Με νέα κατηγοριοποίηση των επενδύσεων, νέα είδη κινήτρων, αλλά και νέες διαδικασίες αξιολόγησης επιχειρεί η κυβέρνηση όχι μόνο να προσελκύσει στρατηγικές επενδύσεις, αλλά κυρίως αυτές να υλοποιηθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα και όχι να μένουν «στα χαρτιά». Το σχετικό νομοσχέδιο εισάγεται σήμερα στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Για την υλοποίηση των επενδύσεων τίθεται χρονικό όριο 15 χρόνων, ενώ ειδικά οι λεγόμενες «εμβληματικές επενδύσεις εξαιρετικής σημασίας» θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Η παρακολούθηση της υλοποίησης των στρατηγικών επενδύσεων θα πραγματοποιείται από ορκωτό ελεγκτή ή πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα καθώς και από έναν εμπειρογνώμονα από το Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών. Με το νομοσχέδιο ορίζεται επίσης ότι αρμόδιο δικαστήριο για αιτήσεις ακύρωσης που σχετίζονται με τον νόμο είναι αποκλειστικά το Συμβούλιο της Επικρατείας. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι στρατηγικές επενδύσεις θα διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
• «Στρατηγικές επενδύσεις 1», οι οποίες πληρούν μία τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις, ανεξαρτήτως τομέα επένδυσης: α) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος από 75 εκατ. ευρώ, β) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος των 40 εκατ. ευρώ και ταυτόχρονα με την επένδυση δημιουργούνται τουλάχιστον 75 νέες ετήσιες μονάδες εργασίας (ΕΜΕ) (σ.σ. απασχολούμενοι με πλήρες ωράριο ή που έχουν εργαστεί σε μια επιχείρηση για ένα ολόκληρο έτος).
• «Στρατηγικές επενδύσεις 2», οι οποίες πληρούν μία τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος από 20 εκατ. ευρώ και αφορά έναν ή περισσότερους από τους τομείς της αγροδιατροφής, έρευνας και καινοτομίας, βιοτεχνολογίας, πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης, ιατρικού τουρισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων, διαστημικής βιομηχανίας ή είναι μεγαλύτερος από 20 εκατ. ευρώ και η επένδυση έχει ως σκοπό τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησης ή την παροχή υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (cloud computing), β) οι επενδύσεις δημιουργούν τουλάχιστον 50 ΕΜΕ και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 30 εκατ. ευρώ, γ) συνιστούν επενδύσεις εντός οργανωμένων υποδοχέων μεταποιητικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (βιομηχανικά πάρκα, βιοτεχνικά πάρκα, βιομηχανικές περιοχές, τεχνοπόλεις) οι οποίες δημιουργούν τουλάχιστον 40 ΕΜΕ και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 20 εκατ. ευρώ.
Για την υλοποίηση τίθεται όριο 15 ετών, ενώ οι εμβληματικές επενδύσεις πρέπει να ολοκληρωθούν έως το 2025.
• «Εμβληματικές επενδύσεις εξαιρετικής σημασίας», οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες και προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος και, ειδικά στον τομέα αυτόν, τις επενδύσεις υποδομής με συγκεκριμένα ενεργειακά κριτήρια για την κατασκευή νέων κτιρίων, συστημάτων που συνδυάζουν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), συστήματος παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, όπου η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή υδρογόνου, συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, και εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών ή πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων, καθώς και επενδύσεις που ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητά της σε διεθνές επίπεδο.
Για τον χαρακτηρισμό ενός επενδυτικού σχεδίου ως εμβληματικής επένδυσης εξαιρετικής σημασίας συστήνεται τριμελής επιτροπή, τα μέλη της οποίας είναι επιστήμονες εγνωσμένου κύρους ποικίλων ειδικοτήτων. Η εν λόγω επιτροπή καθορίζεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης. Η επιτροπή γνωμοδοτεί εντός 7 ημερών από όταν λάβει τον σχετικό φάκελο για το εάν μια επένδυση μπορεί να χαρακτηριστεί ως εμβληματική.
Ενισχύσεις από ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης
Ακόμη και ενισχύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ προβλέπονται ως κίνητρα για τις στρατηγικές επενδύσεις. Ειδικότερα, τα είδη κινήτρων που προβλέπονται είναι τα ακόλουθα:
• Ενισχύσεις: για την πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, για έρευνα και ανάπτυξη. Ειδικά στις εμβληματικές επενδύσεις μπορούν να δίνονται ενισχύσεις, καθώς και να επιδοτείται της χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού και το κόστος δημιουργούμενης απασχόλησης.
• Σταθερός φορολογικός συντελεστής εισοδήματος για περίοδο 12 ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης.
• Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών.
• Επιτάχυνση φορολογικών αποσβέσεων των παγίων που έχουν ενταχθεί στο εγκεκριμένο σχέδιο επένδυσης με προσαύξηση των συντελεστών.
• Κίνητρο χωροθέτησης: δυνατότητα ένταξης στην επένδυση έως μίας μη όμορης έκτασης, εφόσον σωρευτικά: i) καλύπτει λιγότερο του 50% επί της συνολικής έκτασης του βασικού ακινήτου της επένδυσης, ii) δεν είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση αρτιότητας – οικοδομησιμότητας του βασικού ακινήτου και iii) έχει μέγιστη απόσταση με το έτερο ακίνητο 1,5 χλμ. Επιπλέον, ορίζεται σε 0,8 ο ανώτατος επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης και σε 60% το ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης, για τις επενδύσεις στον τομέα κατασκευής κέντρων δεδομένων (data centers) και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων και λοιπών συνοδευτικών δραστηριοτήτων.
• Κίνητρο ταχείας αδειοδότησης: έκδοση οποιασδήποτε άδειας εντός 45 ημερών.
• «Στρατηγικές επενδύσεις ταχείας αδειοδότησης», οι οποίες: α) δημιουργούν τουλάχιστον 30 ΕΜΕ και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι πάνω από 20 εκατ. ευρώ, β) δημιουργούν τουλάχιστον 30 νέες ΕΜΕ εφόσον ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 10 εκατ. ευρώ ευρώ και αποτελούν μέρος επένδυσης η οποία έχει ήδη χαρακτηριστεί ως στρατηγική και έχει ολοκληρωθεί η υλοποίησή της, γ) αποτελούν υφιστάμενες επενδύσεις, στρατηγικές ή μη, οι οποίες προβαίνουν σε αναδιάρθρωση ή εκσυγχρονισμό ή επέκταση των εγκαταστάσεών τους και ο συνολικός προϋπολογισμός τους είναι μεγαλύτερος των 15 εκατ. ευρώ, εφόσον διατηρούνται τουλάχιστον 100 υφιστάμενες ΕΜΕ.
• «Αυτοδίκαια εντασσόμενες στρατηγικές επενδύσεις», οι οποίες πληρούν τα αναφερόμενα κριτήρια σε μία από τις ακόλουθες υποπεριπτώσεις: α) επενδύσεις ΣΔΙΤ και επενδύσεις για τα Ευρωπαϊκά Ενεργειακά Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος, β) συνιστούν «στρατηγικές επενδύσεις χωρικής οργάνωσης των επιχειρήσεων», οι οποίες αφορούν στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων σε έκταση τουλάχιστον 500 στρεμμάτων και με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ. ευρώ.
