Οι αβέβαιες οικονομικές προοπτικές, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι μαζικές εκροές κεφαλαίων σφίγγουν τον κλοιό γύρω από τα νομίσματα των αναδυομένων αγορών -στο «κλαμπ» των οποίων ανήκει και η τουρκική λίρα- με τις επιδόσεις τους σε σύγκριση με τις αντίστοιχες επιδόσεις των νομισμάτων από ανεπτυγμένες οικονομίες να σημειώνουν τη μεγαλύτερη απόκλιση από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας εξαιτίας του κορωνοϊού έχουν οδηγήσει τη λίρα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, έχοντας χάσει περισσότερο από το 25% της αξίας της από τις αρχές του έτους, σημειώνοντας τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των νομισμάτων από αναδυόμενες, μετά το ρεάλ Βραζιλίας. Ως σύνολο, τα νομίσματα των δέκα σημαντικότερων αναδυομένων αγορών -μεταξύ των οποίων το κινεζικό γιουάν, το ρεάλ Βραζιλίας και η λίρα Τουρκίας- υστερούν φέτος κατά 14% σε επιδόσεις σε σύγκριση με τα νομίσματα των ανεπτυγμένων χωρών, σύμφωνα με έρευνα της Nordea Research.
Oι απογοητευτικές τους επιδόσεις έρχονται σε αντίθεση με την εικόνα μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, τότε που το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον είχε οδηγήσει σε κέρδη έως και 25% για τα αναδυόμενα νομίσματα. Τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση του Πεκίνου, τα οποία συνέβαλαν στην τόνωση της παγκόσμιας ανάπτυξης και σε άνοδο στις τιμές εμπορευμάτων, αλλά και η ταχεία ανάκαμψη των αναδυομένων οικονομιών, από Βραζιλία μέχρι Ινδονησία, έφερε στο επίκεντρο της προσοχής τα νομίσματα των χωρών αυτών.
Αυτή τη φορά, τα σχετικά χαμηλά επιτόκια στις αναδυόμενες αγορές αποτελούν ακόμη έναν παράγοντα που αποθαρρύνει τους επενδυτές. Οι κεντρικές τράπεζες λαμβάνουν μέτρα για τη στήριξη των οικονομιών που «λυγίζουν» εξαιτίας του κορωνοϊού και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής -εν τη απουσία πληθωριστικών πιέσεων- εμφανίζονται πιο δεκτικοί απέναντι στην αποδυνάμωση των νομισμάτων τους από ό,τι στο παρελθόν.
Οι κεντρικές τράπεζες των αναδυομένων οικονομιών έχουν εγκαινιάσει εδώ και 20 μήνες κύκλο μείωσης επιτοκίων. Aυτόν τον κύκλο «έσπασε» πρόσφατα η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, που αιφνιδίως προχώρησε σε αύξηση επιτοκίων κατά 200 μονάδες βάσης, στο 10,25%. Ήταν η πρώτη κίνηση αύξησης του κόστους δανεισμού έπειτα από μία διετία.
Όμως το ευρύτερο κλίμα αβεβαιότητας για τις οικονομικές προοπτικές κρατάει τους επενδυτές σε απόσταση. Οι τοποθετήσεις των ξένων επνδυτών σε χρέος των αναδυομένων αγορών έχουν μειωθεί δραματικά, στα 400 δισ. δολάρια από 550 δισ. δολάρια στις αρχές του έτους, όπως δείχνουν τα στοιχεία της TS Lombard. Και οι δυσοίωνες αναπτυξιακές προοπτικές καταδεικνύουν ότι η τάση των εκροών αναμένεται να συνεχισθεί. To Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στη φθινοπωρινή του έκθεση για την παγκόσμια οικονομία(World Economic Outlook) προβλέπει ύφεση 3,3% για τις αναδυόμενες φέτος, έναντι ανάπτυξης 3,7% το 2019.
Ακόμη και στα τέλη του 2022, όπου αναμένεται επιστροφή σε δυναμική ανάκαμψη, οι οικονομίες Βραζιλίας, Μεξικού και Τουρκίας αναμένεται να είναι κατά ένα-δέκατο μικρότερες σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις προ κορωνοϊού, όπως προβλέπουν οι οικονομολόγοι της Capital Economics.
