Εναγωνίως και με την προσδοκία ότι δεν θα αποκλειστούν από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT οι τράπεζες μέσω των οποίων πραγματοποιούνται οι συναλλαγές για την προμήθεια φυσικού αερίου αναμένει η εγχώρια ενεργειακή αγορά την εξειδίκευση των κυρώσεων που ενέκρινε η Ε.Ε. κατά της Μόσχας για την εισβολή στην Ουκρανία.
Η Ελλάδα εισάγει από τη Ρωσία περίπου το 40% του αερίου που καταναλώνει, ποσοστό που το 2021 έφτασε στο 45,5%, και το 20%-25% του πετρελαίου. Το ζήτημα της ομαλότητας των συναλλαγών στην τρέχουσα κρίση αφορά πρωτίστως τη ΔΕΠΑ, της οποίας το 40%-45% του χαρτοφυλακίου της αντιστοιχεί σε ρωσικό αέριο, τη Mytilineos και την Προμηθέας Gas, που εισάγουν συνολικά ποσότητες 1-1,2 δισ. κ.μ. ετησίως, και τα δύο διυλιστήρια της χώρας EΛΠΕ και Motor Oil, οι συναλλαγές όμως των οποίων γίνονται μέσω traders και όχι απευθείας με τη Rosneft.
Το ενδιαφέρον των ελληνικών εταιρειών επικεντρώνεται στο κατά πόσον οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συμπεριλάβουν στη λίστα των κυρώσεων την Gazprombank, την 3η μεγαλύτερη τράπεζα στη Ρωσία, μέσω της οποίας γίνονται οι πληρωμές για την πώληση φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Εάν συμβεί αυτό, τότε όπως τονίζουν στην «Κ» στελέχη της ΔΕΠΑ η Gazprom θα πρέπει να υποδείξει μια τράπεζα με την οποία συνεργάζεται για να πληρωθεί το αέριο που προμηθεύεται. Η ελληνική ενεργειακή αγορά διαβλέπει μια τάση και από τις δύο πλευρές (Δύση και Μόσχα) να μην επηρεαστεί συνολικά το σύστημα πληρωμών φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Με αυτή την οπτική ερμηνεύουν και την αύξηση των ροών ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη, το οποίο, όπως τονίζουν, κατευθύνεται στις αποθήκες για την αναπλήρωση αποθεμάτων. Σε κάθε περίπτωση, η Ρωσία μπορεί να κάνει χρήση και των εναλλακτικών δικτύων πληρωμών που έχει αναπτύξει από το 2014, όπως το ρωσικό SPFS και το κινεζικό σύστημα CIPS.
Η Ελλάδα εισάγει από τη Ρωσία περίπου το 40% του φυσικού αερίου και το 20%-25% του πετρελαίου.
Σε δεύτερη φάση, οι εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα θα κριθούν από το κατά πόσον η Δύση θα κλιμακώσει τις κυρώσεις της και θα προχωρήσει σε απαγόρευση εισόδου ρωσικών δεξαμενόπλοιων στα ευρωπαϊκά λιμάνια, επιβάλλοντας ενεργειακό εμπάργκο στη Ρωσία.
Η εγχώρια αγορά δεν έχει αποκλείσει το σενάριο της πλήρους ρήξης και των μηδενικών ροών ρωσικού αερίου. Σε μια τέτοια εξέλιξη το ενεργειακό σύστημα της χώρας, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει ελλείψεις μέχρι και τις 15 Μαρτίου. Από τις 16 Μαρτίου και μέχρι το τέλος του μηνός θα υπάρξει ένα έλλειμμα φυσικού αερίου περί τη μισή τεραβατώρα, για το οποίο δεν υπάρχει καμία ανησυχία ότι θα καλυφθεί. Εξάλλου έχουν γίνει συζητήσεις με παραγωγούς και traders ακόμη και για μεγαλύτερες ποσότητες και έχουν κλειστεί συμφωνίες για τη διαθεσιμότητά τους στις ημερομηνίες που θα χρειαστούν. Αυτό που προβληματίζει είναι το κόστος προμήθειας, αφού οι τιμές θα έχουν φτάσει σε τέτοια επίπεδα που δεν μπορεί να τις σηκώσει ένας έμπορος από μόνος του. Ετσι η λύση που εξετάστηκε στην πρόσφατη έκτακτη σύγκλιση της Επιτροπής Διαχείρισης Κρίσεων είναι οι επιπλέον αυτές ποσότητες να αγοραστούν ως αποθέματα για την ασφάλεια εφοδιασμού, δυνατότητα που δίνει η κήρυξη του συστήματος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σε αυτή την περίπτωση, είτε η προμήθεια γίνει από μία εταιρεία είτε από περισσότερες, το κόστος κοινωνικοποιείται, περνάει δηλαδή στην κατανάλωση, που σημαίνει στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, που θα βρεθούν ενόψει ενός νέου κύματος ανατιμήσεων.
Η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην ελληνική αγορά διαμορφώνεται σήμερα στα 255,41 ευρώ/MWh, αυξημένη κατά 13% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα, με τη συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής κοντά στο 50% (49,4%).
Σε περίπτωση πετρελαϊκού εμπάργκο, πηγές των διυλιστηρίων διαβεβαιώνουν ότι δεν θα υπάρξει σοβαρή διαταραχή κι αυτό γιατί οι ρωσικές ποσότητες αργού μπορούν να υποκατασταθούν εύκολα από άλλες πηγές.
