Στα περίχωρα της ανατολικής παραθαλάσσιας πόλης Γκουάντα στη Βενεζουέλα, εκατοντάδες φορτηγά στοιχίζονται για να εκφορτώσουν τόνους από παλιοσίδερα και χρησιμοποιημένα μέταλλα στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας της κυβέρνησης να μετατρέψει τα απορρίμματα σε πηγή ξένου συναλλάγματος. Η συλλογή και η πώληση απορριμμάτων μετάλλων γνωρίζει μεγάλη άνθηση εξαιτίας των οικονομικών αναγκών της κυβέρνησης του προέδρου Νικολάς Μαδούρο, η οποία έχει πληγεί από τη χαμηλή πετρελαϊκή παραγωγή. Η κατάσταση αυτή οφείλεται στις χρόνιες υποεπενδύσεις στον κλάδο καθώς και στα εμπόδια που υφίστανται εξαιτίας των αμερικανικών κυρώσεων. «Η Βενεζουέλα θα γίνει ελαφρύτερη, διότι απομακρύνουμε όλα τα σκουπίδια», λέει ο οδηγός φορτηγού Ντάγκλας Λούγκο, ο οποίος στο παρελθόν δούλευε στον τομέα των πετρελαιοειδών. Το φορτηγό του έχει φορτίο απορριμμάτων σιδήρου, όπως εξαρτήματα αυτοκινήτων, τμήματα σκουριασμένων θυρών και ελασμάτων. Υπό την πίεση των κυρώσεων που η Ουάσιγκτον έχει επιβάλει στη χώρα, η κυβέρνηση Μαδούρο διερευνά μια γκάμα επιλογών για αύξηση των δημοσίων εσόδων.
Παρά το γεγονός ότι τα αντικείμενα αυτά πωλούνταν μεν στο εξωτερικό, σε μικρές ποσότητες δε, από τα μέσα του 2020 οι ιδιωτικές επιχειρήσεις ενίσχυσαν τις προσπάθειές τους. Το 2021 ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας Νικολάς Μαδούρο χαρακτήρισε τα «παλιοσίδερα» ως στρατηγικής σημασίας, ανοίγοντας τον δρόμο για εξαγωγές των όσων πλεονάζουν. Επιπλέον τόνισε ότι «είναι αναγκαίο να μετατραπούν τα αντικείμενα αυτά σε ξένο συνάλλαγμα, ώστε να τύχει εκμετάλλευσης και η τελευταία πηγή που υπάρχει». Μέσα στα οκτώ χρόνια χάους που βιώνει η Βενεζουέλα, ο κρατικός έλεγχος ολοένα και περισσότερο επιβραδύνει κλάδους όπως οι κατασκευές και η μεταποίηση, ενώ η κακοδιοίκηση και οι υποεπενδύσεις έχουν πλήξει τον κλάδο του πετρελαίου (η χώρα, σημειωτέον, ανήκει στον ΟΠΕΚ). Οι κρατικές και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις διαθέτουν πεπαλαιωμένες εγκαταστάσεις, ενώ αχρηστευμένος είναι σε πολλές περιπτώσεις και ο εξοπλισμός τους, οπότε μπαίνουν στον πειρασμό να τα πωλήσουν όλα ως απορρίμματα. Κι ενώ το κράτος βρίσκεται πίσω από ορισμένες τέτοιες δραστηριότητες, εργαζόμενοι και άλλοι κλέβουν μηχανήματα και τα πωλούν, όπως αναφέρουν οι αρμόδιες αρχές.
Ανάμεσα σε όσους πωλούν «παλιοσίδερα» συγκαταλέγεται και ο κρατικός πετρελαϊκός όμιλος PDVSA, καθώς και άλλοι, μιας και τα νέα έργα έχουν «παγώσει» και ο εξοπλισμός είναι απαρχαιωμένος. Τα σχετικά αναφέρουν 15 πηγές στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, συμπεριλαμβανομένων και επιχειρηματιών διαφόρων κλάδων, εταιρειών μεταφορών, υπαλλήλων και κρατικών αξιωματούχων. Η διάλυση εργοστασιακού εξοπλισμού και μηχανών και το συναφές εμπόριο δεν έχει επιβεβαιωθεί από τις Αρχές, αν και τα στοιχεία των λιμένων δείχνουν πως απορρίμματα σιδήρου εξάγονται από τη Βενεζουέλα σε χώρες όπως οι Τουρκία, Ινδία και Ταϊβάν. Παρά το γεγονός ότι η κρατική εταιρεία Corporation Ezequiel Zamora διαχειρίζεται μεγάλο μέρος από τα «παλιοσίδερα» στα λιμάνια της χώρας, έχει υπογράψει συμβόλαια ή έχει συνάψει συνεργασίες με ιδιώτες για την εξαγωγή τους, ούτως ώστε να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις. Οι εν λόγω επιχειρήσεις πληρώνουν σε ξένο συνάλλαγμα και μετά διευθετούν την εξαγωγή των υλικών, όπως ανέφεραν πηγές στο Reuters. Σχεδόν 25 επιχειρήσεις έχουν λάβει σχετική άδεια για να μεταφέρουν και να πωλούν απορρίμματα μετάλλων. Συνολικά για το 2021, δε, από τα δύο μεγαλύτερα λιμάνια της Βενεζουέλας είχαν εξαχθεί 45.500 τόνοι απορριμμάτων σιδήρου, χάλυβα και χαλκού αξίας 55 εκατ. δολαρίων.
