Πολλές δεκάδες είναι πλέον τα ενοικιαστήρια σε επαγγελματικά ακίνητα όπου στεγάζονταν πρώτα εστιατόρια, καφέ και μπαρ σε πολλές περιοχές του κέντρου της Αθήνας, με την πλειονότητα να εμφανίζεται σε Γκάζι, Κολωνάκι, ενώ πλέον ενοικιαστήρια εμφανίστηκαν και σε καταστήματα εστίασης κοντά στην πλατεία Συντάγματος, η οποία τα τελευταία χρόνια εμφάνιζε τεράστια ανάπτυξη σε αυτόν τον κλάδο. Μάλιστα, κάποια από τα ενοικιαστήρια και τις αγγελίες είναι από τον περασμένο Μάρτιο, όταν έκλεισε για πρώτη φορά ο κλάδος της εστίασης λόγω της πανδημίας, ενώ τα περισσότερα είναι της νέας χρονιάς, καθώς πολλές από τις επαγγελματικές μισθώσεις που έληξαν στο τέλος του έτους, δεν ανανεώθηκαν. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τα περισσότερα ενοικιαστήρια, ειδικά στο Γκάζι, αφορούν όχι παράπλευρους δρόμους, αλλά τους πιο κεντρικούς της περιοχής, γύρω από τον σταθμό του μετρό.
Αν μη τι άλλο, οι περιοχές του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας αποδεικνύονται πιο ευάλωτες, καθώς η τηλεργασία και το κλείσιμο των εμπορικών καταστημάτων έχουν μειώσει δραματικά την πελατεία τους, ενώ το γεγονός ότι πρόκειται κυρίως για περιοχές με επαγγελματική δραστηριότητα και όχι με κατοικίες, περιορίζει στην πραγματικότητα τη δυνατότητα αναπλήρωσης, έστω και μερικώς, του τζίρου μέσω της παροχής της υπηρεσίας delivery. Πάντως, ξενοίκιαστα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος ήδη από το περασμένο φθινόπωρο υπάρχουν πλέον και σε άλλες περιοχές, όπως η Κηφισιά, κάποια μάλιστα εκ των οποίων διαθέτουν πολύ μεγάλους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
Στο σύνολο της Αττικής, ο τζίρος του κλάδου της εστίασης ήταν το 2020 μειωμένος κατά 35% σε σύγκριση με το 2019, στο 1,57 δισ. ευρώ το 2020 έναντι 2,41 δισ. ευρώ το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Εξαιρετικά άσχημη είναι η εικόνα για τον κλάδο και στη Θεσσαλονίκη, περιοχή με πάρα πολλές μικρές επιχειρήσεις, κυρίως καφέ και ψητοπωλεία, οι οποίες έχουν πλέον πολύ περιορισμένα έσοδα τόσο λόγω της αναστολής λειτουργίας του κλάδου όσο και διότι πολλοί φοιτητές έχουν επιστρέψει στον τόπο της μόνιμης διαμονής τους. Η Ενωση Εστιατόρων Ψητοπωλών και Καφέ Μπαρ του νομού Θεσσαλονίκης εκτιμά ότι περίπου 300 καταστήματα του κλάδου δεν θα ανοίξουν ξανά. Το 2020, πάντως, οι απώλειες ήταν αντίστοιχες με αυτές της πρωτεύουσας, καθώς ο τζίρος υποχώρησε κατά 34%, στα 341,55 εκατ. ευρώ από 517,2 εκατ. ευρώ το 2019.
Συνολικά, σε όλη τη χώρα ο κύκλος εργασιών του κλάδου εστίασης διαμορφώθηκε το 2020 σε 6,05 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 37,7% σε σχέση με το 2019. Οι μεγαλύτερες απώλειες εντοπίζονται στους κατεξοχήν τουριστικούς προορισμούς και δη στη Μύκονο (μείωση τζίρου 73,3%) και στη Σαντορίνη (-71%), ενώ ακολουθούν η Κάρπαθος (-66,7%), η Θάσος (-61,1%) και η Ζάκυνθος (-60,2%). Πάνω από το 50% του τζίρου τους έχασαν οι επιχειρήσεις εστίασης σε πολλούς άλλους νομούς της χώρας που θεωρούνται επίσης σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί, όπως για παράδειγμα στην Κέρκυρα (-50,9%), στην Κεφαλονιά (-56,5%), στην Κω (-55,9%), στη Νάξο (-54,1%), στην Πάρο (-57,5%), στη Ρόδο (-53,8%), στις Σποράδες (-58,3%), στα Χανιά (-51,3%).
Ειδικά στο τέταρτο τρίμηνο του 2020, το οποίο περιλαμβάνει το δεύτερο lockdown με την εστίαση να παραμένει σε αναστολή λειτουργίας σε όλη τη χώρα, από τις 3 Νοεμβρίου 2020 ο κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 46% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019 με τις απώλειες να είναι σημαντικές σε περιοχές που αποτελούν χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς. Χαρακτηριστική είναι η μείωση του τζίρου στον νομό Ευρυτανίας κατά 58%, Ιωαννίνων κατά 57,4%, Καστοριάς κατά 65,7%, Πιερίας κατά 55,8%, Τρικάλων κατά 61,3%.
Πρόγραμμα ΕΣΠΑ για τη στήριξη της εστίασης
Ειδικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ αποκλειστικά για τη στήριξη της εστίασης ανακοίνωσε στη Βουλή ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης, προκειμένου οι επιχειρήσεις του κλάδου να ενισχυθούν περαιτέρω ενόψει της επαναλειτουργίας τους. Παράλληλα, εκτίμησε ότι ειδικά οι χώροι εκδηλώσεων και catering θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν αρχές Μαΐου. «Είμαστε ήδη σε επικοινωνία με τη ΓΣΕΒΕΕ και σχεδιάζουμε νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ εστιασμένο μόνο στην εστίαση για να στηρίξουμε τον κλάδο περαιτέρω ενόψει του ανοίγματος. Δεν μπορώ να πω συγκεκριμένη ημερομηνία αλλά πλησιάζουμε προς το άνοιγμα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γεωργιάδης, για να προσθέσει για τα catering και τους χώρους εκδηλώσεων. «Από αρχές Μαΐου θα είμαστε σε θέση –διακινδυνεύω να πω– να ανοίξουμε αυτές τις επιχειρήσεις. Το λέω αυτό γιατί πρέπει και οι άνθρωποι να κάνουν τις προετοιμασίες τους και κλείσιμο των ραντεβού. Πάντα βέβαια με τις προβλέψεις του ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) και των ειδικών θεωρώ ότι θα είμαστε σε θέση να ανοίξουμε αυτές τις επιχειρήσεις τον Μάιο. Είμαστε στο τέλος μια δύσκολης διαδρομής».
Τέλος, ο κ. Γεωργιάδης ζήτησε «συγγνώμη από όσες επιχειρήσεις έμειναν κλειστές. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι ως υπουργός θα έπρεπε να σχεδιάζω πως θα κλείνω επιχειρήσεις και πως θα μπαίνει λιγότερος κόσμος στα μαγαζιά. Θα πρέπει όμως και οι επιχειρηματίες να καταλάβουν ότι δεν ήταν μια απόφαση που την πήραμε ελαφρά τη καρδία. Επιλέξαμε όμως να χαθούν χρήματα για να μη χαθούν ζωές. Αυτή είναι η πραγματικότητα».
