Τη δυνατότητα να λάβουν ασφαλιστική ικανότητα και να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, υπό την προϋπόθεση ότι θα καταβάλουν από 660 έως και 792 ευρώ, αναμένεται να δώσει το υπουργείο Εργασίας σε εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, που έχουν οφειλές προς τον ΕΦΚΑ.
Αν και ο νόμος ορίζει ρητά ότι μη μισθωτοί με χρέη δεν έχουν δυνατότητα λήψης ασφαλιστικής ικανότητας, ήτοι παραμένουν χωρίς δωρεάν παροχές υγείας, με ανακοίνωσή του ο ΕΦΚΑ προανήγγειλε ότι θα υπάρξει άμεσα νομοθετική ρύθμιση, που θα δίνει για έναν χρόνο τη δυνατότητα παράκαμψής του. Βασική προϋπόθεση, όμως, είναι να καταβληθούν οι εισφορές που αντιστοιχούν σε αυτές 12 μηνών, σε είδος και σε χρήμα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, με νομοθετική διάταξη που προωθείται προς ψήφιση στη Βουλή, θα δίνεται η δυνατότητα σε μη μισθωτούς ασφαλισμένους, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες, που έχουν μη ρυθμισμένες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται ασφαλιστικής ικανότητας, να μπορέσουν κατ’ εξαίρεση να τη λάβουν για ένα έτος, ανεξαρτήτως οφειλών τους, εφόσον έχουν καταβάλει εντός του 2021 ή καταβάλουν εντός του 2022 αναδρομικά για το έτος 2021 το ποσό που αντιστοιχεί στην ετήσια εισφορά για παροχές σε είδος και σε χρήμα.
Το ποσό αυτό υπολογίζεται στο δωδεκαπλάσιο της μηνιαίας ασφαλιστικής κατηγορίας για παροχές σε είδος και σε χρήμα, την οποία είχαν επιλέξει για το έτος 2021. Η δυνατότητα αυτή θα δοθεί κατ’ εξαίρεση και για μία μόνο φορά, καθώς από την 1η Μαρτίου 2023 θα εφαρμοστεί το καθεστώς που ίσχυε πάντοτε και που προβλέπει την παροχή ασφαλιστικής ικανότητας σε όσους μη μισθωτούς δεν οφείλουν ή σε εκείνους που έχουν ρυθμισμένες οφειλές.
Οι υψηλές οφειλές εκατοντάδων χιλιάδων μη μισθωτών, οι οποίοι μάλιστα δεν εντάχθηκαν στην πρόσφατη ρύθμιση οφειλών με έως 72 δόσεις, που έκλεισε στο τέλος Φεβρουαρίου, ανοίγοντας τον δρόμο για αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, οδήγησαν την ηγεσία του ΕΦΚΑ στην απόφαση για κάλυψη σε παροχές υγείας, εφόσον καταβληθεί ένα ποσό της τάξης σχεδόν των 800 ευρώ. Να σημειωθεί ότι για την 1η ασφαλιστική κατηγορία οι εισφορές υγείας είναι 55 ευρώ τον μήνα και ο ΕΦΚΑ ζητεί 660 ευρώ προκειμένου να υπάρξει κάλυψη, ενώ για τις υπόλοιπες 5 κατηγορίες η εισφορά υγείας σε είδος και σε χρήμα είναι της τάξης των 66 ευρώ, ήτοι απαιτούνται 792 ευρώ για να έχουν οι μη μισθωτοί για χρέη εντός του 2021 ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Ο ΕΦΚΑ επισημαίνει ότι ακόμα και αν ένας πολίτης δεν διαθέτει ασφαλιστική ικανότητα από τον ΕΦΚΑ, υπάρχει σχετική κάλυψη υγείας με βάση τους κανόνες του υπουργείου Υγείας.
Αναγνωρίζει μάλιστα το πρόβλημα που υπάρχει ως προς την εμφάνιση των διακανονισμένων οφειλών στο σύστημα και επισημαίνει με την ανακοίνωσή του, ότι οι μη μισθωτοί (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες) που κατέβαλαν κανονικά τις οφειλές τους στο ΚΕΑΟ αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν εμφανιστεί οι καταβολές τους στο σύστημα και ως εκ τούτου δεν έχει αποδοθεί ψηφιακά η ασφαλιστική τους ικανότητα, μπορούν να επισκεφθούν τα τοπικά υποκαταστήματα κλείνοντας ένα ραντεβού ηλεκτρονικά και να αποκτήσουν άμεσα ασφαλιστική ικανότητα.
Να σημειωθεί ότι με διάταξη που ψηφίστηκε στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ ανανεώθηκε από την 1η Μαρτίου και για έναν χρόνο (έως 28.02.2023) η ασφαλιστική ικανότητα στη συντριπτική πλειονότητα των άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένων, σε εκείνους δηλαδή που κατά το προηγούμενο έτος είχαν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 50 ημέρες ασφάλισης.
Παράλληλα, στο πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων παρατείνεται χωρίς προϋποθέσεις (συμπλήρωση των προαναφερόμενων απαιτούμενων ημερών ασφάλισης κ.λπ.) για έναν χρόνο (έως 28.02.2023) η ασφαλιστική ικανότητα στα κατωτέρω πρόσωπα και τα μέλη των οικογενειών τους:
Προϋπόθεση είναι να καταβληθούν οι εισφορές που αντιστοιχούν σε αυτές 12 μηνών, σε είδος και σε χρήμα.
1. Στα πρόσωπα που έλαβαν για διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών, ή 50 ημερών εντός του έτους 2021, αποζημίωση ειδικού σκοπού, κατόπιν υποβολής μονομερούς υπεύθυνης δήλωσης (καλλιτέχνες, δημιουργοί και επαγγελματίες του πολιτισμού, ξεναγοί και τουριστικοί συνοδοί, δασεργάτες, ρητινοσυλλέκτες).
2. Στους ανέργους ηλικίας άνω των 29 και έως 55 ετών, με περισσότερες από 600 ημέρες ασφάλισης, αν πληρούν τις διατάξεις του νόμου.
3. Στους ασφαλισμένους του τ. ΟΓΑ που έχουν οφειλές από ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον έχει εκδοθεί απόφαση από τις αρμόδιες επιτροπές οικονομικής αδυναμίας.
4. Στους ανέργους ασφαλισμένους του τ. ΟΑΕΕ ηλικίας άνω των 30 και έως 67 ετών, που διέκοψαν το επάγγελμά τους και έχουν 600 ημέρες ασφάλισης.
5. Στους πληγέντες από θεομηνίες και φυσικές καταστροφές.
6. Στους άστεγους που έχουν κάνει χρήση κοινωνικών ξενώνων.
7. Σε όσους υπάγονται στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ ως μισθωτοί – μέλη διοικητικών συμβουλίων Α.Ε.
8. Στους εργαζομένους στην επιχείρηση Εταιρεία Τροχαίου Υλικού Ελλάδος Α.Ε., στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας,
9. Στους αναβάτες ιπποδρομιών, στους μαθητευόμενους αναβάτες και τους προπονητές δρομώνων ίππων.
