Καθώς εκτυλισσόταν η καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011, η τότε καγκελάριος της Γερμανίας Aγκελα Μέρκελ έλαβε μια καίρια απόφαση, η οποία ενθουσίασε το κίνημα κατά της πυρηνικής ενέργειας στη χώρα της: όλοι οι αντιδραστήρες θα έκλειναν. Αυτό που δεν μπορούσε να προβλεφθεί, όπως επισημαίνει το πρακτορείο Bloomberg, ήταν ότι η Ευρώπη θα βρισκόταν ενώπιον μιας από τις χειρότερες ενεργειακές κρίσεις στην ιστορία της. Σήμερα η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης έχει ήδη απενεργοποιήσει σχεδόν όλο το δυναμικό της και το εναπομείναν θα τεθεί φέτος εκτός λειτουργίας, δηλαδή στη χειρότερη δυνατή στιγμή. Οι τιμές χονδρικής για το ηλεκτρικό ρεύμα είναι υπερτετραπλάσιες από την αρχή της πανδημίας. Οι κυβερνήσεις λαμβάνουν έκτακτα μέτρα για να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, διότι καλούνται να πληρώσουν διογκωμένους λογαριασμούς – κι αυτοί μπορεί να αυξηθούν περαιτέρω εάν κλιμακωθεί η ένταση Ρωσίας – Ουκρανίας. Η κρίση δεν αποκάλυψε μόνο τα τρωτά σημεία του εφοδιασμού της Ευρώπης, αλλά και τις παγιωμένες πολιτιστικές και πολιτικές διχογνωμίες σχετικά με την πυρηνική βιομηχανία και την αποτυχία διαμόρφωσης ενός συλλογικού οράματος.
Η Κίνα προχωράει γρήγορα στην πυρηνική ενέργεια για να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα με συνολικό αριθμό αντιδραστήρων, ο οποίος τείνει να ξεπεράσει εκείνον των ΗΠΑ με τους περισσότερους παγκοσμίως.
Η Ρωσία ετοιμάζει νέους σταθμούς εντός συνόρων και περισσότερους από 20 αντιδραστήρες που έχουν επιβεβαιωθεί ή προγραμματιστεί για κατασκευή και εξαγωγή. «Δεν νομίζω ότι πρόκειται ποτέ να δούμε συναίνεση σε ολόκληρη την Ευρώπη ως προς τη συνέχιση της λειτουργίας των υφιστάμενων περιουσιακών στοιχείων, πόσο μάλλον την κατασκευή νέων», δήλωσε ο Πίτερ Οσμπαλντστόουν, διευθυντής ερευνών για την ενέργεια και τις ΑΠΕ στη Wood Mackenzie. «Υπάρχει μεγάλη πόλωση και απαιτείται εθνική ενεργειακή πολιτική για μια παρατεταμένη περίοδο για να στηριχθούν νέες επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια».
Η Γαλλία, ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη, υπόσχεται «πυρηνική αναγέννηση». Η Βρετανία σχεδιάζει να αντικαταστήσει τα εργοστάσια στην αναζήτηση καθαρότερων και πιο αξιόπιστων πηγών ενέργειας. Η Ολλανδία θέλει να προσθέσει περισσότερη δυναμικότητα, η Πολωνία επιδιώκει επίσης να ενταχθεί στο πυρηνικό κλαμπ και η Φινλανδία θα αρχίσει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια εντός Φεβρουαρίου από το πρώτο της πυρηνικό εργοστάσιο εδώ και τέσσερις δεκαετίες.
Το Βέλγιο και η Ισπανία ακολουθούν το παράδειγμα της Γερμανίας στην εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας, αν και με διαφορετικά χρονοδιαγράμματα. Η Αυστρία απέρριψε την πυρηνική ενέργεια σε δημοψήφισμα το 1978. Η πυρηνική ενέργεια θεωρείται σημαντική για την επίτευξη μηδενικών ρύπων. Μόλις κατασκευαστούν, οι αντιδραστήρες παρέχουν συνεχώς ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Οι σταθμοί, όμως, χρειάζονται μια δεκαετία ή και περισσότερο για να κατασκευαστούν στην καλύτερη περίπτωση και ο κίνδυνος υπέρβασης του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού είναι μεγάλος. Επιπλέον, υπάρχουν τα πυρηνικά απόβλητα, τα οποία παραμένουν επικίνδυνα για 100.000 χρόνια.
Η Ευρώπη θα χρειαστεί να επενδύσει 500 δισ. ευρώ στην πυρηνική ενέργεια τα επόμενα 30 χρόνια για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και να πετύχει τους στόχους μείωσης των εκπομπών ρύπων, σύμφωνα με τον επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν.
Η Γερμανία, η οποία έχει χάσει τους στόχους της για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τα τελευταία δύο χρόνια, έχει δεχτεί κριτικές από ορισμένους περιβαλλοντολόγους και επιστήμονες για τη διακοπή της παροχής καθαρής ενέργειας τη χειρότερη στιγμή. Οι τελευταίοι τρεις αντιδραστήρες της θα απενεργοποιηθούν φέτος. Ωστόσο, αυτό δεν πρόκειται να ανατραπεί με τους Πράσινους να συμμετέχουν στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού. Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι οι Πράσινοι προέρχονται από τα κινήματα κατά της τοποθέτησης αμερικανικών πυρηνικών πυραύλων στην τότε Δυτική Γερμανία, ενώ το ατύχημα του Τσέρνομπιλ το 1986, το οποίο έστειλε ραδιενεργά νέφη πάνω από τμήματα της δυτικής Ευρώπης, ευαισθητοποίησε ακόμα μεγαλύτερο πληθυσμό.
