Από τον Νοέμβριο, όταν η μετάλλαξη «Δέλτα» του κορωνοϊού έπληξε την Ευρώπη, η Ευρωζώνη έχει ακινητοποιηθεί στον στασιμοπληθωρισμό με σχεδόν μηδενική ανάπτυξη, εμφανίζοντας τους υψηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού των τελευταίων 40 ετών. Οταν τα οικονομικά δεδομένα βελτιώνονταν τον Φεβρουάριο, ο Πούτιν εξαπέλυσε την επίθεσή του στην Ουκρανία, μειώνοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε επίπεδα ύφεσης, καθώς οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων εκτινάχθηκαν. Στη συνέχεια, οι διαδοχικοί εγκλεισμοί στην Κίνα και η καθυστερημένη σκλήρυνση των ενεργειακών κυρώσεων της Ε.Ε. ως απάντηση στα ρωσικά εγκλήματα πολέμου έχουν προκαλέσει νέα πλήγματα στην οικονομία της Ευρωζώνης τις τελευταίες έξι εβδομάδες. Αναμένουμε ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα μείνει στάσιμο με πληθωρισμό κοντά στο 8% το δεύτερο τρίμηνο, προτού επιταχυνθεί ξανά το δεύτερο εξάμηνο. Από το 2019 κάθε φορά που ένα εξωτερικό σοκ άρχιζε να εξασθενεί, στην Ευρωζώνη ξεκινούσε σημαντική ανάπτυξη. Και αυτή η τάση αναζωογόνησης αποτυπώνει τα κύρια θετικά στοιχεία της.
Η απασχόληση έχει αυξηθεί σε επίπεδα-ρεκόρ, οι επιχειρήσεις θα ήθελαν να παράγουν και να επενδύουν περισσότερα, τα αποθέματα πρέπει να αναπληρωθούν, οι εταιρικοί ισολογισμοί είναι ως επί το πλείστον σε καλή κατάσταση, και οι κυβερνήσεις έχουν στραφεί από την ημι-λιτότητα στην πολιτική των πρόσθετων δαπανών για τις φυσικές και τις ψηφιακές υποδομές, τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια για την άμυνα και πιθανώς ως νέα τάση. Χάρη στην υπερβολική εξοικονόμηση χρημάτων, που σωρεύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και αντιστοιχούν στο 13% των καταναλωτικών δαπανών του 2019 (προ πανδημίας), τα περισσότερα νοικοκυριά μπορούν να αντιμετωπίσουν το ενεργειακό και διατροφικό σοκ – ένα σοκ που οδήγησε σε άνοδο κατά 6% των τιμών καταναλωτή σε σχέση με την προηγούμενη τάση τιμών. Οι πιο πρόσφατοι κλυδωνισμοί (τιμές ενέργειας και τροφίμων) και η συμφόρηση στην εφοδιαστική αλυσίδα έχουν πλήξει πολύ διαφορετικά τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει αμβλυνθεί. Η εισροή νέων παραγγελιών έχει επιβραδυνθεί και οι προσδοκίες έχουν δεχθεί πλήγμα, ενώ οι διαταραχές του εφοδιασμού εμποδίζουν την παραγωγή. Ωστόσο, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη παραμένει πολύ πάνω από τα μέσα επίπεδα. Τα βιβλία παραγγελιών είναι ακόμα γεμάτα.
Αντίθετα, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών έχει βυθιστεί σε επίπεδα ύφεσης. Σε προηγούμενες κρίσεις, η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών συνήθως εξασθενούσαν παράλληλα, μερικές φορές με την επιχειρηματική εμπιστοσύνη ελαφρώς να προηγείται. Αυτή τη φορά οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν τις αυξήσεις κόστους στους καταναλωτές.
* Ο κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
