Η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα, Federal Reserve, αποσύρει ταχύτατα και αποφασιστικά κάθε στήριξη στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου με δύο παράλληλες κινήσεις που στοιχειοθετούν επιθετική στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική. Αφενός αύξησε χθες τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης για πρώτη φορά μετά το 2000. Αφετέρου ανακοίνωσε το σχέδιό της για τη μείωση των τίτλων στο χαρτοφυλάκιό της, που έχει φθάσει αισίως στα 9 τρισ. δολάρια έπειτα από δύο χρόνια εκτεταμένων αγορών τίτλων με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας εν μέσω πανδημίας. Αρχής γενομένης από τον Ιούνιο δεν θα επενδύει πλέον τα κέρδη από τίτλους που λήγουν και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αναμένεται να λήγουν κάθε μήνα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου αξίας 60 δισ. δολαρίων, όπως και τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια ύψους 35 δισ. δολαρίων. Η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα υπολογίζει πως με αυτόν τον ρυθμό θα έχει ολοκληρώσει μέχρι τον Σεπτέμβριο τη διαδικασία μείωσης του χαρτοφυλακίου της. Την επιθετική αλλαγή νομισματικής πολιτικής υπαγόρευσε η ανάγκη να ανακοπεί ο αχαλίνωτος πληθωρισμός στις ΗΠΑ, αλλά το αποτέλεσμα θα είναι αναπόφευκτα η περαιτέρω αύξηση του κόστος δανεισμού τους, ενώ η στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική είναι πιθανόν να οδηγήσει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε ύφεση.
Η Fed έχει από τον Μάρτιο προϊδεάσει την αγορά για επικείμενες αλλεπάλληλες αυξήσεις επιτοκίων, αλλά και για την πρόθεσή της να αρχίσει να μειώνει τους τίτλους στο χαρτοφυλάκιό της όταν προχώρησε στην πρώτη και σαφώς πιο συγκρατημένη αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μ.β. Οι δύο παράλληλες αλλαγές στην πολιτική της αναμένεται να συνεχιστούν σε όλη τη διάρκεια του έτους και πολλά στελέχη της ομοσπονδιακής τράπεζας ευελπιστούν πως τα επιτόκια του δολαρίου θα έχουν φθάσει στο 2% προς τα τέλη του έτους. Παράλληλα, όμως, εντείνεται ο προβληματισμός οικονομολόγων και αναλυτών για το κατά πόσον θα καταφέρει η Fed να ανακόψει την επιτάχυνση του πληθωρισμού, που βρίσκεται ήδη στο 8,5% στις ΗΠΑ, χωρίς να προκαλέσει ύφεση. Ανάμεσα στους συγκρατημένα αισιόδοξους συγκαταλέγεται η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, που εξέφρασε χθες την πεποίθηση ότι «θα σημειωθεί στιβαρή ανάπτυξη το επόμενο έτος». Σε συνέντευξή της στη Wall Street Journal, η κ. Γέλεν παραδέχθηκε πως για να επιτύχει τους δύο παράλληλους στόχους η Fed «θα χρειαστεί να αποδειχθεί επιδέξια αλλά και να σταθεί τυχερή» και δήλωσε αισιόδοξη ότι μπορεί να υπάρξει ένας τέτοιος συνδυασμός. Κι ενώ σημαντική μερίδα των οικονομολόγων προβλέπει πως η αμερικανική οικονομία θα διολισθήσει σε ύφεση το επόμενο έτος συνεπεία των συναπτών αυξήσεων επιτοκίων από τη Fed, η κ. Γέλεν εξέφρασε την εκτίμηση πως «είναι δυνατή μια ομαλή προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας». Τόνισε, μάλιστα, πως αυξάνονται μεν οι τιμές, αλλά όχι τόσο οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό σε ό,τι αφορά το μεσοπρόθεσμο μέλλον. Αυτό συνεπάγεται, σύμφωνα με την κ. Γέλεν, πως ο διοικητής της Fed, Ζερόμ Πάουελ, δεν έχει να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό που αντιμετώπισε ο τότε προκάτοχός του Πολ Φόλκερ τη δεκαετία του 1980, όταν αναγκάστηκε να αυξήσει επιθετικά τα επιτόκια οδηγώντας την αμερικανική οικονομία σε ύφεση.
Είναι, πάντως, ήδη αισθητός ο αντίκτυπος από την αύξηση των επιτοκίων της Fed, καθώς τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων αυξάνονται και τείνουν να «παγώσουν» την αγορά κατοικίας ορισμένων περιοχών, έχουν υποχωρήσει οι τιμές πολλών μετοχών, ενώ οδηγούνται στα ύψη οι αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, με εκείνες των δεκαετών να έχουν ήδη υπερβεί το 3%.
