Λογοτεχνία στο θέατρο. Διόλου καινοφανές. Μόνο που αυτήν τη φορά, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, φιλοξενείται ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα του 20ού αιώνα. Κι ένας από τους νεότερους, αλλά πολύ ανήσυχους Ελληνες σκηνοθέτες –που η αλήθεια είναι ότι συνηθίζει να γοητεύεται από τα μεγάλα έργα της λογοτεχνίας–, ο Θέμελης Γλυνάτσης, αποφάσισε να μεταφέρει στη σκηνή μια παράσταση που βασίζεται στο πρώτο μέρος της τριλογίας του Χέρμαν Μπροχ «Οι υπνοβάτες». Στην παράσταση δόθηκε ο τίτλος «Ρομαντισμός», συνδέοντας το κίνημα αυτό του πρώιμου 19ου αιώνα με τον φασισμό, την ιδεολογία που εκδηλώθηκε τον 20ό αιώνα.
Στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, στην οδό Συγγρού, μάς υποδέχεται, μόλις σβήνουν τα φώτα, ένας έναστρος ουρανός. Στην αρχή αυτό, γιατί στο τέλος άστρα δεν υπάρχουν, παρά μόνο μια φατσούλα που παραπέμπει σε φεγγάρι, ένα φεγγάρι που μας βγάζει τη γλώσσα, όμως, και χαμογελάει μ’ έναν περίεργο τρόπο…
Οι οκτώ ηθοποιοί της παράστασης είναι εξ αρχής επί σκηνής και σε όλη τη δίωρη διάρκεια της παράστασης. Μιλούν καταιγιστικά, κινούνται σαν να ακροβατούν, ημιφωτίζονται, πέφτουν, σηκώνονται, πέφτουν τελικά…
«Οι χαρακτήρες του έργου “υπνοβατούν” ανάμεσα στους κοινωνικούς και προσωπικούς τους μύθους και στην καταστροφική αυτοαναφορικότητά τους. Πρόκειται για μια ψυχολογικής μορφής αδράνεια που τους συνθλίβει, τους κατακερματίζει, τους αποστερεί από την ανθρώπινη υπόσταση», όπως σημειώνει η δραματουργός Ελένη Τριανταφυλλοπούλου. Εκτός από τον Ιερώνυμο Καλετσάνο (μια φιγούρα), που ποτέ δεν είναι μαζί με τους υπόλοιπους κι έχει διαφορετική εκφορά λόγου. Ο Θέμελης Γλυνάτσης έστησε την παράστασή του σαν ένα αναπτυγμένο αναλόγιο. Είχε επιμείνει πολύ στις αισθητικές λεπτομέρειες (πάντα επιμένει), μας έκανε δώρο μερικά υπέροχα τραγούδια με την καθηλωτική φωνή του Χρήστου Κεχρή (ενός από τους ηθοποιούς της παράστασης).
Ηταν μια παράσταση για πολύ «διαβασμένο» κοινό, που προσπαθούσε να συγκεράσει μια δύσκολη λογοτεχνία με τη θεατρική τέχνη. Δεν το κατόρθωνε πάντα ο Θέμελης Γλυνάτσης. Υπήρχαν στιγμές που ο θεατής αγωνιζόταν να παρακολουθήσει τον χειμαρρώδη λόγο των ηθοποιών, που δεν είχε σαφή εικόνα για την πλοκή (παρά μόνο αν ήξερε το βιβλίο του Χέρμαν Μπροχ).
Παρά τις ενστάσεις, η παράσταση «Ρομαντισμός» δεν παύει να είναι ένα γενναίο εγχείρημα. Μια παρέα παθιασμένων ανθρώπων αναμετρήθηκαν με κάτι σίγουρα δύσκολο. Κι αυτό είναι ήδη μια παρακαταθήκη στη σύγχρονη παραστασιολογία.
Η παράσταση θα παίζεται μέχρι την Κυριακή 29/3/2015. Την Πέμπτη, 26/3, μετά την παράσταση θα ακολουθήσει συζήτηση, με συντονιστή τον καθηγητή και κριτικό θεάτρου Γρηγόρη Ιωαννίδη.
