Oταν τα σχολεία της Μαδρίτης έκλεισαν φέτος τον Ιανουάριο λόγω του δριμύτερου χειμώνα των τελευταίων 50 ετών, οι γονείς, που διέμεναν στο συγκρότημα-κοοπερατίβα «Εντρεπάτιος», είχαν ήδη αναπτύξει ένα μοντέλο που θα έκανε πολλούς ομολόγους τους, που είχαν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας και της τηλεκπαίδευσης, να αισθανθούν ζήλια. Το εσωτερικό τους «σχολείο» ξεκίνησε να λειτουργεί και χάρη στο ημερολόγιο της Google και τις κυλιόμενες βάρδιες, οι εργαζόμενοι μπορούσαν ως επί το πλείστον να επικεντρωθούν στην εργασία τους, ενώ τα παιδιά τους έκαναν μάθημα γιόγκα, έπαιζαν με το χιόνι ή έδιναν παράσταση σε ειδικό δωμάτιο του «σχολείου». Oπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Θίντια Ντιάθ-Σιλβέιρα, η οποία μαζί με τον σύντροφό της και δύο παιδιά της μετακόμισε εκεί στα τέλη του 2020, μοιάζει με χωριό. Αλλωστε, «χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί», όπως λέει η παροιμία και το «Εντρεπάτιος» τους έδωσε την απάντηση. «Εχουμε το δικό μας μπαρ, το δικό μας κομμωτήριο και τη δική μας οργάνωση καταναλωτών. Δεν μας χρειάζεται να ψωνίζουμε, μια και όλα παραδίδονται στην πόρτα μας», τονίζει, χαριτολογώντας, αναφερόμενη στο συγκρότημα, που μοιράζονται 16 οικογένειες με 23 παιδιά. Ολοι διαθέτουν ένα μικρό διαμέρισμα με κουζίνα, ενώ τα συνδέει ένας κοινόχρηστος χώρος, που παραπέμπει στις εσωτερικές αυλές των παλιών ισπανικών σπιτιών, τα πάτιος, εξ ου και το όνομα «Εντρεπάτιος» σημαίνει ανάμεσα στις εσωτερικές αυλές.
Το «Εντρεπάτιος» αποτελεί ένα πείραμα, που ξεκινά από την ισπανική πρωτεύουσα και εξαπλώνεται σε άλλες περιοχές και σε άλλες χώρες. Το μπαρ μεταφράζεται στο ότι τις Παρασκευές πολλοί ανεβαίνουν στην ταράτσα για μπίρα και ζωντανή μουσική. Αλλοτε βλέπουν θερινό σινεμά εκεί. Το κομμωτήριο αφορά συγκάτοικο, που πιάνουν τα χέρια της και κουρεύει τα παιδιά. «Κάποιος κάνει πολύ καλό μασάζ και κάποια μαθήματα γιόγκας οπότε μπορούμε και μοιραζόμαστε την τεχνογνωσία μας, καλύπτοντας τις ανάγκες μας γενικά και όσον αφορά τα παιδιά μας», λέει η Θίντια Ντιάθ- Σιλβέιρα. Ούτε υπάρχει χρεία για μπέιμπι σίτερ, διότι οργανώνονται ομάδες γονέων και αναλαμβάνουν τη φύλαξη. «Γίνεται εκ περιτροπής», συμπληρώνει. «Τις Παρασκευές γίνονται κινηματογραφικές προβολές και μία οικογένεια αναλαμβάνει έξι παιδιά, οπότε οι υπόλοιποι γονείς είναι ελεύθεροι». Τις Δευτέρες δίδονται μαθήματα Αγγλικών.
Τα προγράμματα συστέγασης, όπως το «Εντρεπάτιος», κερδίζουν έδαφος στην Ισπανία και ειδικά στην Καταλωνία χάρη και στην πρωτοβουλία του δημοτικού συμβουλίου της Βαρκελώνης, που προβλέπει δωρεάν χορήγηση δημοσίων γαιών σε κοοπερατίβες, υπό την προϋπόθεση να προσφέρουν προσβασιμότητα και βιωσιμότητα. Στην Καταλωνία τα συγκροτήματα κοοπερατίβας διπλασιάστηκαν το 2019-2021, ενώ στη Μαδρίτη κατασκευάζονται τρία ανάλογα, ακολουθώντας το πρότυπο του «Εντρεπάτιος». Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Μάλαγας, Εβα Μοράλες, η οποία συμβουλεύει τους ανθρώπους για τη διευθέτηση της ένταξης σε τέτοια συγκροτήματα, επισημαίνει πως εξαπλώνεται τάχιστα αυτό το φαινόμενο, προκαλώντας της έκπληξη. Στην Ισπανία, όπου δεν υπάρχει κουλτούρα συστέγασης όπως στη Γαλλία ή τη Δανία και τη Νέα Υόρκη, τόσο η ίδια όσο και όσοι αρέσκονται στην ιδέα αμφέβαλλαν εάν θα είχε απήχηση. Στη διάρκεια της ζώσας Ιστορίας έχουμε πολλά και διαφορετικά πρότυπα κοινοτικής κοοπερατίβας για συστέγαση. Η αρχική ιδέα γεννήθηκε στη Δανία και αφορά στη δημιουργία δημόσιου χώρου, ενώ πέριξ αυτού υπάρχουν ιδιωτικές κατοικίες, προβλέπεται κοινή λήψη αποφάσεων αλλά και δυνατότητα εναλλακτικής ιδιοκτησίας. Στη Γερμανία η αντίστοιχη εκδοχή ονομάζεται Μπαουγκρούπεν και δίνει έμφαση στον ρόλο των κατοίκων ως προς τον σχεδιασμό των σπιτιών τους. Τέλος, ορισμένα έργα συστέγασης σήμερα απευθύνονται σε οικογένειες, ενώ άλλα στην τρίτη ηλικία ή στους νέους και στις νέες.
