Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται στο τελευταίο τέταρτο του 2021 με ένα βαρύ φορτίο προβλημάτων που απειλούν να επιβραδύνουν την ανάκαμψή της από την ύφεση της πανδημίας και να διαψεύσουν τις μάλλον αισιόδοξες εκτιμήσεις των πολιτικών ηγεσιών σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό.
Αναλυτής της HSBC Holdings προεξοφλεί: «H πλήρης ανάκαμψη θα υπολογιστεί σε χρόνια, όχι σε τρίμηνα
Η μετάδοση του στελέχους «Δέλτα» εξακολουθεί να δημιουργεί προβλήματα στα σχολεία και στους χώρους εργασίας. Στις ΗΠΑ, οι πολιτικοί διαπληκτίζονται για το όριο χρέους της χώρας και τις δαπάνες που προβλέπει ο προϋπολογισμός. Η Κίνα πλήττεται από ενεργειακή κρίση και συνεχίζει την εκστρατεία της κατά των επιχειρηματικών κολοσσών, ενώ οι αγορές καιροφυλακτούν καθώς ο κινεζικός όμιλος Evergrande αγωνίζεται να επιβιώσει. Το κόστος των καυσίμων και των τροφίμων βρίσκεται στα ύψη σε όλο τον κόσμο, ενώ ο συνωστισμός στα λιμάνια και οι ρωγμές στις εφοδιαστικές αλυσίδες ενισχύουν τις πληθωριστικές πιέσεις. Και οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού εξακολουθούν να αποτελούν μείζον πρόβλημα για πολλούς εργοδότες. Μολονότι φαίνεται πως τίποτε απ’ όλα αυτά δεν έχει πλήξει την ανάκαμψη της οικονομίας, ο συνδυασμός αυτών των ετερόκλητων, αλλά αρνητικών παραγόντων εμπνέει ανησυχία πως μπορεί να επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας και να επιταχυνθεί περαιτέρω ο πληθωρισμός, περιπλέκοντας το έργο των κεντρικών τραπεζών που σχεδιάζουν να αρχίσουν να ανακαλούν σταδιακά τα έκτακτα μέτρα στήριξης, αλλά θέλουν να το κάνουν χωρίς να προκαλέσουν αναταραχή στις αγορές. «Οι προσδοκίες για μια εσπευσμένη έξοδο από την πανδημία ήταν, έτσι κι αλλιώς, εξωπραγματικές», τονίζει ο Φρέντρεικ Νόιμαν, υπεύθυνος ερευνών για τις ασιατικές οικονομίες στην HSBC Holdings στο Χονγκ Κονγκ. Ο ίδιος προεξοφλεί πως «η πλήρης ανάκαμψη θα υπολογιστεί σε χρόνια, όχι σε τρίμηνα». Και ιδού οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι σήμερα:
Η ενεργειακή κρίση της Κίνας που έχει εξωθήσει τις βιομηχανίες της να μειώσουν την παραγωγή τους και τους οικονομολόγους να υποβαθμίσουν τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξή της. Οικονομολόγοι του Bloomberg προβλέπουν πως η ανεπάρκεια ενέργειας θα καταφέρει πλήγμα στην ανάπτυξή της και θα είναι το μεγαλύτερο μετά το πρώτο lockdown. Το υψηλό κόστος της ενέργειας και των τροφίμων που οφείλεται στα ενεργειακά προβλήματα της Κίνας, καθώς αυτά ευθύνονται για την πολύ δύσκολη σοδειά από το καλαμπόκι και τη σόγια μέχρι το βαμβάκι. Το περασμένο έτος οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων στην Κίνα έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ εξαιτίας των ελλείψεων στην εγχώρια αγορά, που οδήγησαν στα ύψη τις τιμές και το κόστος των τροφίμων παγκοσμίως. Ο δείκτης των Ηνωμένων Εθνών για τις τιμές των τροφίμων σημείωσε άλμα 33% τους τελευταίους 12 μήνες. Παράλληλα φθάνουν στα ύψη οι τιμές του φυσικού αερίου, του λιθάνθρακα, του κάρβουνου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Η τιμή του πετρελαίου πέρασε τα 80 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά έπειτα από τρία χρόνια και το φυσικό αέριο είναι πιο ακριβό από ποτέ και οδηγεί τον δείκτη τιμών εμπορευμάτων του Bloomberg στα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου έτους.
Η ανεπάρκεια προσφοράς που οφείλεται στον συνωστισμό σε κόμβους του διεθνούς εμπορίου από τα λιμάνια της Σαγκάης και το Λος Αντζελες μέχρι τις σιδηροδρομικές συνδέσεις στο Σικάγο και τις αποθήκες στη Βρετανία. Οι εταιρείες λιανικών πωλήσεων παραγγέλνουν τα πάντα για να διασφαλίσουν ότι θα έχουν γεμάτα τα ράφια τους κυρίως για την περίοδο πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων. Και βέβαια αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στην ανεύρεση ορισμένων εξαρτημάτων μεγάλης σημασίας, όπως, για παράδειγμα, ημιαγωγούς, χημικά και γυαλί. Και στο μεταξύ ο Ζερόμ Πάουελ, διοικητής της Federal Reseserve, και η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής της ΕΚΤ, εκφράζουν αισιοδοξία και χαρακτηρίζουν τον πληθωρισμό «παροδικό». Οι οικονομολόγοι, όμως, τους ρωτούν να διευκρινίσουν πότε ακριβώς γίνεται μόνιμη μια μεταβατική προσωρινή κατάσταση.
