Μετά τη συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων που υπέγραψε η Αγκυρα με το Αμπου Ντάμπι τον Ιανουάριο, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε χθες το αραβικό εμιράτο στοχεύοντας σε περαιτέρω σύσφιγξη των εμπορικών και οικονομικών δεσμών των δύο χωρών. Παρά το παρελθόν αντιπαλότητας που τις χώριζε επί χρόνια, οι δύο χώρες στοχεύουν στη συνεργασία και στις αμοιβαίες διευκολύνσεις σε πληθώρα τομέων όπως στη γεωργία, στη βιομηχανία, στην υψηλή τεχνολογία καθώς επίσης και στις θαλάσσιες και οδικές μεταφορές. Βρίσκεται, άλλωστε, στα σκαριά και μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες με στόχο τη συνεργασία τους στην αμυντική βιομηχανία.
Στόχος της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στο αραβικό εμιράτο, και η ανταπόδοση της επίσημης επίσκεψης του σεΐχη Μοχαμέντ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν στην Τουρκία τον Νοέμβριο. Εκτοτε, μεσολάβησε τον περασμένο μήνα η συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων, που προσέφερε στην Τουρκία τόνωση των συναλλαγματικών της διαθεσίμων κατά 4,9 δισ. δολάρια. Παράλληλα, όμως, και η δέσμευση του μικρού αλλά πλούσιου εμιράτου για επενδύσεις ύψους 10 δισ. δολαρίων που, μεταξύ άλλων, έχουν στόχο τον διπλασιασμό των διμερών εμπορικών συναλλαγών. Οι δύο χώρες είχαν τεταμένες σχέσεις επί μία δεκαετία εξαιτίας των αντίθετων τοποθετήσεών τους στο θέμα της Αραβικής Ανοιξης. Το 2020, όμως, η Τουρκία είχε ήδη αναδειχθεί στον ενδέκατο σημαντικότερο εμπορικό εταίρο των εμιράτων με το διμερές εμπόριο να ανέρχεται σε 8,645 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Παρά το παρελθόν αντιπαλότητας που τις χώριζε επί χρόνια, οι δύο χώρες στοχεύουν σε συνεργασία στη γεωργία, στην υψηλή τεχνολογία και στην αμυντική βιομηχανία.
Στόχος του Αμπου Ντάμπι είναι να ωφεληθεί από τους δεσμούς που συνδέουν την Τουρκία με τον υπόλοιπο κόσμο, τόσο στο επίπεδο του εμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας, όσο και στον τομέα των μεταφορών. Οπως, άλλωστε, τόνισε τον Ιανουάριο ο υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου του Εμιράτου, στοχεύει επίσης να ενισχυθεί από τις επενδύσεις της Τουρκίας στον βιομηχανικό τομέα, αλλά και από τα εξειδικευμένα εργατικά χέρια που μπορεί να προσφέρει. Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, στοχεύει σαφώς στα κεφάλαια που μπορεί να της διαθέσει το εμιράτο σε μια στιγμή που η οικονομία της κλονίζεται από έναν πληθωρισμό της τάξης του 50%. Το ποσό που της διέθεσε τον Ιανουάριο στο πλαίσιο της ανταλλαγής νομισμάτων, είναι μικρό σε σύγκριση με παλαιότερες αντίστοιχες συμφωνίες που έχει επιτύχει η Τουρκία, όπως για παράδειγμα τα 10 δισ. δολάρια που διασφάλισε το 2020 μέσω swap νομισμάτων με το Κατάρ. Στην περίπτωση του Κατάρ, όμως, πρόκειται για σταθερό σύμμαχο της Τουρκίας με το οποίο έχει συσφίξει τις σχέσεις της από το 2017 όταν η Αγκυρα στήριξε την Ντόχα κατά τον αποκλεισμό της από τη Σαουδική Αραβία. Η ενίσχυση που προσέφερε το Αμπου Ντάμπι στα συναλλαγματικά της διαθέσιμα είναι, άλλωστε, μικρή σε σύγκριση με τις ανάγκες της Τουρκίας.
Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Τουρκίας υπολογίζεται ότι βρίσκονται γύρω στα 100 δισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των κεφαλαίων που έχουν σε σκληρό νόμισμα οι εμπορικές τράπεζες της χώρας. Εχουν προηγηθεί αλλεπάλληλες παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγματος και στην κατασπατάληση των συναλλαγματικών διαθεσίμων με σκοπό τη στήριξη της τουρκικής λίρας χωρίς αύξηση των επιτοκίων. Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει, ωστόσο, προσεγγίσει τις κεντρικές τράπεζες πολλών άλλων χωρών με τις οποίες διατηρεί οικονομικούς δεσμούς. Στη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού έκλεισε άλλες δύο συμφωνίες swap. Τον Ιούνιο του 2021 συμφώνησε με τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας επέκταση του swap νομισμάτων που είχαν συμφωνήσει από τον Μάιο του 2019 και εισέρρευσαν έτσι στα ταμεία της Τράπεζας της Τουρκίας 3,59 δισ. δολάρια. Επιπλέον, προχώρησε σε ανάλογη συμφωνία με την Τράπεζα της Νότιας Κορέας μέσω της οποίας διασφάλισε περίπου 1,5 δισ. δολάρια για χρονικό διάστημα τριών ετών. Στα τέλη Δεκεμβρίου βρισκόταν σε παράλληλες διαπραγματεύσεις και με το Αζερμπαϊτζάν, επίσης παραδοσιακό σύμμαχο της Τουρκίας, με αντικείμενο ανάλογη συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων. Σημειωτέον ότι το Σάββατο ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch Ratings υποβάθμισε το χρέος της Τουρκίας βαθύτερα στο έδαφος των ομολόγων σκουπιδιών, θέτοντας τη γειτονική χώρα στην ίδια βαθμίδα με χώρες όπως το Μπενίν, η Αίγυπτος, το Τουρκμενιστάν, η Ρουάντα και η Κένυα. Επικαλούμενος τον υψηλό πληθωρισμό της, ο εν λόγω οίκος υποβάθμισε και την προοπτική της Τουρκίας προειδοποιώντας την για περαιτέρω υποβαθμίσεις. Αντέκρουσε, επίσης, τον ισχυρισμό του Τούρκου υπουργού Οικονομικών πως ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει σε μονοψήφια ποσοστά σε χρονικό διάστημα μηνών. Σύμφωνα με τη Fitch, στη διάρκεια του τρέχοντος έτους ο πληθωρισμός στην Τουρκία θα είναι γύρω στο 41% και θα υποχωρήσει το 2023 στο ουδόλως ευκαταφρόνητο 28%.
