Η Κούβα πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω υποτίμηση του νομίσματός της και να απορρυθμίσει την οικονομία της, αφού έκανε τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση φέτος. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσει να αναδιαρθρώσει την εξασθενημένη οικονομία της και ενδεχομένως να αποπληρώσει το ληξιπρόθεσμο χρέος της, όπως αποφαίνονται δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιχειρηματίες και αναλυτές.
Προ ημερών, η χώρα προχώρησε σε υποτίμηση του πέσο, το οποίο επί δεκαετίες βρισκόταν στο 1/1 ως προς το δολάριο, στα 24 πέσο ως προς ένα δολάριο ΗΠΑ. Ενα υποκατάστατο του δολαρίου με την ονομασία μετατρέψιμο πέσο, το οποίο τελούσε σε σταθερή ισοτιμία 24/1 έναντι του δολαρίου, καταργήθηκε. Το ίδιο συνέβη και με διάφορες επιμέρους κλαδικές ισοτιμίες. Επιπλέον η κυβέρνηση της Κούβας ανακοίνωσε τη σταδιακή μείωση των επιδοτήσεων σε κρατικές εταιρείες, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και στα βασικά αγαθά. Σε μια προσπάθεια, δε, να μετριάσει τον αντίκτυπο των μέτρων αυτών στους πολίτες, επέβαλε ελέγχους τιμών σε συνδυασμό με μια κατά μέσον όρο πενταπλάσια αύξηση των μισθών στον δημόσιο τομέα και των συντάξεων.
Οι ανάγκες γέννησαν τις αλλαγές αυτές. Η κομμουνιστική χώρα έχει πτωχεύσει. Πέρυσι δεν κατόρθωσε να καταβάλει τα οφειλόμενα στο πλαίσιο του αναδιαρθρωμένου χρέους της, ενώ αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να εξασφαλίσει νέες πιστώσεις. Η χώρα έχει πληγεί από τις αυστηρότερες κυρώσεις των ΗΠΑ, την πανδημία του κορωνοϊού και το ότι η σύμμαχος Βενεζουέλα έχει καταρρεύσει. Υπό το πρίσμα αυτό, όπως δήλωσε η κυβέρνηση, δεν ήταν δυνατόν να αναβληθεί η λήψη των ανωτέρω μέτρων. Αλλωστε, το 2020 η οικονομία της Κούβας εμφάνισε συρρίκνωση σχεδόν 11% εν συγκρίσει με το 2019. Εξι δυτικοί διπλωμάτες και επιχειρηματίες με έδρα την Κούβα, των οποίων οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες έχουν χορηγήσει χρήματα στη χώρα και οι οποίοι αρνήθηκαν να κατονομαστούν, επικρότησαν τις κινήσεις, αλλά δήλωσαν ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει ακόμη πιο τολμηρά βήματα. Ευρωπαίος διπλωμάτης, του οποίου η χώρα στο πλαίσιο της Λέσχης των Παρισίων περιμένει να την εξοφλήσει η Κούβα, επισήμανε ότι το πέσο πρέπει να υποτιμηθεί στα 40-50 πέσο ως προς το δολάριο – και αυτή θεωρείται σήμερα στη χώρα η ανεπίσημη συναλλαγματική ισοτιμία. Ωστόσο, φοβάται πως οι Αρχές θα διστάσουν, ανησυχώντας για τις πιθανές πολιτικές συνέπειες. «Νομίζω ότι θα αναβάλουν την περαιτέρω υποτίμηση για μεγάλο χρονικό διάστημα», είπε, επισημαίνοντας ότι οι Κουβανοί διαμαρτυρήθηκαν για την αύξηση των τιμών στους λογαριασμούς των υπηρεσιών κοινής ωφελείας τον Ιανουάριο. Ως απάντηση η κυβέρνηση αποφάσισε να διατηρήσει ορισμένες επιδοτήσεις και να μειώσει τη χρέωση για την ηλεκτροδότηση, καθώς και άλλα τιμολόγια.
Κι ενώ πολλές καπιταλιστικές χώρες, που εμφανίζουν ανάλογα δημοσιονομικά προβλήματα, ενδεχομένως να στρέφονταν για αρωγή προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), οι κυρώσεις των ΗΠΑ απαγορεύουν την ένταξη της Κούβας στον μηχανισμό του. Σημειωτέον πως το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας, το οποίο χρηματοδοτείται από τις κρατικές τράπεζες, αναμένεται φέτος σχεδόν να τριπλασιαστεί στο 18%-20% του ΑΕΠ. Το δε εξωτερικό χρέος της, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, που αφορούσαν το 2017, είχε φθάσει τα 18,3 δισ. δολάρια. Κατά τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Moody, ο πιστωτικός κίνδυνος της Κούβας βρίσκεται στο επίπεδο Caa2, δηλαδή θεωρείται ιδιαίτερα υψηλός. Εν κατακλείδι, ο Πολ Χάρι, πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στην Κούβα, ο οποίος διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, υπογράμμισε πως οι Αρχές θα πρέπει να απορρυθμίσουν το καθεστώς λειτουργίας των μικρών επιχειρήσεων και να απελευθερώσουν τις ξένες επενδύσεις, ώστε να πυροδοτηθεί η ανάπτυξη και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας – άποψη που συμμερίζονται πολλοί Κουβανοί οικονομολόγοι υπέρμαχοι των μεταρρυθμίσεων.
