Τα πρώτα δείγματα γραφής του νέου πτωχευτικού νόμου, με την αύξηση των περιπτώσεων επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων που κατέφυγαν στην πτώχευση προκειμένου να απαλλαγούν από τα χρέη τους ή στη διαδικασία της εξυγίανσης προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, αποτυπώνονται στα στοιχεία που δημοσιεύει η «Κ», με βάση τα οποία:
• Πάνω από 650 φυσικά και νομικά πρόσωπα είχαν καταθέσει έως τα τέλη Δεκεμβρίου αίτηση πτώχευσης. Η πλατφόρμα άνοιξε τον περασμένο Μάρτιο για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τον Ιούνιο για τα φυσικά πρόσωπα και τις ατομικές επιχειρήσεις και ήδη 82 περιπτώσεις βρίσκονται στην τελική έγκριση από τα δικαστήρια.
• Πάνω από 650 επιχειρήσεις επίσης υπέβαλαν αίτηση ρύθμισης των οφειλών τους μέσω της διαδικασίας της εξυγίανσης. Η πλατφόρμα άνοιξε τον περασμένο Μάρτιο και ήδη 24 επιχειρήσεις έχουν συμφωνήσει με τους πιστωτές τους στο πρόγραμμα εξυγίανσης και δύο συμφωνίες έχουν λάβει τη δικαστική έγκριση.
• 44.000 επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα ξεκίνησαν τη διαδικασία ρύθμισης των οφειλών τους μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Η πλατφόρμα άνοιξε επίσης τον περασμένο Ιούνιο και ήδη έχουν υποβληθεί στους πιστωτές 1.200 αιτήσεις εξωδικαστικής ρύθμισης και 350 υποθέσεις ολοκλήρωσαν τη ρύθμιση των οφειλών τους προς το Δημόσιο και τις τράπεζες.
Εκτός από τον εξωδικαστικό μηχανισμό, το ενδιαφέρον για πρώτη φορά επικεντρώνεται στις δύο ξεχωριστές διαδικασίες της πτώχευσης και της εξυγίανσης, οι οποίες, έχοντας αποδεσμευτεί από τα δικαστήρια, στοχεύουν στην ταχεία απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του, παρέχοντας δεύτερη ευκαιρία που επιτρέπει την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας ή οδηγεί στην ταχεία συνεννόηση με τους πιστωτές του προκειμένου να επιτύχει την αναδιάρθρωση των οφειλών του, στην περίπτωση της εξυγίανσης.
Σύμφωνα με στοιχεία της «Κ», πλήθος μικρών εταιρειών ή φυσικών προσώπων έχουν καταφύγει τους τελευταίους μήνες στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) προκειμένου να απαλλαγούν από τα χρέη τους, υποβάλλοντας αίτηση πτώχευσης.
Πάνω από 650 φυσικά και νομικά πρόσωπα είχαν καταθέσει έως τα τέλη Δεκεμβρίου αίτηση πτώχευσης.
Ενδεικτικό της «απήχησης» που έχει το μέτρο της πτώχευσης μέσω του νέου νόμου είναι τα νούμερα της ΕΛΣΤΑΤ για τον αριθμό των πτωχεύσεων τα τελευταία χρόνια, που ήταν μόλις 57 το 2020, 63 το 2019, 82 το 2018, 114 το 2017 και 111 το 2016, ενώ ακόμη και τα πρώτα χρόνια της κρίσης οι κηρυχθείσες πτωχεύσεις δεν ξεπερνούσαν τις 450 τον χρόνο.
Αιτία δεν ήταν μόνο οι χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες, αλλά το γεγονός ότι ο οφειλέτης απαλλασσόταν από τα χρέη του έπειτα από χρόνια από τη δικαστική απόφαση, με συνέπεια να ακυρώνεται το «κίνητρο» της πτώχευσης.
Πλέον οι πτωχεύσαντες απαλλάσσονται άμεσα από τα χρέη τους, χωρίς το στίγμα της πτώχευσης να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάληψη νέας επαγγελματικής δραστηριότητας. Αντιστοίχως παύει να αποτελεί αιτία καθυστέρησης για την απαλλαγή του οφειλέτη η ρευστοποίηση της περιουσίας του, που αποτελεί προϋπόθεση της πτώχευσης αλλά όχι προϋπόθεση για να ξεκινήσει άλλη επαγγελματική δραστηριότητα. Με βάση τον νέο νόμο, ο πτωχεύσας συνεχίζει να «παρακολουθείται» για δύο χρόνια μετά την πτώχευση, χωρίς όμως αυτό να του στερεί τη δυνατότητα της δικαιοπρακτικής ικανότητας, την οποία ανακτά αμέσως μετά την κήρυξη της πτώχευσης.
Εκτός από τις υποθέσεις πτώχευσης, «συνωστισμός» παρατηρείται και στις επιχειρήσεις που επιδιώκουν την αναδιάρθρωση των οφειλών τους μέσω της δια-δικασίας εξυγίανσης. Στα ονόματα που έχουν υποβάλει αίτημα ένταξης στη διαδικασία της εξυγίανσης περιλαμβάνονται υποθέσεις που ταλαιπωρούσαν επί χρόνια μετόχους, πιστωτές και δικαστήρια, όπως η εταιρεία Φειδάς, η Mouzenidis Travel, η Εταιρεία Κατεψυγμένων Τροφίμων Γ. Καλλιμάνης, η Χαλυβουργία Ελλάδος, το καζίνο Λουτρακίου, οι Αφοί Κυπριώτου κ.ά., και βρίσκονται πλέον στο τελικό στάδιο ρύθμισης των χρεών τους. Ειδοποιός διαφορά στη εξυγίανση των επιχειρήσεων βάσει του νέου νόμου είναι η αυτοματοποίηση όλων των διαδικασιών, δηλαδή από την υποβολή της αίτησης, την ειδοποίηση και τη συμμετοχή των πιστωτών έως και τη συμφωνία της εξυγίανσης, που γίνεται μέσω της πλατφόρμας που έχει ανοίξει στην ΕΓΔΙΧ.
Εκτός από τη διαδικασία, τη διαφορά στην ταχύτητα των υποθέσεων κάνει πλέον η τυποποίηση της μελέτης που πρέπει να συνοδεύει το αίτημα της εξυγίανσης, απαλλάσσοντας τα δικαστήρια από αρμοδιότητες όπως αυτή του αξιολογητή των μελετών βιωσιμότητας, των εκτιμήσεων για την αξία των ακινήτων και πλήθος άλλων λεπτομερειών, που αφαιρέθηκαν από τα δικαστήρια, περιορίζοντας τη συμβολή τους στην επικύρωση της συμφωνίας. Εξίσου ουσιαστική είναι η συναίνεση του Δημοσίου, που τεκμαίρεται εφόσον συμφωνήσει η πλειοψηφία των πιστωτών, αίροντας ένα σημαντικό εμπόδιο, που οδηγούσε μέχρι σήμερα στην καθυστέρηση ή στην αποτυχία της προσπάθειας εξυγίανσης.
Ο ρόλος του δικαστή και στις δύο περιπτώσεις εξαντλείται στην επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης ή στη διαδικασία της πτώχευσης και στον έλεγχο του δόλου, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της πτωχευτικής διαδικασίας, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», θα υπάρξει επίσης προτυποποιημένη διαδικασία έτσι ώστε να επιταχυνθούν ακόμη περισσότερο οι υποθέσεις.
