Αυτόματα θα αναπροσαρμόζονται οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων μέσω ηλεκτρονικού συστήματος που θα καταγράφει τις τάσεις της αγοράς, αντλώντας στοιχεία από όλες τις διαθέσιμες πηγές. Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, τον Αύγουστο ξεκινάει η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης του συστήματος αντικειμενικής ζώνης αξιών, που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός συστήματος που θα παρακολουθεί τις τάσεις στην αγορά ακινήτων σε πραγματικό χρόνο, διασφαλίζοντας την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις αγοραίες αξίες.
Το έργο θα ολοκληρωθεί με την πιλοτική εφαρμογή του συστήματος Computer Assisted Mass Appraisal (CAMA) τον Αύγουστο του 2022 και από τις αρχές του επόμενου έτους θα τεθεί σε πλήρη ισχύ. Αυτό που δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα το οικονομικό επιτελείο είναι αν οι νέες τιμές που θα προκύπτουν από την αυτόματη αναπροσαρμογή θα ισχύουν μόνο για τις μεταβιβάσεις ακινήτων ή θα επεκταθούν και για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ.
Στην περίπτωση που οι νέες τιμές εφαρμοσθούν για όλους τους φόρους που επιβάλλονται στα ακίνητα, θα πρέπει ταυτόχρονα να βρεθεί και ένας τρόπος αυτόματης αναπροσαρμογής και των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ, προκειμένου αφενός να μη «χαθούν» οι μειώσεις στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση από το 2019, αφετέρου να μην προκύψουν σημαντικές επιβαρύνσεις.
Μετά λοιπόν τη δημιουργία του ψηφιακού χάρτη όπου κάθε πολίτης μπορεί να βρίσκει την τιμή ζώνης αλλά και την αντικειμενική αξία για οποιοδήποτε ακίνητο, το οικονομικό επιτελείο θέτει τον Αύγουστο σε εφαρμογή το πληροφοριακό συστήματος μαζικών εκτιμήσεων αξιών ακινήτων, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη και θα προσομοιώνει τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και των τάσεων της αγοράς, βάσει στατιστικών μεθόδων διαχείρισης και ανάλυσης δεδομένων, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και τις διεθνείς πρακτικές.
Με την ενεργοποίηση της εφαρμογής οι τιμές ζώνης θα αναπροσαρμόζονται αυτόματα, ενώ τα στοιχεία θα δείχνουν πού πρέπει να αλλάξουν και οι συντελεστές εμπορικότητας με βάση τη ζήτηση καθώς και από τις πράξεις που διενεργούνται. Εκτός από τη χρησιμότητα της εφαρμογής για τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, θα είναι σημαντική και για όσους ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε ακίνητα. Συγκεκριμένα, θα μπορούν να βλέπουν τις τάσεις που διαμορφώνονται σε ολόκληρη την επικράτεια και να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους.
To έργο συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές, όπως π.χ. υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα (με έμφαση στα σχετικά στοιχεία του κτηματολογίου και της ΑΑΔΕ), καθώς και ανοιχτά δεδομένα. Ειδικότερα:
α) Δεδομένα αξιών ακινήτων (π.χ. αξίες συμβολαίων, μισθωτικές αξίες, εκτιμηθείσες αξίες, αξίες απαλλοτρίωσης).
β) Δεδομένα χαρακτηριστικών ακινήτων (π.χ. χρήσης γης, επιφάνεια ακινήτων, όροφος, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.).
Το έργο, όπως αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, αποτελεί ένα πολυχρηστικό, ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο θα συμβάλει στον προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, αφού θα παρέχει δεδομένα ακινήτων και αξιών (data inventory) εντοπισμένων γεωχωρικά.
Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα:
α) Να βλέπουν πολεοδομικά τετράγωνα, οδικό δίκτυο, διοικητική διαίρεση και σημεία ενδιαφέροντος πάνω σε γεωαναφερόμενο υπόβαθρο ορθοφωτοχαρτών του Εθνικού Κτηματολογίου.
β) Να πλοηγούνται σε διαδραστικούς χάρτες.
Σε πλήρη ισχύ αρχές του 2023 – Δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα αν οι νέες τιμές θα εφαρμοσθούν για όλους τους φόρους που επιβάλλονται στα ακίνητα.
γ) Να εισάγουν δεδομένα.
δ) Να λαμβάνουν πληροφορίες για την εκτιμώμενη αξία του ακινήτου που τους ενδιαφέρει.
Τα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ
Στο μεταξύ, τα επόμενα 24ωρα οι περίπου 6,3 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να λάβουν τα εκκαθαριστικά σημειώματα για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ. Τα εκκαθαριστικά θα αναρτηθούν στους λογαριασμούς τους στην ηλεκτρονική πύλη της ΑΑΔΕ (myaade.gr). Με τις αλλαγές του νέου συστήματος ωφελούνται περισσότεροι από 5.000.000 φορολογούμενοι με αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών, εκτάσεις γης) συνολικής αντικειμενικής αξίας μέχρι 400.000 ευρώ. Για τους φορολογούμενους αυτούς ο ΕΝΦΙΑ που αναγράφουν τα εκκαθαριστικά είναι μειωμένος έως και 40%. Οσοι έχουν αστική ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ καλούνται να καταβάλουν επιπλέον φόρο, λόγω της αύξησης των συντελεστών υπολογισμού του κύριου φόρου για ακίνητα με τιμές ζώνης άνω των 4.500 ευρώ, λόγω της επιβολής προσαύξησης 5%-20% στον κύριο φόρο, αλλά και εξαιτίας της επιβολής επιπλέον φόρου για κάθε ακίνητο αξίας άνω των 400.000 ευρώ.
Ο ΕΝΦΙΑ πλέον δεν θα διακρίνεται σε κύριο και συμπληρωματικό. Διατηρείται μόνο ο κύριος ΕΝΦΙΑ επί του οποίου επιβάλλονται δύο προσαυξήσεις για τις περιπτώσεις ιδιοκτητών με μεγάλης αξίας αστική ακίνητη περιουσία:
α) Η μία «κατηγορία» προσαύξησης αφορά όσους φορολογούμενους κατέχουν ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 300.000 ευρώ, στην οποία περιλαμβάνεται τουλάχιστον ένα ακίνητο με αντικειμενική αξία μεγαλύτερη των 400.000 ευρώ. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, θα υπολογίζεται ξεχωριστά για κάθε ακίνητο αξίας άνω των 400.000 ευρώ ή για κάθε εμπράγματο δικαίωμα (ψιλή κυριότητα, επικαρπία, ποσοστό συνιδιοκτησίας) επί ακινήτου αξίας μεγαλύτερης των 400.000 ευρώ, πρόσθετος ΕΝΦΙΑ βάσει κλίμακας με αφορολόγητο όριο 400.000 ευρώ και συντελεστές κλιμακούμενους από 0,2% έως 1%.
β) Η δεύτερη «κατηγορία» προσαύξησης αφορά τους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας συνολικής αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης των 500.000 ευρώ. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, το άθροισμα κύριου ΕΝΦΙΑ και τυχόν πρόσθετου ΕΝΦΙΑ για ακίνητα αξίας άνω των 400.000 ευρώ θα προσαυξάνεται περαιτέρω:
– Κατά 5% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 650.000 ευρώ.
– Κατά 10% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 800.000 ευρώ.
– Κατά 15% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 1.000.000 ευρώ.
– Κατά 20% για αξία ακίνητης περιουσίας από 1.000.000,01 ευρώ και άνω.
Επί του συνολικού ποσού φόρου που προκύπτει, σύμφωνα με τα παραπάνω, υπολογίζεται έκπτωση κυμαινόμενη από 10% έως 30% για τις ιδιοκτησίες συνολικής αξίας μέχρι 400.000 ευρώ. Για ιδιοκτησίες συνολικής αξίας πάνω από 400.000 ευρώ δεν ισχύει έκπτωση φόρου.
