Τέλος στις δυσανάγνωστες και αδιαφανείς χρεώσεις του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος, τις οποίες ο καταναλωτής μόνο με τη συνδρομή εξειδικευμένου συμβούλου θα μπορούσε να αποκρυπτογραφήσει πριν από την υπογραφή συμβολαίου, βάζει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) εισάγοντας σε δημόσια διαβούλευση πρότυπα τυποποιημένα έντυπα συμβάσεων προμήθειας και λογαριασμού κατανάλωσης.
Προτείνει σήμανση των τιμολογίων χαμηλής τάσης με κριτήριο τον κίνδυνο τιμών που ενσωματώνουν, δηλαδή το ρίσκο αναπροσαρμογής της χρέωσης προμήθειας, καθώς εκτιμά ότι κυρίως στις παρούσες συνθήκες αναδεικνύεται ως επιτακτική η ανάγκη των καταναλωτών να αντιλαμβάνονται εκ των προτέρων την πιθανότητα επαύξησης του ενεργειακού κόστους και μάλιστα μέχρι συγκεκριμένου ορίου.
Οι προμηθευτές έχουν στη διάθεσή τους τρεις κατηγορίες τυποποιημένων τιμολογίων, τα σταθερά με σήμανση «μηδενικού κινδύνου» τα κυμαινόμενα με όριο προσαύξησης με σήμανση «οριοθετημένου κινδύνου»και τα κυμαινόμενα χωρίς όριο προσαύξησης με σήμανση «υψηλού κινδύνου». Με αυτό τον τρόπο ο καταναλωτής θα διακρίνει κατά σαφή τρόπο εάν αναλαμβάνει ή όχι τον κίνδυνο αναπροσαρμογής – επαύξησης του ύψους χρέωσης προμήθειας.
Θα υπάρχουν 3 κατηγορίες τιμολογίων, τα σταθερά με σήμανση «μηδενικού κινδύνου», τα κυμαινόμενα «οριοθετημένου κινδύνου» και τα κυμαινόμενα «υψηλού κινδύνου».
Κανόνες διαφάνειας εισάγει η ΡΑΕ με τις προτάσεις της και στο σκέλος της προσυμβατικής ενημέρωσης του καταναλωτή, προτείνοντας τυποποιημένα έντυπα συμβολαίων με αναγραφόμενες διακριτά τις διάφορες ρήτρες, εκπτώσεις, χρεώσεις. Εμφανώς στο συμβόλαιο θα πρέπει να αναγράφεται και η ανάλυση των χρεώσεων. Για κάθε ρήτρα αναπροσαρμογής πέραν του τρόπου υπολογισμού της υπάρχει και στήλη με ενδεικτικά παραδείγματα της διαφοράς σταθερής τιμής σε σχέση με τη χαμηλότερη και την υψηλότερη τιμή του περασμένου έτους και αντίστοιχα ενδεικτικά παραδείγματα μεταβολής της σταθερής τιμής σε σχέση με τη ρήτρα CO2. H σύμβαση περιλαμβάνει επίσης αναλυτικά τον τρόπο υπολογισμού της έκπτωσης συνέπειας αλλά και αναλυτικά πρόσθετα χαρακτηριστικά, όπως πχ. ηλεκτροκίνηση.
Η παρέμβαση της ΡΑΕ για την ενίσχυση της διαφάνειας των τιμολογίων, ώστε να καταστεί εφικτή και η σύγκριση των τιμολογίων μεταξύ των προμηθευτών, που σήμερα μόνο με μαγικές ικανότητες μπορεί κάποιος να πετύχει, ξεκίνησε από την άνοιξη, με το που «έσκασε»το πρώτο κύμα αυξήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος, καθώς άρχισαν να ενεργοποιούνται οι περίφημες ρήτρες αναπροσαρμογής, τις οποίες οι περισσότεροι καταναλωτές μέχρι τότε είτε αγνοούσαν παντελώς είτε δεν είχαν αντιληφθεί την επίπτωση στο κόστος ρεύματος, και η ΡΑΕ έγινε ξαφνικά αποδέκτης πλήθος παραπόνων. Προηγήθηκαν δύο διαβουλεύσεις με την αγορά προμήθειας επί των αρχικών προτάσεων για την ενίσχυση της διαφάνειας των τιμολογίων, οι οποίες κατέληξαν στις παρεμβάσεις που έχουν τεθεί σε τελική διαβούλευση από τις 14 μέχρι τις 25 Οκτωβρίου, για να ισχύσουν από 1/1/2022, κάτι που θα συμβάλει στη γενικότερη προσπάθεια προστασίας των καταναλωτών από τις μεγάλες αυξήσεις ρεύματος.
Η ίδια η ΡΑΕ επισημαίνει στο προς διαβούλευση κείμενο ότι έχει λάβει υπόψη της το έλλειμμα προσήκουσας ενημέρωσης των καταναλωτών, όπως προκύπτει από τον όγκο των παραπόνων, την παρούσα συγκυρία της δραματικής αύξησης των τιμών αλλά και τις κατευθύνσεις και διευκρινίσεις της Ε.Ε. όσον αφορά την οδηγία 2019/944.
Το νέο έντυπο του λογαριασμού κατανάλωσης χωρίζεται κατά βάση σε δύο μέρη. Αριστερά αποτυπώνονται τα στοιχεία του προμηθευτή, η ταυτότητα του συμβολαίου κ.λπ Στη δεξιά στήλη αποτυπώνονται τα στοιχεία του καταναλωτή, ύψος κατανάλωσης, περίοδος και ημέρες τιμολόγησης, ημερομηνία εξόφλησης, συνολικό ποσό πληρωμής και προθεσμία λήξης.
Σε ευδιάκριτη – ξεχωριστή θέση και με ανάλυση τρόπου υπολογισμού αποτυπώνονται οι διάφορες μη ενεργειακές χρεώσεις, που αριθμούν τις 5 και αφορούν δημοτικά τέλη, δημοτικούς φόρους, τέλος ακίνητης περιουσίας, άλλες δημοτικές χρεώσεις και χρέωση ΕΡΤ, και, αντίστοιχα, οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις επίσης με τον προβλεπόμενο τρόπο υπολογισμού (χρεώσεις ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΥΚΩ ΕΤΜΕΑΡ, λοιπές χρεώσεις). Σε ένα ξεχωριστό «κουτάκι» τέλος, αποτυπώνεται ο συνοπτικός λογαριασμός προμήθειας, ρυθμιζόμενες χρεώσεις, τέλη και φόροι, πιστώσεις κ.λπ, στο κάτω μέρος του οποίου βρίσκεται το barcode για την αυτόματη σύγκριση μέσω των εργαλείων που έχει συστήσει και λειτουργεί ήδη η ΡΑΕ και την υποβολή παραπόνων σε προμηθευτές και διαχειριστές.
«Θα μπορούν να συγκρίνουν τα τιμολόγια των παρόχων»
Ο πρόεδρoς της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας μιλώντας στην «Κ» σημείωσε πως η Αρχή προχώρησε στη διαμόρφωση των νέων τιμολογίων αφού διαπίστωσε ότι οι καταναλωτές:
1. Δεν διακρίνουν τη φύση των τιμολογίων, αν δηλαδή είναι σταθερής ή κυμαινόμενης χρέωσης.
2. Δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν τον βαθμό του κινδύνου διαφοροποίησης της τιμής, τόσο ως προς την πιθανότητα και συχνότητα επέλευσής του όσο και ως προς τα μέγιστα όρια διακύμανσής του.
3. Δεν γνωρίζουν εντέλει το πραγματικό κόστος που αντικατοπτρίζει το εκάστοτε τιμολόγιο του κάθε προμηθευτή, καθώς αδυνατούν να αναγάγουν τις κάθε είδους χρεώσεις ή πιστώσεις (όπως είναι το πάγιο, η έκπτωση λόγω ebill ή πάγιας τραπεζικής εντολής κ.λπ.) και τα πάσης φύσεως «δώρα» στην τελική αξία του ρεύματος που καταβάλλουν.
Ο κ. Δαγούμας εκτιμάει πως τα τυποποιημένα έντυπα για τον Λογαριασμό Κατανάλωσης και για τη Σύμβαση θα βελτιώσουν την πληροφόρηση των καταναλωτών τόσο πριν από την υπογραφή της σύμβασης όσο και κατά την εκτέλεσή της. «Επιπλέον, μέσω της εισαγωγής στους λογαριασμούς ενός διακριτού πεδίου που θα αφορά το τελικό συνολικό κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας –συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων χρεώσεων, εκπτώσεων ή δώρων– σταθμισμένο σε €/MWh, οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν τα τιμολόγια του κάθε παρόχου.
Ειδικά στην κατηγοριοποίηση με βάση τον κίνδυνο, ο καταναλωτής θα διακρίνει κατά τρόπο σαφή τον κίνδυνο αναπροσαρμογής – επαύξησης του τιμολογίου και ενσυνείδητα θα επιλέγει αυτό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του, αποδεχόμενος ή μη το αντίστοιχο ρίσκο», σημειώνει ο κ. Δαγούμας και προσθέτει: «Η πρωτοβουλία της ΡΑΕ ενέχει ιδιαίτερη σημασία, ειδικά κατά την παρούσα συγκυρία της δραματικής αύξησης των τιμών σε διεθνές επίπεδο, που επηρεάζουν την πρόσβαση και την απόλαυση του αναντικατάστατης αξίας αγαθού της ηλεκτρικής ενέργειας».
