Το νούμερο σε αφήνει άφωνο. Σηκώνει πέντε θεατές στη σκηνή. Τους βάζει να ζωγραφίσουν κάτι κρυφά σε μια λευκή κόλλα. Μαζεύει τα χαρτιά, τα ανακατεύει και ανοίγει το πρώτο. «Θα σας δείχνω τη ζωγραφιά και θα σας ρωτάω εάν είναι η δική σας», λέει στους παίκτες. «Θέλω να μου πείτε όλοι όχι, ακόμη και αυτός στον οποίο ανήκει». Η πρώτη εικόνα είναι ένα σύννεφο. «Δικό σου;» ρωτάει τον πρώτο. «Οχι». «Δικό σου;» τον δεύτερο. «Οχι». Και ούτω καθεξής. «Εύκολο, η ζωγραφιά είναι δική σου, Μαρία», λέει σε μια κοπέλα, που κουνάει σαστισμένη το κεφάλι της καταφατικά. Το κοινό ενθουσιάζεται, ενώ ο μάγος με τον ίδιο τρόπο βρίσκει άλλες τρεις ζωγραφιές. Από τον πάκο με τα χαρτιά έχει μείνει ένα. Ζητάει από τον παίκτη που προφανώς του ανήκει να το διπλώσει στα τέσσερα. Θα προσπαθήσει να βρει τι έχει ζωγραφίσει κάνοντάς του μερικές ερωτήσεις. Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα; Πού σου αρέσει να κάνεις διακοπές; Το αγαπημένο σου φαγητό; Παίρνει μια κόλλα και σχεδιάζει κάτι. «Μήπως έχεις κάνει κάτι τέτοιο;» τον ρωτάει δείχνοντάς του ένα γουρουνάκι. Ο παίκτης ανοίγει το χαρτί και –σοκ– οι ζωγραφιές ήταν πανομοιότυπες. Το κοινό ξεσπάει σε χειροκροτήματα. «Δεν είμαστε καλά, αδύνατον!» ακούς από κάτω. «Αποκλείεται να μην ήταν στημένο», ψιθυρίζουν κάποιοι στους διπλανούς τους. Δεδομένου ότι είχα την ατυχία, αγοραφοβικός άνθρωπος, να είμαι ένας από τους θεατές που σήκωσε στη σκηνή στην παράσταση της προηγούμενης Κυριακής, διαβεβαιώνω πως δεν ήταν.
«Ναι, αλλά κι αν δεν πετύχαινε;» θα ρωτούσα αργότερα τον Κώστα Καρυπίδη. «Ε, αν δεν πετύχαινε δεν θα πετύχαινε», λέει απλά. «Και τι έγινε αν πάει λάθος; Ο σκοπός είναι να επικοινωνήσω με το κοινό. Η αυτοπεποίθηση που παρατηρείς οφείλεται ακριβώς στο ότι πολλά νούμερα έχουν αποτύχει πάρα πολλές φορές. Αποκτήθηκε περπατώντας στα κάρβουνα. Στο συγκεκριμένο, επειδή δεν ξέρω ποιον θα συναντήσω και τι θα συμβεί, δεν μπορώ να το κάνω καν πρόβα, αλλά το να αποτύχω δεν με πειράζει καθόλου. Δεν είμαι λάτρης της τελειότητας, είμαι λάτρης της προσπάθειας για τελειότητα. Ολα είναι work in progress, η ζωή δεν χρειάζεται να είναι τέλεια, αλλά ακριβώς το αντίθετο: όχι τέλεια».
Στο «Δε Variete», ένα απίθανο «αστικό βαριετέ» που σημείωσε μεγάλη επιτυχία τον χειμώνα (σήμερα ολοκληρώνεται, με ένα μεγάλο πάρτι-έκπληξη), για πολλούς ο μάγος κλέβει την παράσταση. Αν και εφεξής στις λέξεις «μάγος» και «μαγικά» θα βάζουμε εισαγωγικά, αφού ο ίδιος προτιμά τον όρο «έντεχνη μαγεία»: την καλλιτεχνική έκφραση μέσα από την τέχνη της παραπλάνησης. «Για να είναι πάρα πολύ ξεκάθαρο, να πω ότι δεν πιστεύω τίποτε άλλο πέρα από αυτό που είμαστε και βλέπουμε. Οτιδήποτε δεν είναι μετρήσιμο με επιστημονικό τρόπο θεωρώ ότι δεν πρέπει να το λαμβάνουμε υπόψη στις επιλογές της ζωής μας», επισημαίνει.
Αλλωστε, στην «κανονική» του δουλειά, τα αποτελέσματα πρέπει να είναι σαφή, μετρήσιμα, ξεκάθαρα. Στα 33 του, ο Κώστας Καρυπίδης είναι ένας από τους πιο περιζήτητους συμβούλους επιχειρήσεων διεθνώς. Τις υπηρεσίες του ζητούν μεγάλες εταιρείες και πολυεθνικές, προκειμένου να επιλύσουν προβλήματα ηγεσίας και παραγωγικότητας. Εντελώς συμπτωματικά –ή μήπως όχι;– θεωρείται στον χώρο «μάγος».
Από τα δώδεκα
Ολα άρχισαν όταν στα 12 του έμεινε για τέσσερις μήνες στο κρεβάτι ύστερα από ένα ατύχημα. «Θυμάμαι τότε μου πήραν ένα βιβλίο με μαγικά κόλπα για να περνάω την ώρα μου. Γρήγορα διαπίστωσα την ευκολία που είχα να κάνω μαγικά. Οταν ξεκινάς, απολαμβάνεις την εξουσία ότι ξέρεις ένα μυστικό που οι άλλοι δεν ξέρουν. Μεγαλώνοντας αντιλαμβάνεσαι ότι στην πραγματικότητα δεν σε νοιάζει να δημιουργείς αινίγματα, αλλά θες να μοιραστείς κάποιες σκέψεις και συναισθήματα, να εκφραστείς. Συνέχισα να ασχολούμαι και κάποια στιγμή στο πανεπιστήμιο, στο μάθημα της συμπεριφοράς καταναλωτή, σκέφτηκα ότι έχει μεν πλάκα να εξαφανίζεις αναπτήρες στους φίλους σου, αλλά θα είχε ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον να κάνεις μαγικά που έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους και τις επιλογές τους. Γιατί επιλέγω αυτό το σαμπουάν; Αυτή την οδοντόκρεμα; Κάπως έτσι άρχισα να ασχολούμαι με τη γλώσσα του σώματος, την εξωλεκτική επικοινωνία, τις τεχνικές ύπνωσης, τη γλωσσική παραπλάνηση (σ.σ. linguistic manipulation) κ.ά. Κάποια στιγμή σε μια παράσταση, με πλησίασε κάποιος και με ρώτησε “αυτές τις τεχνικές που παρουσιάζεις εδώ, μπορείς να τις κάνεις και στα στελέχη μου;” Και κάπως έτσι ξεκίνησα». Εκτοτε, καλείται να βοηθήσει μέσω coaching, σεμιναρίων ή πιο μακροπρόθεσμων πρότζεκτ, εταιρείες που διαπιστώνουν ότι οι άνθρωποί τους έχουν χάσει τα κίνητρά τους, οι ομάδες έχουν χάσει τη δυναμική τους.
Εχει βρει ότι τα μαγικά, πάντα με εισαγωγικά, του λύνουν συχνά τα χέρια στη δουλειά. «Ακριβώς επειδή στην έντεχνη μαγεία καλείσαι να χτίσεις μια ψευδαίσθηση, να τους εξαπατήσεις, πρέπει να ξέρεις πώς σκέφτονται, ποιες είναι οι τυφλές τους γωνίες συναισθηματικά, νοητικά και φυσικά, ποιος είναι ο εσωτερικός τους διάλογος την ώρα που σε βλέπουν. Η ικανότητα να μπαίνω στα παπούτσια των άλλων και να βλέπω απ’ έξω, με κάνει να μπορώ να καταλάβω τον μάνατζερ που μου λέει “δεν μπορώ να πιάσω τους στόχους μου”». Οπως λέει, τόσο στα «μαγικά» όσο και στα σεμινάρια, παλεύεις για την παύση τού ενός δευτερολέπτου. «Οταν κάνεις ένα μαγικό άρτιο τεχνικά, υπάρχει μια στιγμή μεταξύ της κλιμάκωσης του εφέ, της αποκάλυψης και του χειροκροτήματος, που είναι η παύση. Ε, γι’ αυτό δουλεύεις. Η στιγμή που ο άλλος σκέφτεται “ωχ, τι έγινε τώρα” πριν χειροκροτήσει, άσχετα εάν μετά έρθει ο σκεπτικισμός. Και στα σεμινάρια προσπαθείς να μοιραστείς πληροφορίες και να το χτίσεις με έναν τρόπο ώστε τη στιγμή που θα το πεις να τους αγγίξει τόσο πολύ και να τους κάνει να πουν “ωχ ναι, αυτό πρέπει να το κάνουμε!”, και να αργήσει πολύ να ακολουθήσει το “ναι, αλλά δεν γίνονται αυτά”».
Τις περισσότερες φορές, προτείνει μικρές, ελάχιστες αλλαγές. «Πολύ συχνά είναι μικρά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν. Είναι όπως ο τρόπος που περπατάς ή ποιο πόδι βάζεις πρώτο όταν φοράς το παντελόνι σου.
Ετσι, όταν πεις σε κάποιον να κάνει αυτό πρώτα όταν φτιάχνει ένα πλάνο, όταν πάει να μιλήσει με έναν πελάτη, όταν πρέπει να διαχειριστεί μια σύγκρουση, σου λέει “έλα, μωρέ, αυτό θα τα αλλάξει όλα;”. Η απάντηση είναι ναι. Είναι γνωστό ότι αν κάνεις λάθος ένα εκατοστό στο πρώτο σου βήμα και κοιτάξεις μετά 40 χιλιόμετρα πού βρίσκεσαι, θα έχεις χαθεί. Μετά 400 χιλιόμετρα, θα βρίσκεσαι σε άλλη χώρα. Αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι, να συνειδητοποιήσουμε ότι η αλλαγή προέρχεται από το να κάνουμε τα μικρά πράγματα με ολόσωστο τρόπο. Συνέχεια».
Απόψε στις 8 μ.μ η τελευταία παράσταση. Μετά το πέρας, θα διεξαχθεί στον ίδιο χώρο το «Δε Variete Πάρτι» με dj sets (The Hub Events, Αλκμήνης 5, Κάτω Πετράλωνα), το οποίο θα είναι ανοιχτό σε όλους.
Ευθυνοφοβία και ηγεσία
«Στην Ελλάδα το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι έχουμε μια δημοσιοϋπαλληλική προσέγγιση. Ο άνθρωπος θέλει να κάνει την ελάχιστη δουλειά, να πάρει τα περισσότερα χρήματα που μπορεί και να πάει σπίτι του. Δεν συνειδητοποιούμε ότι αν αναλάβουμε 100% την ευθύνη ενός πράγματος, ακόμη και αν δεν μας ανήκει, αυτό μας χαρίζει τη δυνατότητα να μπορούμε να κάνουμε κάτι για να το αλλάξουμε», εξηγεί ο Κώστας Καρυπίδης. «Νομίζω ότι πάσχουμε από αυτό που εγώ ονομάζω ηγετική συμπεριφορά. Ο όρος ηγεσία φέρνει σύμφυτα μαζί του πάρα πολλές άλλες έννοιες, την αυθεντικότητα, την ειλικρίνεια, την ευγένεια, την υπευθυνότητα, το να βγαίνεις μπροστά. Ακόμη και μέσα στο σπίτι σου, το πώς αναλαμβάνεις την ευθύνη των πράξεών σου, πώς θα διαχειριστείς μια κρίση, μια ευχάριστη στιγμή, είναι θέμα ηγεσίας».
