Στα υψηλότερα επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2011 σκαρφάλωσε ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Δεκέμβριο του 2021, ξεπερνώντας το φράγμα του 5%, κάτι, άλλωστε, που αναμενόταν. Οι ανατιμήσεις πλέον δεν περιορίζονται στα ενεργειακά προϊόντα και σε κάποια τρόφιμα, αλλά είναι ορατές σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών από το φυσικό αέριο έως τα ζυμαρικά και τα σκεύη μαγειρικής. Ο μέσος ετήσιος δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε το 2021 σε 1,2%, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012 (1,5%).
Το ενεργειακό κόστος, βεβαίως, και οι πολύ μεγάλες αυξήσεις σε πολύ βασικά είδη διατροφής, όπως είναι το ψωμί, τα ζυμαρικά, οι πατάτες, τα φρούτα, τα λαχανικά, το κρέας και τα τυριά, είναι αυτά που προκαλούν τον μεγαλύτερο «πονοκέφαλο» στα νοικοκυριά, στις επιχειρήσεις και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Οι αυξήσεις ροκανίζουν το διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα, με συνέπεια να μειώνονται ακόμη και οι θεωρούμενες ως σχετικά ανελαστικές δαπάνες –αυτές για τα τρόφιμα–, ενώ ακόμη πιο μειωμένη είναι η ζήτηση στο υπόλοιπο λιανεμπόριο, παρά το γεγονός ότι διανύουμε περίοδο εκπτώσεων.
Αλμα 135% της τιμής του φυσικού αερίου και 45% του ρεύματος – Αυξήσεις 4,9% στο ψωμί, 7,6% στα ζυμαρικά, 17% στο ελαιόλαδο.
Πολύ μεγάλες αυξήσεις καταγράφηκαν σε ετήσια βάση σε όλα τα βασικά είδη διατροφής και μάλιστα σε αυτά που συνήθως καταναλώνουν και τα νοικοκυριά με πολύ χαμηλά εισοδήματα: 4,9% στο ψωμί, 7,6% στα ζυμαρικά, 17% στο ελαιόλαδο, 6,6% στα πουλερικά και στα αλλαντικά, 14,2% στις πατάτες, 17,1% στα σπορέλαια, 6,7% στα ψάρια, 5,5% σε τυριά, φρούτα και λαχανικά.
Το γεγονός, δε, ότι τώρα περνούν κυρίως στην τιμή καταναλωτή οι αυξήσεις στα τρόφιμα φαίνεται από το γεγονός των μεγάλων μεταβολών σε μηνιαία βάση. Ετσι, τον Δεκέμβριο του 2021 η τιμή των ζυμαρικών αυξήθηκε κατά 6,6% σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2021, του μοσχαρίσιου κρέατος κατά 2,3%, των ψαριών κατά 1,7%, των τυριών κατά 1,6%. Το χειρότερο είναι ότι στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν φτάσει και νέοι τιμοκατάλογοι και οι νέες αυξήσεις αναμένεται να περάσουν στις λιανικές τιμές μέσα στις επόμενες ημέρες. Οι δε αλυσίδες υποστηρίζουν ότι πλέον το ενεργειακό κόστος είναι πολύ υψηλό και είναι εξαιρετικά δύσκολο να απορροφήσουν τις αυξήσεις, οι οποίες καταγράφονται και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Η διαταραχή, δε, της εφοδιαστικής αλυσίδας και οι ελλείψεις που αυτή προκαλεί δημιουργούν σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων μεγάλη αύξηση της ζήτησης, με συνέπεια την καταγραφή υπέρογκων ανατιμήσεων.
Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που συμβαίνει στην αγορά αυτοκινήτου: λόγω της διακοπής της παραγωγής σε αρκετές αυτοκινητοβιομηχανίες, είτε λόγω έλλειψης πρώτων υλών είτε λόγω κρουσμάτων κορωνοϊού, καθυστερούν οι παραδόσεις καινούργιων αυτοκινήτων. Τα τελευταία πωλούνται πλέον ακριβότερα και σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ η ετήσια αύξηση είναι 7,7%. Ακριβώς λόγω των πολύμηνων καθυστερήσεων στις παραδόσεις καινούργιων αυτοκινήτων, πολλοί καταναλωτές στρέφονται στην αγορά μεταχειρισμένων. Αποτέλεσμα; Οι τιμές των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων έχουν αυξηθεί, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, κατά 11,5%.
