Επειτα από αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης για επικείμενη χρεοκοπία της Ρωσίας συνεπεία του «παγώματος» των συναλλαγματικών της διαθεσίμων, η εξέλιξη φαίνεται πλέον αναπόφευκτη και από χθες την επιβεβαιώνει με τον τρόπο της η ρωσική πλευρά. Σύμφωνα, πάντως, με τις πρώτες εκτιμήσεις, μια πτώχευση της Ρωσίας, η πρώτη μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 1998, δεν εγκυμονεί επί του παρόντος συστημικούς κινδύνους για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την παγκόσμια οικονομία.
Το αναπόφευκτο της πτώχευσης φάνηκε χθες όταν ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών Αντον Σιλουάνοφ προειδοποίησε πως η Ρωσία ενδέχεται αύριο να καταβάλει είτε από τα διαθέσιμά της σε γουάν είτε στο υποτιμημένο ρούβλι τις πληρωμές 117 εκατ. δολαρίων στις οποίες ανέρχονται οι τόκοι ομολόγων της σε δολάρια. Υποστήριξε μάλιστα πως είναι «απολύτως θεμιτή» μια τέτοια κίνηση δεδομένου ότι η Δύση έχει «παγώσει» 300 δισ. δολάρια από τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα συνολικού ύψους 643 δισ. δολαρίων. Οπως, όμως, επισημαίνει η αμερικανική τράπεζα JP Morgan, κανένα από τα συμβόλαια των ομολόγων που έχει εκδώσει το ρωσικό δημόσιο δεν προβλέπει την αποπληρωμή των τόκων σε ρούβλια. Μιλώντας μάλιστα στη ρωσική τηλεόραση, ο κ. Σιλουάνοφ εξήγησε πως η Ρωσία «πρέπει να πληρώσει για αναγκαίες εισαγωγές σε τρόφιμα, φάρμακα και γενικώς σε προϊόντα ζωτικής σημασίας». Και προσέθεσε πως αναγκαστικά θα πρέπει έτσι να πληρώσει με ρούβλια, «τα χρέη μας προς χώρες που δεν υπήρξαν φιλικές προς τη Ρωσική Ομοσπονδία».
Οπως επισημαίνει η JP Morgan, κανένα από τα συμβόλαια των ομολόγων που έχει εκδώσει το ρωσικό δημόσιο δεν προβλέπει αποπληρωμή στο ρωσικό νόμισμα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Financial Times, οι ρωσικοί τίτλοι που βρίσκονται σε χέρια ξένων επενδυτών ανέρχονται περίπου σε 170 δισ. δολάρια, ενώ τα ομόλογα που έχει εκδώσει σε ξένο νόμισμα σε 20 δισ. δολάρια. Οπως επισημαίνει, άλλωστε, η βρετανική εφημερίδα, είναι ενδεικτική της στροφής 180 μοιρών που έκανε η Δύση προς τη Ρωσία από τη στιγμή της εισβολής στην Ουκρανία και αντανακλάται στη στάση των τριών διεθνών οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης, S&P Global, Fitch και Moody’s: μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου έδιναν στο ρωσικό χρέος βαθμολογία επένδυσης. Εκτοτε έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένως για την επικείμενη πτώχευσή της, με τη Fitch να την υποβαθμίζει την περασμένη εβδομάδα στην κατηγορία «C» που υποδηλώνει πως επίκειται πτώχευσή της και την S&P Global Ratings να την υποβαθμίζει σε CCC- και να προειδοποιεί πως τα μέτρα που θα λάβει η Μόσχα για να αμβλύνει τον άνευ προηγουμένου καταιγισμό κυρώσεων «αυξάνουν τον κίνδυνο της πτώχευσης». Η Moody’s τέλος υποβάθμισε επίσης το ρωσικό χρέος την περασμένη εβδομάδα, προειδοποιώντας πως οι έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίου που επέβαλε η Τράπεζα της Ρωσίας θα εμποδίσουν τις πληρωμές ομολόγων σε ξένο νόμισμα οδηγώντας σε πτώχευση.
Σημειωτέον ότι μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου η Ρωσία διατηρούσε 311 δισ. δολάρια σε ξένους τίτλους, 152 δισ. δολάρια σε μετρητά και καταθέσεις σε ξένες τράπεζες, 30 δισ. δολάρια σε ειδικές καταθέσεις στο ΔΝΤ και άλλα 132 δισ. δολάρια σε χρυσό. Ερωτώμενη σχετικά η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα δήλωσε πως δεν θεωρείται πλέον «απίθανο ενδεχόμενο» η χρεοκοπία της Ρωσίας. Χαρακτήρισε ωστόσο απίθανο προς το παρόν τουλάχιστον να μεταδοθεί κάποιου είδους ευρύτερη κρίση, καθώς η έκθεση των διεθνών τραπεζών στη Ρωσία δεν υπερβαίνει τα 120 δισ. δολάρια και δεν αποτελεί συστημικό κίνδυνο. Δεν συμμερίζονται, πάντως, όλοι την άποψη της κ. Γκεοργκίεβα καθώς, σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο Cnbc, ορισμένες τράπεζες και ορισμένοι επενδυτικοί οίκοι πρόκειται να υποστούν σημαντικό πλήγμα. Η μεγαλύτερη επενδυτική ομολόγων, το Pimco, είχε στην αρχή του έτους έκθεση ύψους 1,1 δισ. δολαρίων σε ασφαλιστικά συμβόλαια έναντι πτώχευσης της Ρωσίας (cds).
