Ο διάδοχος του σκληρότερου «γερακιού» της ΕΚΤ και νέος επικεφαλής της Bundesbank, Χοακίμ Νάγκελ, καθιστά απολύτως σαφές πως θα ακολουθήσει την πολιτική του προκατόχου του, Γενς Βάιντμαν, και θα μείνει πιστός στην παράδοση της γερμανικής κεντρικής τράπεζας τασσόμενος υπέρ της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής. Προεξοφλεί τερματισμό του προγράμματος αγορών ομολόγων της ΕΚΤ, αλλά και στη συνέχεια την πρώτη αύξηση των επιτοκίων εντός του τρέχοντος έτους, και ζητάει αυστηρότερους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας παίρνοντας εν ολίγοις θέση μάχης για να συγκρουστεί με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, και τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, που ζητούν αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων επί το απλούστερο και επί το ελαστικότερο.
Μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα Die Zeit, στο πλαίσιο της πρώτης του συνέντευξης με την ιδιότητα του επικεφαλής της Bundesbank, ο κ. Νάγκελ τόνισε πως είναι καιρός να «σφίξει η Ευρώπη το ζωνάρι» δίνοντας τέλος στην άκρως αναπτυξιακή νομισματική πολιτική και στην ακραία δημοσιονομική χαλάρωση που υιοθέτησε για να στηρίξει την οικονομία από την πανδημία, κάτι που πέτυχε. Ο κ. Νάγκελ, που ανέλαβε επισήμως καθήκοντα τον περασμένο μήνα, τάχθηκε ειδικότερα υπέρ της επιστροφής σε μια «κανονική» νομισματική πολιτική, εν ολίγοις σε περιοριστική πολιτική, προκειμένου να αναχαιτισθεί ο πληθωρισμός.
Προεξοφλεί τερματισμό του προγράμματος αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ και αύξηση επιτοκίων φέτος.
Προσέθεσε, μάλιστα, πως οι δημοσιονομικοί κανόνες πρέπει να γίνουν «αυστηρότεροι». «Πολλές χώρες αρχίζουν να χαλαρώνουν τους περιορισμούς που επέβαλαν για την ανάσχεση της πανδημίας», τόνισε ο κ. Νάγκελ, για να καταλήξει πως «η οικονομία ανακάμπτει, οι αγορές εργασίας δείχνουν να είναι σε καλή κατάσταση και γενικότερα η εικόνα είναι ενθαρρυντική, γι’ αυτό και η νομισματική πολιτική μπορεί να είναι λιγότερο επεκτατική».
Οπως υπογραμμίζει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, οι δηλώσεις Νάγκελ προδίδουν σαφώς ότι είναι αποφασισμένος να συνεχίσει την παράδοση της Bundesbank που μάχεται τον πληθωρισμό και αντιμετωπίζει με καχυποψία κάθε αντισυμβατική πολιτική, όπως τα αρνητικά επιτόκια και τα προγράμματα αγορών ομολόγων. Δεδομένου ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη εκτοξεύθηκε τον Ιανουάριο στο 5,1%, η συγκυρία ευνοεί τις επικρίσεις από πλευράς της γερμανικής κεντρικής τράπεζας. Ετσι ο κ. Νάγκελ έσπευσε να προβλέψει πως ο δείκτης θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για όλο το τρέχον έτος και στη Γερμανία ειδικότερα θα κυμανθεί γύρω στο 4%. Κατέστησε, άλλωστε, σαφές πως αν δεν αλλάξει η κατάσταση, στις 10 Μαρτίου, οπότε είναι η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση της ΕΚΤ, θα ζητήσει επισταμένως διακοπή της άκρως χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Κατέστησε, μάλιστα, σαφές ότι «το πρώτο βήμα της ΕΚΤ θα είναι να τερματίσει τις αγορές ομολόγων εντός του 2022 και στη συνέχεια τα επιτόκια μπορεί να αυξηθούν εντός του έτους». Κάλεσε, εξάλλου, τις Βρυξέλλες να επιβάλουν αυστηρότερους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας προκειμένου να μην μπορούν τόσο εύκολα να τους παρακάμψουν οι χώρες-μέλη, όπως έχουν κάνει ορισμένες στο παρελθόν, μεταξύ των οποίων και η χώρα του η Γερμανία. Χαρακτηριστικά τόνισε πως «ό,τι ισχύει για τη νομισματική πολιτική ισχύει εξίσου για τη δημοσιονομική πολιτική» και προσέθεσε πως πρέπει να αλλάξουν πολλά μετά την πανδημία. Διευκρίνισε πως πρέπει να μειωθεί το δημόσιο χρέος των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, που θα πρέπει, επίσης, να γεμίσουν και πάλι τα ταμεία. Εθεσε, ωστόσο, την παράμετρο πως όλα αυτά ισχύουν για «όταν θα αφήσουμε την κρίση πίσω μας».
Αυστηροί κανόνες
Σε ό,τι αφορά τους δημοσιονομικούς κανόνες, ο νέος επικεφαλής της Bundesbank υποστήριξε πως θα πρέπει να είναι «σαφέστεροι, απλούστεροι αλλά και αυστηρότεροι» και να διασφαλίζουν πως θα μειωθούν τα δυσθεώρητα επίπεδα δημοσίου χρέους των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Οι δηλώσεις του αυτές μάλλον προοιωνίζονται νέες συγκρούσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, καθώς οι ηγέτες της Γαλλίας και της Ιταλίας έχουν ταχθεί υπέρ της αναθεώρησης των κανόνων του συμφώνου που επιτρέπουν αύξηση των δημοσίων δαπανών για επενδύσεις. Και όλα δείχνουν πως οι μάχες θα αρχίσουν από φέτος προτού επανέλθουν σε ισχύ οι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας που ανεστάλησαν εν μέσω πανδημίας για να μπορέσουν οι κυβερνήσεις να στηρίξουν τις οικονομίες τους. Την περασμένη εβδομάδα, όταν η ΕΚΤ δεν απέκλεισε για πρώτη φορά το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων εντός του έτους, ο κ. Νάγκελ ήταν ανάμεσα στα μέλη του Δ.Σ. που τάχθηκαν κατηγορηματικά υπέρ της άμεσης ανάληψης δράσης για την ανάσχεση του πληθωρισμού. Προειδοποίησε, μάλιστα, πως αν η ΕΚΤ διστάσει να δράσει σήμερα, ίσως αναγκαστεί να λάβει πιο δραστικά μέτρα αργότερα, προκαλώντας ισχυρότερες αναταράξεις στις χρηματαγορές και την οικονομία.
