«Δεν ξέρω ακριβώς ποιος είναι πλέον ο σκοπός των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας η οποία βρίσκεται ήδη στα ουκρανικά εδάφη, αλλά ξέρω σίγουρα ότι για να έχουν αποτέλεσμα θα πρέπει ΗΠΑ και Ευρώπη να τις εφαρμόσουν ταυτόχρονα και επί μακρόν». Με τον τρόπο αυτόν αναλύει την αντίδραση της Δύσης εις βάρος της Ρωσίας ο Ντάνιελ Τάνεμπαουμ, επικεφαλής της Oliver Wyman για τον τομέα Οικονομικών Κυρώσεων, ο οποίος μιλώντας στην «Κ» εξηγεί γιατί δεν θα ήταν έξυπνη κίνηση ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα συναλλαγών SWIFT. O ίδιος εκφράζει την εκτίμηση ότι οι εξελίξεις επιταχύνουν τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας στην Ευρώπη και άρα τη μείωση της εξάρτησης από το αέριο της Ρωσίας, τονίζοντας ότι η Μόσχα δεν θα πρέπει να θεωρεί δεδομένη την οικονομική στήριξη της Κίνας.
– Υπάρχουν κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας χωρίς υψηλό κόστος για τις δυτικές οικονομίες; Ποιες κυρώσεις θεωρείτε ότι είναι οι πιο κατάλληλες και συγχρόνως αποτελεσματικές;
– Αυτός είναι ένας πραγματικά δύσκολος υπολογισμός, διότι όπως έχουμε δει στο παρελθόν, επιπτώσεις έχει τελικά και αυτός που επιβάλλει τις κυρώσεις. Υπάρχει όμως ένα ακόμη πιο βασικό ερώτημα: Ποιο είναι τελικά το αναμενόμενο αποτέλεσμα μετά την επιβολή των κυρώσεων; Το μόνο σίγουρο πλέον είναι ότι οι κυρώσεις δεν θα προστατεύσουν την Ουκρανία και τους ανθρώπους της από τον ρωσικό στρατό. Σε κάθε περίπτωση, οι κυρώσεις δεν είναι σπριντ αλλά μαραθώνιος. Παίρνουν πολύ χρόνο για να δεις αποτέλεσμα.
– Θεωρείτε δηλαδή ότι θα πρέπει να διαρκέσουν;
– Ιστορικά και εκ του αποτελέσματος, οι κυρώσεις κρατούν για πολύ καιρό, καθώς για να αρθούν θα πρέπει να αλλάξει κάποιο δεδομένο στην αρχική εξέλιξη που τις προκάλεσε.
– Ας το κάνουμε όμως πιο συγκεκριμένο. Εχει συζητηθεί πολύ κατά πόσον η Ρωσία θα πρέπει να αποκλειστεί από το σύστημα διεθνών συναλλαγών SWIFT. Ποια είναι η γνώμη σας;
– Ακούγεται τέλειο να αποκλείσεις τα ρωσικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα από το SWIFT. Είναι όμως πολύ πιο αποτελεσματικό να τα κατονομάσεις και να τους επιβάλλεις απευθείας κυρώσεις. Διότι, αν πάρουμε την πρώτη περίπτωση, πώς θα μπορέσουν να γίνουν οι συναλλαγές για την προμήθεια των δυτικών οικονομιών με το ρωσικό αέριο; Είναι σαν να πυροβολείς τα πόδια σου. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Ευρώπη στην ενέργεια αλλά και τις ΗΠΑ σε μια σειρά από άλλους τομείς. Και τα δύο μαζί θα ήταν σίγουρα τα πιο επώδυνα για τη Ρωσία, αλλά είναι καλύτερα να ξεκινήσεις από το δεύτερο, παρά από το SWIFT, για τους λόγους που μόλις ανέφερα. Σε κάθε περίπτωση, ο αποκλεισμός από το SWIFΤ σημαίνει ότι δεν μπορείς να κάνεις συναλλαγές μέσω του SWIFT. Ομως ο προσδιορισμός συγκεκριμένων κυρώσεων σημαίνει ότι «παγώνουν» τα περιουσιακά στοιχεία σου και δεν μπορείς να κάνεις άλλες συναλλαγές. Είναι λοιπόν πιο αποτελεσματικό το δεύτερο.
Ακούγεται τέλειο να αποκλείσεις τα ρωσικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα από το SWIFT. Είναι όμως πολύ πιο αποτελεσματικό να τα κατονομάσεις και να τους επιβάλλεις απευθείας κυρώσεις.
– Πόσο εύκολο είναι ΗΠΑ και Ευρώπη να συγχρονιστούν στη μορφή των κυρώσεων; Δεδομένου ότι οι δύο πλευρές έχουν πιθανώς διαφορετικές ανάγκες και συμφέροντα.
– Είναι αλήθεια ότι, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ δεν είναι εξαρτημένες όπως η Ευρώπη από τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα. Ομως αν γενικώς οι κυρώσεις δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, δεν είναι σίγουρα αποτελεσματικές αν δεν τις εφαρμόζουν και οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, ταυτόχρονα.
– Τελικά, το αέριο είναι «όπλο» στα χέρια της Ρωσίας ή και της Ευρώπης; Υπό την έννοια ότι η Ευρώπη χρειάζεται αέριο, αλλά και η Ρωσία χρειάζεται πελάτες.
– Πράγματι. Είναι δεδομένο ότι για την Ευρώπη αποτελεί πλήγμα η όποια επιπλοκή στις ενεργειακές της προμήθειες. Αρκεί να δει κανείς τον βαθμό εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Ομως στον βαθμό που η Ευρώπη, ωθούμενη και από αυτήν την κρίση, στρέφει το βλέμμα της σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, τότε το πρόβλημα γυρίζει μπούμερανγκ στη Ρωσία.
– Από την άλλη πλευρά, και η Ρωσία θεωρητικά μπορεί να βρει εναλλακτικές αγορές. Ή δεν είναι έτσι;
– Αν δούμε την αντίδραση της Κίνας, η οποία θεωρείται η βασική εναλλακτική αγορά της Ρωσίας, δείχνει ότι το Πεκίνο δεν περίμενε τη Μόσχα να το πάει τόσο μακριά και βλέπουμε ότι οι κινεζικές τράπεζες άρχισαν να περιορίζουν τη χρηματοδότηση για την εισαγωγή ρωσικού αερίου. Επομένως κι αυτό μας λέει κάτι.
Live: Πόλεμος στην Ουκρανία – Όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
