαδρομή ενός μεγάλου θεάτρου. Δεν σταματάει να λέει διαρκώς ότι μεγάλη συμβολή σε ό,τι γίνεται στον χώρο –από τα βαψίματα μέχρι τις μεταφορές– έχουν εθελοντές, φίλοι και μαθητές. «Σε αυτούς στηριζόμαστε για πολλά».
Για τη σεζόν που αρχίζει σε λίγο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος είχε και την ευθύνη ολόκληρου του ρεπερτορίου. Ακολούθησε κάποιον ιδεολογικό ή θεματολογικό άξονα, αναζητώντας τις ανάγκες και τις ανησυχίες του σύγχρονου κοινού για να συγκροτήσει το ρεπερτόριο του «Πόρτα»; «Εκ των υστέρων, αν μπορώ να αναλύσω τις επιλογές μου, μπορώ να βρω σύνδεση. Ετσι κι αλλιώς είναι ομαδοποιημένες οι παραστάσεις κι έχουμε βάλει και κάποιους τίτλους για την κάθε ενότητα. Π.χ. “Αλλιώτικοι κόσμοι” ή “Κακά αγόρια σε έργα με παράξενα ονόματα”».
Κρίση ταυτοτήτων
«Σε αυτή την ενότητα», συνεχίζει ο Θωμάς Μοσχόπουλος, «ο άξονας είναι η κρίση ταυτοτήτων και ρόλων, σε όλα τα επίπεδα: ιδεολογικό, προσωπικό, πολιτικό. Ας πούμε, στο “Σλάντεκ” υπάρχει ένας ήρωας που έχει χάσει εντελώς την πολιτική του ταυτότητα και εμπλέκεται σε ένα ναζιστικό μόρφωμα. Είναι η αναζήτηση ταυτότητας μέσα σ’ έναν κόσμο που βράζει. Στον “Λίλιομ” έχουμε έναν άνθρωπο σε κρίση προσωπικής ταυτότητας, ο οποίος ζει σ’ έναν κόσμο που τον έχει βάλει στο περιθώριο, αλλά με εντελώς άλλη οπτική. Στο “Μότζο” είναι μια ομάδα ανθρώπων, σε μια κατάσταση εγκλεισμού. Πρόκειται για μια παρέα νεαρών μπλεγμένων λίγο με τον κόσμο της νύχτας που εκεί που νομίζουν ότι έχουν πιάσει την καλή, συνειδητοποιούν ότι είναι κλεισμένοι σαν τα ποντίκια. Είναι μια μαύρη κωμωδία, όπου βλέπεις τον απόλυτο πανικό. Ολα αυτά έχουν μια κοινή βάση, ακόμα και στα παιδικά μας έργα. Π.χ. στο “Παιδί με τα μάγια”, που είναι η ιστορία ενός παιδιού που με κάποιον τρόπο αντιδρά σε βασικούς κανόνες και κάποια στιγμή καταλαβαίνει γιατί αυτοί οι κανόνες υπάρχουν. Είναι ένα θέμα που έχει πολλά από πίσω του, τα οποία με απασχολούν: τι σημαίνει κανόνας; Πού πρέπει να προσδιοριστεί ο κανόνας; Πού δεν πρέπει; Μπορείς να ζήσεις χωρίς κανόνες; Εχω τεράστια ανάγκη να ξανακοιτάξω λίγο το κομμάτι που λέγεται κοινωνία».
Για τον Θωμά Μοσχόπουλο «το θέατρο είναι δημόσιος χώρος. Αν δεν έχεις την αίσθηση πως είναι ένα σπίτι φιλόξενο, ένας δημόσιος χώρος όπου οι άνθρωποι μπορούν να συναντηθούν, ακόμα και με αντικρουόμενες απόψεις, τότε δεν παίζει τον ρόλο του. Νομίζω ότι χρειαζόμαστε επειγόντως ενεργοποίηση του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα. Αυτό είναι η ανάγκη μου, να ξαναβρεθούμε “μαζί”, όχι στον κλειστό οικογενειακό κύκλο, αλλά στον λίγο μεγαλύτερο».
