Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιβεβαίωσε τον τερματισμό των καθαρών αγορών ομολόγων το τρίτο τρίμηνο του 2022 και τη σταδιακή πορεία ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής τους επόμενους μήνες, ενώ δήλωσε έτοιμη, εάν η κατάσταση το απαιτήσει, να σχεδιάσει ένα νέο εργαλείο για να διασφαλίσει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, όπως το έκανε με το PEPP πριν από δύο χρόνια.
Ο ρυθμός μείωσης των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων παρέμεινε αμετάβλητος στα 40 δισ. ευρώ τον Απρίλιο, 30 δισ. ευρώ τον Μάιο και 20 δισ. ευρώ τον Ιούνιο, αλλά η ανακοίνωση για τον τερματισμό των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων το τρίτο τρίμηνο ήταν ελαφρώς πιο ισχυρή από ό,τι στη συνεδρίαση του Μαρτίου. Οπως τόνισε η Κριστίν Λαγκάρντ στην εισαγωγική της δήλωση –μέσω σύνδεσης από την οικία της, καθώς αναρρώνει από την COVID-19–, «κρίναμε ότι τα εισερχόμενα δεδομένα από την τελευταία μας συνεδρίαση ενισχύουν την προσδοκία μας ότι οι καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) θα πρέπει να ολοκληρωθούν το τρίτο τρίμηνο». Εξήγησε πως στη συνεδρίαση του Ιουνίου θα αποφασιστεί ποιο μήνα του τρίτου τριμήνου θα λήξει το APP. Oπως σημειώνει η ING, θεωρείται απίθανο πλέον να μην τελειώσει η ποσοτική χαλάρωση το καλοκαίρι και θα απαιτούσε μια σοβαρή ύφεση ή μια απότομη πτώση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό για να μη σταματήσει η ΕΚΤ τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων.
Οσον αφορά τη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής, η ΕΚΤ επανέλαβε ότι οι αυξήσεις επιτοκίων θα ακολουθήσουν «κάποια στιγμή μετά» το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης, που σημαίνει ότι μπορεί να πραγματοποιηθούν από μία εβδομάδα μετά ή και μήνες μετά, δηλαδή από το τρίτο με τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους ή και πολύ αργότερα, το 2023. Οι αγορές πάντως αποτιμούν αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ στο μηδέν, από το -0,5% σήμερα, έως τα τέλη του 2022 και στο 1,5% έως τα τέλη του 2023.
«Αντί για οποιαδήποτε αντίδραση πανικού, η ΕΚΤ συνεχίζει την πολύ σταδιακή εξομάλυνση της πολιτικής της, η οποία φέρνει το τέλος των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων το καλοκαίρι και το τέλος της εποχής των αρνητικών επιτοκίων εντός του τρέχοντος έτους», σημειώνει ο Κάρστεν Μπρζέσκι, οικονομολόγος της ING.
Η ΕΚΤ επανέλαβε ότι οι αυξήσεις επιτοκίων θα ακολουθήσουν «κάποια στιγμή μετά» το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης.
«Καθώς η ΕΚΤ ενδιαφέρεται περισσότερο για τις προοπτικές του πληθωρισμού παρά για την ανάπτυξη, θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί το τρέχον παράθυρο ευκαιρίας για να εξομαλύνει τη νομισματική πολιτική. Οι νέες μακροοικονομικές προβλέψεις της που θα δημοσιευτούν τον Ιούνιο αναμένεται να παρέχουν κάλυψη στην ΕΚΤ για τον τερματισμό του QE τον Ιούλιο, ανοίγοντας την πόρτα σε μια αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο», επισημαίνει από την πλευρά του ο Κονσταντίν Βέιτ, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της PIMCO.
Αν και δεν επιβεβαίωσε τα δημοσιεύματα που ήθελαν την ΕΚΤ να εξετάζει ήδη ένα νέο εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων το οποίο πιθανότατα να περιλαμβάνει και αγορές ομολόγων με σκοπό τη συγκράτηση των αποδόσεων, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις των δημοσιογράφων η κ. Λαγκάρντ τόνισε ότι η αρχή της ευελιξίας από το τρίπτυχο «της ευχέρειας επιλογής, της σταδιακής αλλαγής και της ευελιξίας» (optionality, gradualism and flexibility), όταν εφαρμόστηκε πριν από δύο χρόνια με το ξέσπασμα της πανδημίας (δηλαδή το έκτακτο πρόγραμμα PEPP), βοήθησε σημαντικά την Ευρωζώνη.
Στην απόφαση νομισματικής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας σημειώθηκε πως «είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα εργαλεία μας στο πλαίσιο της εντολής μας, ενσωματώνοντας ευελιξία, εάν απαιτηθεί, για να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο μας του 2% μεσοπρόθεσμα». Η Κριστίν Λαγκάρντ εξήγησε πως η ΕΚΤ μπορεί να κάνει αυτό που έκανε δύο χρόνια πριν, μπορεί να σχεδιάσει οποιοδήποτε πρόσθετο εργαλείο ώστε να παραδώσει την ευελιξία που χρειάζεται, προσθέτοντας πάντως πως το πρόγραμμα τομών επανεπενδύσεων του PEPP αφορά την αρχή της ευελιξίας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπίσει πιθανό κατακερματισμό της αγοράς. «Συνεχώς προσπαθούμε να βελτιώσουμε την εργαλειοθήκη μας», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αυτή τη στιγμή η ΕΚΤ δεν βρίσκεται στη διαδικασία σχεδιασμού ή απόφασης εφαρμογής ενός νέου εργαλείου και πως κάτι τέτοιο είναι πολύ πρόωρο.
Η κ. Λαγκάρντ ανέφερε πως η οικονομία της Ζώνης του Ευρώ αναπτύχθηκε κατά 0,3% το τελευταίο τρίμηνο του 2021 και εκτιμάται ότι η ανάπτυξη παρέμεινε ασθενής κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, σε μεγάλο βαθμό λόγω των περιορισμών που σχετίζονται με την πανδημία. Αρκετοί παράγοντες υποδηλώνουν επιβράδυνση της ανάπτυξης και την επόμενη περίοδο. «Η πορεία της οικονομίας θα εξαρτηθεί από το πώς θα εξελιχθεί η σύγκρουση στην Ουκρανία, από τον αντίκτυπο των τρεχουσών κυρώσεων και από πιθανά περαιτέρω μέτρα», τόνισε η επικεφαλής της ΕΚΤ. Παράλληλα δήλωσε πως «οι κίνδυνοι για τις προοπτικές του πληθωρισμού έχουν ενταθεί», προσθέτοντας ότι θα παραμείνει υψηλός τους επόμενους μήνες.
