Ευοίωνες για την Τουρκία είναι οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ που τώρα αναθεωρεί προς τα πάνω τις προβλέψεις του για ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας το τρέχον έτος, αν και προειδοποιεί για τους κινδύνους που εξακολουθούν να την απειλούν. Σε σχετική έκθεσή του προβλέπει τώρα ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας 6% για το 2021, ενώ η προηγούμενη εκτίμηση μιλούσε για ανάπτυξη 5%.
Υπενθυμίζει, πάντως, τις παθογένειες της τουρκικής οικονομίας, τις μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης, την εξάντληση των συναλλαγματικών διαθεσίμων, τον υψηλό πληθωρισμό και τη δολαριοποίηση των καταθέσεων, που όπως τονίζει, «διαφοροποίησαν την Τουρκία από την πλειονότητα των υπόλοιπων αναδυόμενων αγορών».
Εκφράζει, ωστόσο, ικανοποίηση για την αλλαγή στη νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας που ακολούθησε τις ανατροπές στο οικονομικό επιτελείο της χώρας στις αρχές Νοεμβρίου. Οπως τονίζει, «πρέπει να παραμείνει σταθερή η νομισματική πολιτική και να ακολουθήσουν όσες αυξήσεις χρειάζονται στο κόστος του δανεισμού προκειμένου να αρχίσει να υποχωρεί ο πληθωρισμός και να σταθεροποιηθούν οι τιμές». Είναι γεγονός ότι η απόφαση του Τούρκου προέδρου να αντικαταστήσει εν μια νυκτί τον πρόεδρο της κεντρικής τράπεζας με έναν παλιό σύμμαχο και συνεργάτη του και να απομακρύνει τον πρώην υπουργό Οικονομικών και γαμπρό του έχει αποκαταστήσει εν μέρει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Πολλώ δε μάλλον επειδή οι αλλαγές συνοδεύτηκαν από δύο σχεδόν συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων που έφτασαν έτσι το κόστος δανεισμού στο 17%.
Ο νέος πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας, ο Νατσί Αγκμπάλ, κληρονόμησε από τον προκάτοχό του διψήφιο πληθωρισμό, παραπαίουσα την τουρκική λίρα και ελάχιστα συναλλαγματικά διαθέσιμα. Υποσχέθηκε, όμως, να διατηρήσει συνετή νομισματική πολιτική, να αποκαταστήσει τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας και να διασφαλίσει σταθερές τιμές μέσα στο τρέχον έτος. Πρόκειται για τα αιχμηρότερα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας, καθώς ο πληθωρισμός στη γειτονική χώρα έφτασε και πάλι στο 15% τον Δεκέμβριο σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Παράγοντες της αγοράς αμφισβητούν, ωστόσο, την ακρίβεια των επίσημων στοιχείων. Σύμφωνα με την εφημερίδα Hurriyet, τις τελευταίες εβδομάδες οι τιμές ορισμένων βασικών ειδών διατροφής όπως τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και το ηλιέλαιο έχουν αυξηθεί κατά 25%, με αποτέλεσμα να βγαίνουν οι καταναλωτές από τα καταστήματα τροφίμων με πολύ λιγότερα ψώνια από όσα υπολόγιζαν. Η κεντρική τράπεζα έχει, πάντως, θέσει στόχο για το 2021 να περιορίσει τον δείκτη στο 9,4%. Ο πληθωρισμός αντανακλά τη μεγάλη υποτίμηση που έχει γνωρίσει το τουρκικό νόμισμα.
Ακόμη και έπειτα από την ελαφρά ανάκαμψη που έχει σημειώσει μετά την αλλαγή κεντρικού τραπεζίτη και υπουργού Οικονομικών, η τουρκική λίρα παραμένει σημαντικά υποτιμημένη, με την ισοτιμία της να κυμαίνεται στις 7,4 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο. Η ισοτιμία αυτή ισοδυναμεί με υποτίμηση περίπου κατά 50% σε λιγότερο από τρία χρόνια και συγκεκριμένα από τη νομισματική κρίση που γνώρισε η Τουρκία το καλοκαίρι του 2018.
Το αποτέλεσμα είναι η εκτίναξη των τιμών των εισαγόμενων πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται σε πολλούς κλάδους της βιομηχανίας, από τη γεωργία και την κλωστοϋφαντουργία μέχρι τις χαλυβουργίες. Οπως αναφέρει στη Hurriyet ο Ερντάλ Μπαχτσιβάν, επικεφαλής του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Κωνσταντινούπολη, «οι τιμές σε αυτές τις εισαγόμενες πρώτες ύλες έχουν σημειώσει άνοδο από 30% ώς και 100%».
Για τους ξένους επενδυτές, πάντως, η αλλαγή στο οικονομικό επιτελείο της χώρας και οι δύο αυξήσεις των επιτοκίων αποκαθιστούν ώς ένα βαθμό την τρωθείσα εμπιστοσύνη της αγοράς. Από τον Νοέμβριο, οπότε άλλαξαν ο κεντρικός τραπεζίτης και ο υπουργός Οικονομικών, έχουν αντιστραφεί οι εκροές κεφαλαίων από τη χώρα που στη διάρκεια του περασμένου έτους είχαν πάρει διαστάσεις οικονομικής αιμορραγίας. Τα κεφάλαια που έχουν τοποθετηθεί σε τουρκικούς τίτλους από τον Νοέμβριο ανέρχονται ήδη σε 15 δισ. δολάρια.
Στο μεταξύ, δημοσκόπηση του Reuters μεταξύ ξένων επενδυτών και διαχειριστών κεφαλαίων φέρει την πλειονότητά τους να πιθανολογεί ακόμη και διπλασιασμό των εισροών κεφαλαίων μέχρι τα μέσα του έτους. Μιλώντας στο Reuters η Πολίνα Κουρντγιάφκο, αναλύτρια αναδυόμενων αγορών στο BlueBay Asset Management, τόνισε πως η αγορά έχει ενθαρρυνθεί. «Βλέπουμε μια άλλη προσέγγιση για αυτό και οι επενδυτές έχουν αυξήσει την έκθεσή τους στην Τουρκία και σκοπεύουν να συνεχίσουν σε αυτήν την πορεία όσο βλέπουν μια ορθόδοξη πολιτική», προσθέτει.
Το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IFF) επισημαίνει, άλλωστε, πως οι χρηματιστηριακές αξίες των τουρκικών περιουσιακών στοιχείων και τα πραγματικά επιτόκια είναι από τα πλέον ελκυστικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Το θετικό κλίμα που επικρατεί στην αγορά έχει, άλλωστε, ενισχυθεί στην Τουρκία όπως και οπουδήποτε αλλού χάρη στις ελπίδες για αντιμετώπιση της πανδημίας με τα εμβόλια και την οικονομική ανάκαμψη.
