Οι αξιωματούχοι του κρατικού μηχανισμού της Κίνας έχουν εξελιχθεί σε επενδυτές που λειτουργούν με τη συλλογιστική του καπιταλιστικού συστήματος. Ενδεικτική της συμπεριφοράς τους και των επιλογών τους είναι η περίπτωση της κινεζικής Nio, σημαντικότερης ανταγωνίστριας της Tesla, που προσείλκυσε το ενδιαφέρον τους και τους απέφερε κέρδη.
Στις αρχές του 2020, όταν η πανδημία οδήγησε τη Nio στα πρόθυρα πτώχευσης, της γύρισαν την πλάτη οι ξένοι επενδυτές που της είχαν δώσει ώθηση. Αναγκαστικά η εισηγμένη στον Nasdaq κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία ηλεκτροκίνητων στράφηκε στη νεοπαγή τάξη των Κινέζων επενδυτών, τους κρατικούς αξιωματούχους της Κίνας.
Οι περιφερειακές αρχές της πόλης Χεφέι στην ανατολική Κίνα δέσμευσαν 5 δισ. γιουάν, ποσό αντίστοιχο των 787 εκατ. δολαρίων, και αγόρασαν το 17% της Nio. Ετσι η αυτοκινητοβιομηχανία μετέφερε ηγετικά στελέχη της από τη Σαγκάη στην πόλη Χεφέι, που δεν έχει παρά το μισό μέγεθος της κινεζικής οικονομικής μητρόπολης και βρίσκεται 482 χιλιόμετρα μακριά, μέσα στην ενδοχώρα της Κίνας. Εκεί άρχισε να παράγει όλο και περισσότερα οχήματα. Αρχισαν να επενδύουν στη Nio αφενός η Ανχουί, η επαρχία στην οποία ανήκει η πόλη Χεφέι, αλλά και η κεντρική ηγεσία της Κίνας. Εύλογα θα νόμιζε κανείς πως δεν πρόκειται παρά για τη συνήθη τακτική που εφαρμόζει η ηγεσία της Κίνας υπό τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να επιβάλλει σειρά προσταγών στις καινοτόμους εταιρείες του ιδιωτικού τομέα αποθαρρύνοντας, έτσι, την επιχειρηματικότητα. Η εξέλιξη της ιστορίας, όμως, αποδεικνύει πως επρόκειτο για κάτι τελείως διαφορετικό.
Η Nio σημείωσε κερδοφορία για πρώτη φορά στις αρχές του περασμένου έτους και πούλησε πάνω από 90.000 οχήματα μέχρι τα τέλη του έτους. Αντί να αυξήσει το μερίδιό της στην εταιρεία για να διασφαλίσει την κυριαρχία της, η δημοτική αρχή της πόλης Χεφέι εκμεταλλεύθηκε την άνοδο της τιμής της μετοχής της και ρευστοποίησε το μεγαλύτερο μέρος του μεριδίου της μέσα σε ένα χρόνο. Είχε, έτσι, απόδοση 5,5 φορές την επένδυσή της, όπως ακριβώς θα είχε κάνει ένας ιδιώτης επενδυτής στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη. «Αντλήσαμε αδίστακτα κέρδος από την επένδυσή μας στη Nio», τόνισε χαρακτηριστικά ο Γιου Αϊχουά, επικεφαλής των Αρχών της πόλης, όταν μιλώντας στην κινεζική τηλεόραση εμφανίστηκε ντυμένος σαν τυπικός επιχειρηματίας και με μοβ γραβάτα ενώ τον περιέβαλλαν επιχειρηματίες. Προσέθεσε, μάλιστα, πως «δεν είναι ντροπή να συγκεντρώνουμε κέρδη για την κυβέρνηση, τα συγκεντρώνουμε για τον λαό».
Τα τελευταία χρόνια, οι τοπικές κυβερνήσεις των κινεζικών επαρχιών αγοράζουν όλο και περισσότερα μερίδια σε ιδιωτικές εταιρείες.
Η πόλη Χεφέι υπήρξε πρωτοπόρος στη στροφή που πραγματοποιούν τα τελευταία χρόνια οι τοπικές κυβερνήσεις των κινεζικών επαρχιών, αγοράζοντας όλο και περισσότερα μερίδια σε ιδιωτικές εταιρείες. Από τη δεκαετία του 1950 η Χεφέι υπήρξε κέντρο επιστημονικών ερευνών, αλλά οι έξυπνες επενδύσεις της την έχουν πλέον μετατρέψει σε μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη μητρόπολη με πληθυσμό περίπου 5 εκατ. άτομα. Σε ό,τι αφορά την οικονομική της ανάπτυξη, το «μοντέλο Χεφέι», όπως το αποκαλούν τα κινεζικά ΜΜΕ, φαίνεται να αποδίδει. Τη δεκαετία του 2020 η Χεφέι ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πόλη της Κίνας ως προς το ΑΕΠ της.
Οι τοπικές αρχές των κινεζικών περιφερειών ελέγχουν τις πωλήσεις της γης, εισπράττουν κέρδη από κρατικά ελεγχόμενες εταιρείες και διατηρούν στενούς δεσμούς με τις κρατικές τράπεζες. Επί δεκαετίες στηρίζουν ιδιωτικές επιχειρήσεις, προσφέροντάς τους φθηνή γη, όπως και επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές και δάνεια, για να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις.
Προσφάτως, το μοντέλο αυτό προσαρμόστηκε στις σύγχρονες απαιτήσεις μιας εποχής στην οποία η οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται από τις επενδύσεις στην τεχνολογία και στην καινοτομία. Και καθώς επιβραδύνεται η οικονομία της Κίνας και το Πεκίνο προσπαθεί να περιορίσει το χρέος της χώρας, οι τοπικές κυβερνήσεις με τα μεγάλα ταμειακά διαθέσιμα όπως και οι κρατικές εταιρείες αναδύονται ως οι «λευκοί ιππότες» που θα σώζουν τις ιδιωτικές εταιρείες. Σήμερα η Χεφέι επενδύει σε δεκάδες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς των επεξεργαστών, στην κβαντική υπολογιστική και στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι βιομηχανίες αυτές βρίσκονται στον πυρήνα του σχεδίου που δρομολογεί το Πεκίνο για διπλασιασμό του μεγέθους της κινεζικής οικονομίας έως το 2035 με σκοπό να εκτοπίσει την αμερικανική από την πρώτη θέση παγκοσμίως. Το λεγόμενο «μοντέλο Χεφέι» και οι προσπάθειες άλλων πόλεων να το αναπαραγάγουν θα σταθεί κρίσιμο στην υλοποίηση αυτής της φιλοδοξίας.
Οικονομολόγοι και ακαδημαϊκοί μόλις προσφάτως κατόρθωσαν να αποτιμήσουν τη συνεισφορά αυτού του μοντέλου στον μετασχηματισμό της κινεζικής οικονομίας. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου, από το Πανεπιστήμιο Τσινγκουά του Πεκίνου και από το Κινεζικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ ανέλυσαν όλες τις καταγεγραμμένες εταιρείες της Κίνας, που ανέρχονται σε περισσότερες από 37 εκατομμύρια. Διαπίστωσαν ότι οι εταιρείες αυτές ανήκουν σε 62 εκατ. ιδιώτες, που είναι και ο πλήρης κατάλογος των καπιταλιστών της Κίνας, καθώς και σε περίπου 40.000 κρατικές εταιρείες, από την κεντρική κυβέρνηση μέχρι τις πόλεις, ακόμη και ορισμένα χωριά της χώρας.
