Η πανδημία του Covid19 έφερε ανατροπές στην καθημερινότητά μας και δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον επαγγελματικό μας βίο. Η τηλεργασία μπήκε για τα καλά στη ζωή μας την περασμένη άνοιξη, όταν τέθηκαν σε εφαρμογή αυστηρά περιοριστικά μέτρα για να μπει φρένο στην επέλαση του νέου κορωνοϊού. Πόσο έτοιμες ήταν όμως οι ελληνικές επιχειρήσεις για τη μετάβαση σε νέα μοντέλα εργασίας; Πόσο έχουν προχωρήσει στο μέτωπο του ψηφιακού μετασχηματισμού;
Μία εικόνα σε βάθος και με λεπτομέρεια μας δίνει ευρείας κλίμακας έρευνα, που πραγματοποίησαν η Lenovo και η Focus Bari υπό την αιγίδα του υπουργείου Ψηφιακής Μεταρρύθμισης. Πρόκειται για την πρώτη έρευνα που εστιάζει στην Ελλάδα σχετικά με το θέμα της τηλεργασίας, των υποδομών και της κυβερνοασφάλειας και λειτουργεί ως «χάρτης» για το πού βρισκόμαστε και τι πρέπει ακόμη να γίνει.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για την ποιότητα του εξοπλισμού τους και ανησυχούν για τα θέματα ασφάλειας, αλλά αναγνωρίζουν ουσιαστικά ότι υπάρχει ακόμη δρόμος και στα δύο αυτά πεδία. Όσο για την εξ αποστάσεως εργασίας έχει αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με τα προ κορωνοϊού επίπεδα, αλλά η στάση των επιχειρήσεων απέναντί της είναι προς το παρόν το… «βλέποντας και κάνοντας».
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, που έχει τίτλο «Leading The Way Forward: Digital Transformation & Security in the Covid-19 era» και πραγματοποιήθηκε το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου 2020 και ολοκληρώθηκε σε δύο σκέλη (ποιοτική και ποσοτική). Στην έρευνα, που παρουσιάστηκε σήμερα ψηφιακά από τη Lenovo, συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη και υπεύθυνοι για την προμήθεια εξοπλισμού πληροφορικής 300 επιχειρήσεων από όλη την Ελλάδα.
Εστιάζοντας αρχικά στον τεχνολογικό εξοπλισμό η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τουλάχιστον δύο διαφορετικές κατηγορίες συσκευών και αξιολογούν –
στο σύνολό τους – ως ικανοποιητικό το επίπεδο των πληροφοριακών υποδομών που
διαθέτουν. Όσο για τις αναβαθμίσεις αυτές πραγματοποιούνται μόνο εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
«Στόχος μας ήταν η καλύτερη κατανόηση της αγοράς στην τόσο ρευστή περίοδο που διανύουμε, όπως και των αλλαγών που έχουν επέλθει λόγω του Covid 19. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις στη χώρα μας έχουν πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προόδου, αλλά υπάρχει ακόμα σημαντικό περιθώριο βελτίωσης», δήλωσε ο Παναγιώτης Μακρυνιώτης, Γενικός Διευθυντής της Lenovo για την Ελλάδα και την Κύπρο. «Τα συμπεράσματα της έρευνας εκτιμούμε ότι θα βοηθήσουν τόσο τους συνεργάτες μας, όσο και τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου των ψηφιακών τεχνολογιών να κατανοήσουν καλύτερα τις συνήθειες και τις ανάγκες των ελληνικών επιχειρήσεων και να εντοπίσουν τις ευκαιρίες που υπάρχουν».
O ψηφιακός χάρτης
Οι ελληνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο δύο κατηγορίες συσκευών. Πιο δημοφιλής κατηγορία είναι οι σταθεροί υπολογιστές, τους οποίους διαθέτει το 91% των εταιρειών, ενώ οι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται από το 64% των εταιρειών. Το 8% κάνει χρήση και «υβριδικών» laptops, ενώ tablets χρησιμοποιεί το 25% των επιχειρήσεων του δείγματος.
Οι σταθεροί υπολογιστές αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των συνολικών υπολογιστικών συσκευών (71%), φορητούς υπολογιστές χρησιμοποιεί το 24%, ενώ μικρά ποσοστά έχουν τα tablets (4%) και τα υβριδικά laptops (1%). Αξιοσημείωτο είναι ότι οι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται περισσότερο από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (1-9 χρήστες), αλλά και τις πολύ μεγάλες (200+ χρήστες).
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η χρήση ανακατασκευασμένων (refurbished) υπολογιστών, με το 35% των επιχειρήσεων να δηλώνει ότι διαθέτει ήδη, ενώ επιπλέον 22% απάντησε πως εξετάζει το ενδεχόμενο αγοράς ανακατασκευασμένου υπολογιστή. Οι ελληνικές επιχειρήσεις δείχνουν να μην έχουν σταθερή πολιτική όσον αφορά στην αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού τους, καθώς το 58% δηλώνει ότι προχωρά σε αυτήν μόνο όταν κριθεί απαραίτητο. «Είναι κάτι παράδοξο εάν αναλογιστούμε ότι η τεχνολογία είναι βασικός παράγοντας για την ασφάλεια» σχολίασε ο Παναγιώτης Μακρυνιώτης.
Το 17% απάντησε ότι προχωρά σε αναβάθμιση κάθε 5 χρόνια, το 5% κάθε 4 χρόνια, το 9% κάθε τρία χρόνια, το 7% κάθε δύο χρόνια και το 5% κάθε χρόνο. Οι περισσοτερες μεγάλες επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν σταθερή πολιτική αναβάθμισης, καθώς μόλις το 27% εξ αυτών απάντησε ότι ανανεώνει τον εξοπλισμό του όταν είναι απαραίτητο.
Από την άλλη πλευρά, το 80% του δείγματος που συμμετείχε στην έρευνα, απάντησε πως δεν έχει προχωρήσει σε κάποια αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού τα τελευταία τρία χρόνια. Tο 18% προχώρησε σε αναβάθμιση το τελευταίο τρίμηνο πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας, δηλαδή κατά την περίοδο του lockdown. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 33% των πολύ μεγάλων (200+ χρήστες) και των μεγάλων (51-200 χρήστες) αναβάθμισε τον εξοπλισμό το τελευταίο τρίμηνο.
Η έρευνα έδειξε ακόμη ότι μεταξύ των ερωτηθέντων υπάρχει σχετική ικανοποίηση για το επίπεδο του τεχνολογικού εξοπλισμού, που χρησιμοποιούν στις επιχειρήσεις τους.
Ο κ. Μακρυνιώτης σημείωσε πως πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το κομμάτι της τεχνολογίας είναι αυτό στο οποίο επενδύουμε για να είμαστε πιο ανταγωνιστικοί.
Από την πλευρά της η Ξένια Κούρτογλου, ιδρύτρια και managing partner της Focus Bari σχολίασε πως «είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν οι επιχειρήσεις ότι η αναβάθμιση του εξοπλισμού τους συμφέρει. Δεν είναι χρήματα που ξοδεύουν, αλλά χρήματα, που επενδύουν και θα τους έρθουν πίσω».
Η ψηφιακή ασφάλεια
Mεταξύ των στελεχών που συμμετείχαν στην έρευνα υπάρχει μέτρια ικανοποίηση για το επίπεδο των υποδομών των εταιρειών τους (βαθμός: 3,7 με άριστα το 5) και τα μέτρα που αυτές λαμβάνουν για την κυβερνοασφάλεια (3,4 στα 5).
Το 24% των εταιρειών του δείγματος δήλωσε ότι τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετώπισε κάποιο περιστατικό παραβίασης της ασφάλειας των συστημάτων του, είτε από εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού, είτε από κλοπή υπολογιστή.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ασφάλεια δεν είναι άλλη από την…άγνοια κινδύνου. Το 54% προσδιόρισαν ως πρόκληση την περιορισμένη γνώση του προσωπικού για τους κινδύνου. Ένα 48% ανέφερε την αδυναμία να είναι συνεχώς ενημερωμένοι στους πιθανούς κινδύνους οι ειδικοί στα συστήματα ασφαλείας (48%), ενώ για αρκετά υψηλό ποσοστό (44%) είναι πρόκληση και το υψηλό κόστος των προγραμμάτων ασφαλείας.
Η νέα πραγματικότητα της τηλεργασίας
Η έρευνα ασχολήθηκε και με το πως το lockdown επηρέασε τις ελληνικές επιχειρήσεις στο
θέμα της εργασίας εξ αποστάσεως. Προ της πανδημίας, το 38% είχε τουλάχιστον έναν εργαζόμενο που εργαζόταν από απόσταση, με τον μέσο όρο των εξ αποστάσεως εργαζομένων να είναι μόλις 15,9%.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το 58% είχε τουλάχιστον έναν εργαζόμενο να τηλεργάζεται, με τον μέσο όρο για το σύνολο των εργαζομένων να είναι 30,3%. Σημειωτέον πως το 42% δήλωσε πως δεν είχε κανέναν εργαζόμενο εξ αποστάσεως.
Όσον αφορά στο μέλλον, το 41% των επιχειρήσεων εκτιμά πως μετά το τέλος της πανδημίας θα έχει τουλάχιστον έναν εξ αποστάσεως υπάλληλο, ενώ θεωρεί ότι κατά μέσο όρο το ποσοστό αυτό θα φθάσει στο 22,2%. Αξίζει δε να επισημανθεί πως μόνο το 17% των εταιρειών δηλώνει πως δεν θα συνεχίσει να εφαρμόζει την εξ αποστάσεως εργασία.
Όσον αφορά στον εξοπλισμό που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το 35% των ελληνικών επιχειρήσεων δήλωσε ότι επέτρεψε στους εργαζόμενους να χρησιμοποιήσουν τον δικό τους υπολογιστή, ενώ το 19% μετέφερε τους σταθερούς υπολογιστές των εργαζομένων από το γραφείο στο σπίτι τους.
Το 17% χρησιμοποίησε υπολογιστές που είχε ήδη στην αποθήκη του, ενώ το 16% προχώρησε στην προμήθεια νέων υπολογιστών και το 3% αγόρα σε refurbished μηχανήματα.
Όπως χαρακτηριστικά επισημάνθηκε στην παρουσίαση αρχίζει να διαλύεται ο μύθος ότι όσοι μένουν σπίτι δεν εργάζονται αρκετά. Είναι θέμα νοοτροπίας το να δεχθεί κανείς ότι ένας συνεργάρτης μπορεί να είναι αποτελεσματικός χωρίς να χτυπάει κάρτα, χωρίς να είναι στον χώρο του γραφείου. Και αυτή σιγά- σιγά αλλάζει.
