Ο κλάδος της λογιστικής είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς και σημαντικούς κλάδους της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Οι λογιστές παρέχουν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών (π.χ., φορολογικές, χρηματοοικονομικές, ασφαλιστικές και ελεγκτικές) σε νομικά και φυσικά πρόσωπα. Η διεθνής οικονομική κρίση, η υποχρεωτική εφαρμογή προγραμμάτων σταθερότητας και η έλευση της πανδημίας COVID-19 έφεραν χιλιάδες εργαζομένους στον κλάδο της λογιστικής αντιμέτωπους με συνεχείς νέες προκλήσεις σε επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Οι γνώσεις και οι δεξιότητες των λογιστών χρειάζονται διαρκή προσαρμογή στις απαιτήσεις των νέων εργασιακών δεδομένων. Και ενώ οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις τείνουν ολοένα και περισσότερο να «αφουγκράζονται» τους ανθρώπους τους, να κατανοούν τις ανάγκες τους και να ικανοποιούν τις προσδοκίες τους, προκύπτει το ακόλουθο εύλογο ερώτημα. Εχουν τελικά επιτύχει τον στόχο τους; Οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις έχουν ικανοποιημένους εργαζομένους στο σύνολό τους;
Η εργασιακή ικανοποίηση αντανακλά στη θετική συναισθηματική αντίδραση των εργαζομένων στις εργασιακές συνθήκες που βιώνουν στην καθημερινή τους εργασία. Ο βαθμός στον οποίον οι εργαζόμενοι λαμβάνουν ικανοποίηση κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων τους υποδηλώνει τη θετική στάση που έχουν απέναντι στην εργασία τους, καθορίζει τη δέσμευσή τους με τον χώρο εργασίας, την καθημερινή επίδοση στα καθήκοντά τους, τη μακροχρόνια απασχόλησή τους στον οργανισμό και την καλή ψυχική τους υγεία.
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της λειτουργίας του National and Kapodistrian University of Athens MBA, στην οποία συμμετείχαν 150 εργαζόμενοι στον λογιστικό κλάδο στην Ελλάδα, α) καταδεικνύει την αναγκαιότητα της εργασιακής ικανοποίησης στον κλάδο, β) αναδεικνύει τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εργασιακή ικανοποίηση των λογιστών στην Ελλάδα και γ) προτείνει μεθόδους και πρακτικές για την επίτευξή της.
Σύμφωνα με τις απόψεις των συμμετεχόντων στην έρευνα, οι παράγοντες που επηρεάζουν θετικά και, μάλιστα, σε σημαντικό βαθμό την εργασιακή ικανοποίηση των λογιστών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα είναι:
– Η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η εξειδίκευση.
– Ο μισθός, η δυνατότητα εξέλιξης, τα προνομία και οι ανταμοιβές.
– Η καθοδήγηση από ανώτερα εξειδικευμένα στελέχη.
– Οι σχέσεις με τους συναδέλφους τους.
– Η φύση της εργασίας γιατί σχετίζεται με την καθημερινή και πολύωρη εργασία και επιδρά σημαντικά στην ψυχική υγεία των λογιστών εξαιτίας αυτής.
Η έρευνα κατέδειξε, επίσης, παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την εργασιακή ικανοποίηση των λογιστών, οι οποίοι συνοψίζονται ως εξής:
– Συνθήκες λειτουργίας.
– Υφιστάμενη πολιτική αμοιβών εστιασμένη στην εργασιακή ιεραρχία.
– Εργασιακή ασάφεια.
– Ελλειψη εξειδίκευσης και κατάρτισης.
Η πανδημία έφερε χιλιάδες εργαζομένους στον κλάδο αντιμέτωπους με συνεχείς νέες προκλήσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι σύγχρονοι οργανισμοί και επιχειρήσεις πρέπει να εντάξουν την επίτευξη της ικανοποίησης των εργαζομένων ως στόχο στην εταιρική τους στρατηγική λαμβάνοντας τις εξής δράσεις:
– Αντικατάσταση της υφιστάμενης πολιτικής αμοιβών με προγράμματα διαχείρισης της απόδοσης των εργαζομένων σε τακτά χρονικά διαστήματα με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια.
– Ενδυνάμωση των εργαζομένων με αποδοτικές διαδικασίες ανατροφοδότησης για την απόδοσή τους.
– Επιβράβευση και ηθική ανταμοιβή των εργαζομένων για τη συνεισφορά τους στον οργανισμό με προνόμια (π.χ. δυνατότητα για ιδιωτική ασφάλεια, συνταξιοδοτικά προγράμματα, γονικές παροχές, ευέλικτα ωράρια εργασίας).
– Ευκαιρίες για εξέλιξη και επαγγελματική κατάρτιση σχετικά με τις συχνές αλλαγές στο νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο, καθώς και συμμετοχή των λογιστών σε προγράμματα διαδοχής και προαγωγών με αξιοκρατικά κριτήρια.
– Ανάθεση ξεκάθαρων αρμοδιοτήτων και καθηκόντων με ξεκάθαρες περιγραφές θέσεων εργασίας, και στοχοθεσία με σωστά ορισμένους και μετρήσιμους «ευφυείς» εργασιακούς στόχους.
– Ενθάρρυνση της εργασιακής αυτονομίας και ανάπτυξης πρωτοβουλιών που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων.
– Ενίσχυση διαπροσωπικών σχέσεων και προώθηση της ομαδικής εργασίας με τη δημιουργία ενός παραγωγικού εργασιακού περιβάλλοντος, κοινά αποδεκτού από όλους τους εργαζομένους ανεξάρτητα από το ιεραρχικό τους επίπεδο στην εργασία.
– Συχνή και αποτελεσματική επικοινωνία με την ενεργό συμμετοχή των λογιστών στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων.
– Υποστηρικτική ηγεσία με χαρακτηριστικά αμοιβαίας εμπιστοσύνης, κατανόηση των προκλήσεων της καθημερινής πρακτικής, και παρακίνηση για επίτευξη των προσωπικών και επαγγελματικών στόχων των λογιστών.
– Βελτίωση των εργασιακών συνθηκών με κατάλληλο μηχανολογικό εξοπλισμό, πληροφοριακά συστήματα και κατάλληλες εγκαταστάσεις που διευκολύνουν την εργασία των λογιστών.
– Ομαλή υποστήριξη της καθημερινής πρακτικής των λογιστών με εξειδικευμένα τμήματα μηχανογράφησης.
Οι σύγχρονες οργανώσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου, εστιάζοντας στην εργασιακή ικανοποίηση των εργαζομένων τους δεν επιτυγχάνουν μόνο προσωρινά και ευκαιριακά οφέλη. Επιπρόσθετα στοχεύουν και επιτυγχάνουν μακροπρόθεσμα οφέλη μέσω της υποστήριξης και ενίσχυσης δράσεων βελτίωσης εργασιακής ικανοποίησης.
* Ο κ. Δημήτριος Μπάλιος είναι αναπληρωτής καθηγητής ΕΚΠΑ, η κ. Ευαγγελία Σιάχου επίκουρη καθηγήτρια ΕΚΠΑ (υ.δ.) και ο κ. Νικόλαος Σερέτης απόφοιτος University of Athens MBA. Το άρθρο έχει συγγραφεί στο πλαίσιο της λειτουργίας του National and Kapodistrian University of Athens MBA.
