Πυκνώνουν τα στοιχεία που προδίδουν επικείμενη ύφεση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και εντείνουν, έτσι, τη γενικότερη ανησυχία για την οικονομία της Ευρωζώνης που ήδη αντιμετωπίζει υψηλότερα επιτόκια. Τη στιγμή που η Γερμανία βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης παρακολουθώντας λεπτό προς λεπτό τη ροή του φυσικού αερίου στον Nord Stream 1 και προσπαθεί να είναι έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης και της πλήρους διακοπής του καυσίμου, η είδηση είναι τουλάχιστον ανησυχητική: η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων επιδεινώθηκε και βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει σημειώσει από τις αρχές της πανδημίας. Αιτία, βέβαια, η εντεινόμενη ανησυχία για τον πληθωρισμό και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και την προσφορά αερίου από τη Ρωσία. Η εικόνα προβάλλει δυσοίωνη από τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το γερμανικό οικονομικό ινστιτούτο Ifo. Φέρει τον δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης να έχει υποχωρήσει τον Ιούλιο στις 80,3 μονάδες, από τις 85,8 μονάδες στις οποίες βρισκόταν τον Ιούνιο. Υπερέβη, έτσι, την ήδη απαισιόδοξη πρόβλεψη των οικονομολόγων για υποχώρηση στις 83 μονάδες.
«Η Γερμανία είναι στα πρόθυρα ύφεσης», τόνισε απερίφραστα ο πρόεδρος του Ifo, Κλέμενς Φούεστ, και προσέθεσε πως «οι υψηλές τιμές της ενέργειας και η διαρκώς επαπειλούμενη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου και οι συνεπακόλουθες ελλείψεις αερίου επιβαρύνουν την οικονομία». Οπως διευκρίνισε, οι επιχειρήσεις της Γερμανίας προεξοφλούν επιδείνωση της οικονομικής τους δραστηριότητας τους επόμενους μήνες. Η εικόνα αντανακλά την απαισιοδοξία και την ανησυχία που επικρατεί στη Γερμανία, της οποίας η ανάκαμψη από την ύφεση της πανδημίας είχε ήδη υπονομευθεί από τον επιθετικά επιταχυνόμενο πληθωρισμό και τις ελλείψεις εξαρτημάτων αναγκαίων στη βιομηχανία, τις οποίες και πολλαπλασίασε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Εχει προηγηθεί και ο δείκτης οικονομικής δραστηριότητας S&P Global που καταδεικνύει ότι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία συρρικνώθηκε τον Ιούλιο για πρώτη φορά μέσα στο τρέχον έτος.
Οι υψηλές τιμές της ενέργειας, η επαπειλούμενη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου και οι συνεπακόλουθες ελλείψεις επιβαρύνουν την οικονομία.
Την περασμένη εβδομάδα η Bundesbank προειδοποίησε πως οι αυξήσεις των τιμών θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα τους επόμενους μήνες και ενδέχεται να επιταχυνθούν εκ νέου τον Σεπτέμβριο όταν θα λήξουν ορισμένα μέτρα στήριξης. Στη μηνιαία έκθεσή της για την πορεία της οικονομίας, η πανίσχυρη κεντρική τράπεζα της Γερμανίας υπογραμμίζει, άλλωστε, πως αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη ο φόβος αλλά και η αβεβαιότητα που περιβάλλει την παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Για τη Γερμανία, που καλύπτει με εισαγωγές από τη Ρωσία το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της σε φυσικό αέριο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να μειωθούν περαιτέρω ή και να διακοπούν εντελώς οι ροές του καυσίμου, με αποτέλεσμα να εκτοξευθεί κι άλλο ο πληθωρισμός. Στην περίπτωση αυτή, άλλωστε, μείζων κίνδυνος για τον οποίο έχουν προειδοποιήσει όχι μόνο το Ifo αλλά και όλα τα οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας είναι η συνεπακόλουθη μείωση της παραγωγής γερμανικών βιομηχανιών που έχουν πιστωθεί το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα της Γερμανίας. Ως εκ τούτου οι γερμανικές βιομηχανίες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το μέλλον που τους επιφυλάσσει ο ρωσικός κολοσσός της Gazprom αν αποφασίσει να διακόψει πλήρως τη ροή του καυσίμου. Διακυβεύονται η λειτουργία και η επιβίωση πολλών εξ αυτών αν μειωθεί περαιτέρω η παροχή του φυσικού αερίου, όπως προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ο Ρώσος πρόεδρος όταν τόνιζε πως ο αγωγός επρόκειτο έτσι κι αλλιώς να επαναλειτουργήσει την περασμένη Πέμπτη μετά την ολοκλήρωση των έργων συντήρησης. Παράλληλα με το μέλλον των γερμανικών βιομηχανιών διακυβεύεται και η ανάπτυξη και γενικότερα το μέλλον της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας. Μιλώντας στους Financial Times προ ημερών, ο Γεργκ Ρότερμελ, στέλεχος της ένωσης γερμανικών χημικών βιομηχανιών VCI, της τρίτης μεγαλύτερης στη χώρα μετά την αυτοκινητοβιομηχανία και τον μηχανολογικό εξοπλισμό, προειδοποιεί πως αν η χώρα αντιμετωπίσει έλλειψη του καυσίμου, οι γερμανικές βιομηχανίες θα αναγκαστούν να μειώσουν ή και να διακόψουν την παραγωγή τους. Το Βερολίνο έχει ήδη ενεργοποιήσει μηχανισμό έκτακτης ανάγκης για την ενεργειακή επάρκεια και αν χρειαστεί θα θέσει σε προτεραιότητα τη θέρμανση και την ηλεκτροδότηση κατοικιών, νοσοκομείων, γηροκομείων και άλλων φορέων ζωτικών για την επιβίωση της κοινωνίας, και σε δεύτερη μοίρα τις βιομηχανίες της χώρας. Η στάση του έχει, πάντως, προκαλέσει την αντίδραση των επιχειρήσεων, με τις γερμανικές βιομηχανίες να ζητούν ίση κατανομή των βαρών και να τονίζουν πως είναι αναγκαίες και ζωτικής σημασίας για την κοινωνία.
Στο μεταξύ, έχοντας ήδη δυσκολευθεί εξαιτίας των συνεχώς αυξανόμενων τιμών, καταναλωτές και επιχειρήσεις της χώρας πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν και το αυξημένο κόστος δανεισμού μετά την απόφαση της ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης για πρώτη φορά έπειτα από έντεκα χρόνια.
Πηγή: Bloomberg, Reuters, Financial Times
