Eντονες αντιδράσεις προκαλεί στην Τουρκία το σχήμα προστασίας των καταθέσεων που επινόησε στα τέλη Δεκεμβρίου ο Τούρκος πρόεδρος για να πείσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις να διατηρήσουν τις καταθέσεις τους σε λίρες και να στηρίξουν το νόμισμα της χώρας. Πρόκειται για την υπόσχεση πως θα αναπληρώνονται οι καταθέσεις στο ποσοστό που χάνουν την αξία τους εξαιτίας της υποτίμησης της τουρκικής λίρας. Τα αποτελέσματα του επίμαχου αυτού σχήματος φάνηκαν τις τελευταίες ημέρες στην Τουρκία καθώς οι πρώτες πληρωμές καταβλήθηκαν στις 24 Μαρτίου, οπότε και συμπληρώθηκαν οι πρώτοι τρεις μήνες από τη θέσπισή του.
Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του Al Monitor, το σχήμα αυτό έχει επιβαρύνει σημαντικά τα οικονομικά του τουρκικού κράτους ενώ δεν έχει ανακόψει στο ελάχιστο τη δολαριοποίηση της οικονομίας. Επιπλέον, πολλοί επικριτές αυτού του ευρήματος του Ταγίπ Ερντογάν αμφισβητούν ακόμη και τη νομιμότητά του, τονίζοντας ότι η αναπλήρωση των καταθέσεων γίνεται με χρήματα των φορολογουμένων που πηγαίνουν σε πολλές περιπτώσεις στις τσέπες όσων πλούσιων διατηρούν μεγάλες καταθέσεις.
Επιβαρύνθηκαν τα δημόσια οικονομικά, δεν ανακόπηκε η δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας.
Οπως επισημαίνει το Al Monitor, το ανορθόδοξο αυτό σύστημα δεν έχει ανακόψει τη δολαριοποίηση της οικονομίας, καθώς το 64,6% των καταθέσεων σε λογαριασμούς τουρκικών τραπεζών παραμένει σε σκληρό νόμισμα. Σε ό,τι αφορά τη στήριξη της τουρκικής λίρας, που ήταν υποτίθεται ο στόχος του επίμαχου σχήματος, η αποτυχία είναι προφανής. Στις 24 Δεκεμβρίου, όταν ανακοινώθηκε και θεσπίστηκε η ισοτιμία της τουρκικής λίρας, ήταν 11,4 λίρες προς ένα δολάριο. Στους μήνες που μεσολάβησαν, έχει υποχωρήσει περαιτέρω και σήμερα βρίσκεται περίπου στις 14,85 λίρες προς ένα δολάριο. Εν ολίγοις έχουν κερδίσει περίπου 30% όσοι διατήρησαν τις αποταμιεύσεις τους σε δολάρια. Σε ό,τι αφορά το κόστος του για τα δημόσια οικονομικά της Τουρκίας, αυτό πρόκειται βέβαια να εξαρτηθεί από το πώς θα διαμορφωθεί η ισοτιμία της τουρκικής λίρας.
Αναμένεται, πάντως, βάσει των πρώτων εκτιμήσεων να κυμανθεί κάπου ανάμεσα στα 75 και στα 100 δισ. λίρες, ποσά αντίστοιχα των 5 δισ. δολαρίων και 6,74 δισ. δολαρίων, αντιστοίχως. Στο μεταξύ, τα δημόσια οικονομικά της Τουρκίας επιδεινώνονται διαρκώς με τον πληθωρισμό να βρίσκεται στο 54,4% τον Φεβρουάριο, τη λίρα να βρίσκεται σε νέα πτωτική πορεία μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών να έχει διευρυνθεί στα 202 δισ. δολάρια στα τέλη Ιανουαρίου.
