Το νέο σκηνικό πολέμου μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τα ξημερώματα της Πέμπτης περιπλέκει τα πράγματα για τις κεντρικές τράπεζες και ειδικά για την ΕΚΤ, λόγω των στενότερων οικονομικών σχέσεων της Ευρώπης με τη Ρωσία. Η κατάσταση επιβάλλει να διατηρήσει η ΕΚΤ ανοιχτές τις επιλογές πολιτικής και την ευελιξία, που σημαίνει μια πιθανή αλλαγή στάσης στη συνεδρίαση της 10ης Μαρτίου. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, διεμήνυσε πως η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεχίσει τις αγορές ομολόγων έως τα τέλη του έτους και να μην μπει στο «τραπέζι» το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων. Οι αναλυτές συμφωνούν επισημαίνοντας πως η ΕΚΤ πρέπει να είναι πλέον πιο προσεκτική σε ό,τι αφορά την ομαλοποίηση της πολιτικής της και να διατηρήσει περισσότερη ευελιξία.
Η ουκρανική κρίση και η προοπτική για ακόμα υψηλότερες τιμές της ενέργειας δυσκολεύουν τις προσπάθειες της ΕΚΤ να αντιμετωπίσει την άνοδο του πληθωρισμού, χωρίς αυτές να «χτυπήσουν» την οικονομία. Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει χαρακτηρίσει τη συνεδρίαση του Μαρτίου κρίσιμη για το πώς θα εξελιχθεί η πορεία της νομισματικής πολιτικής, όταν και θα δημοσιοποιηθούν οι νέες προβλέψεις για την οικονομία. Η επιθετική στροφή κατά τη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου είχε οδηγήσει την αγορά να αποτιμήσει την ταχύτερη λήξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (APP) μετά το τέλος του PEPP τον επόμενο μήνα, ίσως και εντός του καλοκαιριού, καθώς και την εκκίνηση του κύκλου αύξησης των επιτοκίων το φθινόπωρο. Ωστόσο, η στάση της μπορεί και πάλι να αλλάξει. «Ενώ το βασικό μας σενάριο τοποθετούσε το τέλος του APP τον Αύγουστο και την πρώτη αύξηση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, πιστεύουμε ότι η πιθανότητα μεγαλύτερης διάρκειας και μεταγενέστερων αυξήσεων επιτοκίων έχει σαφώς αυξηθεί, ακόμη και σε περίπτωση περαιτέρω αύξησης του πληθωρισμού λόγω της ενέργειας», σημειώνει η UBS.
Η άτυπη χθεσινή προγραμματισμένη συνεδρίαση της ΕΚΤ, που είχε στόχο την προετοιμασία της απόφασης της 10ης Μαρτίου σχετικά με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, επισκιάστηκε από τις εξελίξεις στην Ουκρανία, οι οποίες πλέον επηρεάζουν απόλυτα τον προγραμματισμό της κεντρικής τράπεζας. Οπως δήλωσε χθες αξιωματούχος, η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά τις επιπτώσεις της κατάστασης στην Ουκρανία και θα πραγματοποιήσει μια συνολική αξιολόγηση των οικονομικών προοπτικών στη συνεδρίαση του Μαρτίου για τη χάραξη πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων εξελίξεων στον γεωπολιτικό χώρο. «Ο σταδιακός ρυθμός και η ευελιξία είναι το μότο της πολιτικής της ΕΚΤ, και η αυξημένη αβεβαιότητα σημαίνει ότι η απόφαση σχετικά με τον πρόωρο τερματισμό της ποσοτικής χαλάρωσης θα πρέπει να περιμένει», όπως σχολιάζει η Deutsche Bank.
Η ΕΚΤ πρέπει να συνεχίσει τις αγορές ομολόγων και να εγκαταλείψει προς το παρόν το ενδεχόμενο αύξησης επιτοκίων, εκτιμά ο Γ. Στουρνάρας.
Ο Γιάννης Στουρνάρας τόνισε, σε συνέντευξή του στο Reuters, πως η ΕΚΤ πρέπει να συνεχίσει το πρόγραμμα αγορών ομολόγων τουλάχιστον έως το τέλος του έτους και να μη δεσμευθεί για τον χρόνο που θα τερματιστεί, για να περιορίσει τον αντίκτυπο από τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Παράλληλα, κατά την άποψή του η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει να αναφέρει επίσημα στο κείμενο της ανακοίνωσης ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να κινηθούν «υψηλότερα» και να επιτρέψει μεγαλύτερη ευελιξία αναφορικά με τον χρόνο αύξησής τους, καθώς οι οικονομικές προοπτικές είναι τώρα πολύ πιο αβέβαιες, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική. «Κρίνοντας την κατάσταση από τη σημερινή οπτική, θα προτιμούσα μάλλον να συνεχιστεί το APP τουλάχιστον έως το τέλος του έτους, πέραν του Σεπτεμβρίου, παρά να επισπεύσουμε τον τερματισμό του. Δεν θα ήμουν υπέρ της ανακοίνωσης του τερματισμού του APP τον Μάρτιο», σημείωσε.
Ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η κρίση αναμένεται να πιέσει τις τιμές «μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα» έπειτα από μια αρχική κορύφωσή τους. «Κατά την άποψή μου θα έχει βραχυπρόθεσμη επίπτωση στον πληθωρισμό – δηλαδή οι τιμές θα αυξηθούν λόγω του υψηλότερου ενεργειακού κόστους. Μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, όμως, θεωρώ ότι η επίπτωση θα είναι αποπληθωριστική μέσω του δυσμενούς αντίκτυπου από την πλευρά του εμπορίου και φυσικά μέσω της αύξησης των τιμών της ενέργειας».
Στο ίδιο πλαίσιο ήταν και οι δηλώσεις του Γάλλου κεντρικού τραπεζίτη Βιλερουά ντε Γκαλό, αυτή την εβδομάδα, ότι η ουκρανική κρίση σημαίνει πως θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτές όλες οι επιλογές για τη νομισματική πολιτική μαζί με την ευελιξία. Νωρίτερα, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Πορτογαλίας, Μάριο Σεντένο, πρότεινε επίσης να παραμείνει σταθερή η νομισματική πολιτική, αποφεύγοντας μια πιο αυστηρή στάση.
Ο Ιρλανδός κεντρικός τραπεζίτης Γκάμπριελ Μαχλούφ, πάντως, συνεχίζει να θεωρεί πως ο προγραμματισμός της ΕΚΤ για το APP δεν αλλάζει. «Η κρίση στην Ουκρανία πιθανότατα δεν θα εμποδίσει την ΕΚΤ να συμφωνήσει σε μια ταχύτερη κατάργηση των αγορών περιουσιακών στοιχείων στην επόμενη συνεδρίαση πολιτικής της, αν και οι προοπτικές για αύξηση των επιτοκίων είναι λιγότερο σαφείς», σημείωσε χαρακτηριστικά.
