Σημαντική πρόοδο καταγράφει το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα, όπως αναφέρει σε συνέντευξή της η Λίντα Ρότενμπεργκ, συνιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της Endeavor, του οργανισμού που υποστηρίζει και αναδεικνύει την επιχειρηματικότητα σε περισσότερες από 40 χώρες.
– Πώς αξιολογείτε το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα; Εκτιμάτε ότι η γραφειοκρατία έχει περιοριστεί;
– Το 2011, μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο CNBC ανακοίνωσα την ίδρυση της Endeavor Greece. Αμέσως με ρώτησαν «αφού προχωρείς στη δημιουργία της Endeavor Europe, γιατί ξεκινάς από την Ελλάδα»; Απάντησα, τότε, πως όταν η οικονομία φθίνει, η επιχειρηματικότητα ανθεί. Οταν ξεκινήσαμε την Endeavor Greece γνωρίζαμε ότι οι καιροί ήταν δύσκολοι, αλλά πιστεύαμε στην ισχύ αυτού που είπα πριν. Εξάλλου, οι καλύτερες επιχειρήσεις έχουν ιδρυθεί σε κακές οικονομικές περιόδους. Το αξίωμά μας, ύστερα από μία δεκαετία, επιβεβαιώθηκε και είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για τα όσα πέτυχε η Endeavor Greece, έχοντας καταφέρει να προσελκύσει τα καλύτερα ταλέντα και τους καλύτερους επιχειρηματίες.
Στην Ελλάδα δεν είναι μόνο η επιχειρηματική κοινότητα που έχει ανακάμψει και αναγεννηθεί. Αλλά και η ελληνική διασπορά, της οποίας επιχειρηματίες έχουν επιστρέψει στη χώρα. Η δυναμική που έχει αναπτύξει το ελληνικό επιχειρείν, η μείξη της διασποράς με την επιχειρηματική κοινότητα στην Ελλάδα και η σθεναρή υποστήριξη της επιχειρηματικότητας από την πολιτική ηγεσία της χώρας αποτελούν τρεις παράγοντες που έχουν τοποθετήσει εκ νέου την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη. Η χώρα διαθέτει ισχυρές προοπτικές για τα επόμενα πέντε – δέκα χρόνια.
– Ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που πρέπει να έχει ένας νέος επιχειρηματίας;
– Εμείς αναζητούμε ανθρώπους που έχουν όραμα. Αν δεν είναι κάποιος τρελός όταν ξεκινάει, μάλλον δεν πραγματοποιεί μεγάλα όνειρα. Για παράδειγμα, μιλούσα, πρόσφατα, σε τρεις επιχειρηματίες της νιγηριανής εταιρείας PiggyVest που εκπαιδεύει εκατομμύρια Νιγηριανούς Μιλένιαλ στο πώς να αποταμιεύουν και να επενδύουν. Αυτό αποτελεί «big dream» και είναι τόσο δύσκολο να επιτευχθεί όσο και το μικρό όνειρο. Τέτοιους ανθρώπους αναζητούμε, με πάθος στην επίλυση του πραγματικού προβλήματος και στην αντιμετώπιση του σημείου πόνου. Ο αληθινός επιχειρηματίας δεν μπορεί να μην κάνει πραγματικότητα την ιδέα του και για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει τις όποιες δυσκολίες εμφανιστούν. Βέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο επιχειρηματίας να ελέγξει εάν η ιδέα του είναι εφαρμόσιμη, κάτι που απαιτεί μικρά βήματα στο στάδιο της εκκίνησης.
To Endeavor Catalyst έχει ήδη επενδύσει σε 48 εταιρείες, με αξία τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ.
– Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι startups;
– Η μεγαλύτερη πρόκληση για μια startup είναι η εκκίνηση, η έξοδος της ιδέας από το εργαστήριο και η δοκιμή της στον πραγματικό κόσμο. Εξίσου, όμως, δύσκολο είναι και το scale up, η μεγέθυνση. Θα πρέπει το όραμα να συνοδεύεται με μικρά βήματα και ο επιχειρηματίας να επικεντρώνεσαι σε ένα στόχο ανά στάδιο. Βασικός παράγοντας επιτυχίας είναι και η ανάδειξη της ιστορίας ενός προϊόντος, κάτι που παραγνωρίζουν, πολλές φορές, οι νέοι επιχειρηματίες, δίνοντας πολύ μεγαλύτερη, σε σχέση με την απαιτούμενη, έμφαση στα χρηματοοικονομικά μεγέθη. Εχουν ακόμη υπάρξει επιχειρήσεις που κατέκτησαν ένα επίπεδο –ένα γύρο χρηματοδότησης– και πασχίζουν να περάσουν στο επόμενο. Οπως και επιχειρηματίες που παρότι διαχειρίζονται άψογα μια ομάδα πέντε – δέκα ατόμων, αδυνατούν να πράξουν το αντίστοιχο, με επιτυχία, σε μεγαλύτερες ομάδες. Για να αποφευχθεί αυτό απαιτείται, από την αρχή, δέσμευση αντίστοιχη με αυτή των προγαμιαίων συμβολαίων, ένα είδος προγραμματικής συμφωνίας πριν ξεκινήσει η εταιρεία. Κι αυτό προκειμένου να διασφαλίζεται, από την αρχή, ότι όλοι ενστερνίζονται τους ίδιους στόχους, έχοντας προβλέψει ότι ενδέχεται, κάποια στιγμή, οι ρόλοι να αλλάξουν.
– Πώς διαμορφώνεται το τοπίο σε σχέση με την εύρεση των απαιτούμενων κεφαλαίων για τη δημιουργία μιας επιχείρησης;
– Σε σχέση με την ύπαρξη κεφαλαίων, την επόμενη διετία η άντληση χρηματοδότησης, ενδεχομένως, να είναι λίγο περισσότερο δύσκολη. Υπάρχουν, όμως, πολλά επενδυτικά funds που αναζητούν να χρηματοδοτήσουν την καλύτερη ιδέα. Σε κάθε, όμως, περίπτωση δεν χρειάζεται να εφεύρει κανείς τον τροχό. Αρκεί όλα τα μέλη της ομάδας να μοιράζονται τον ίδιο στόχο. Είναι σημαντικό που υπάρχουν Ελληνες οι οποίοι έχουν εργαστεί για μεγάλες επιτυχημένες επιχειρήσεις.
Με άλλα λόγια, ένας επιχειρηματίας που επιδιώκει να προσελκύσει κεφάλαια θα πρέπει να διασφαλίζει ότι όλα τα μέλη της ομάδας του ασπάζονται και αποπνέουν το ίδιο όραμα. Επίσης δεν είναι ανάγκη μια εταιρεία να επεκταθεί, ταυτόχρονα, σε πολλές αγορές του εξωτερικού. Θα πρέπει, δηλαδή, το όραμα να συνδυάζεται με την επίτευξη προόδου ανά στάδια.
– Σε τι συνίσταται ο ρόλος του Endeavor Catalyst Fund;
– Πρόκειται για το ταμείο συνεπενδύσεων που δημιουργήσαμε με στόχο την πραγματοποίηση επενδύσεων σε επιχειρήσεις που έχουν υποστηριχθεί από την Endeavor και απώτερο σκοπό τη διατήρηση, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, των δραστηριοτήτων του οργανισμού μας. Ο μη κερδοσκοπικός βραχίονας της Endeavor έχει ως αποστολή τη διαμόρφωση ενός επιχειρηματικού οικοσυστήματος και τη δημιουργία πολλαπλασιαστικού οφέλους. Ταυτόχρονα, όμως, το όραμά μας είναι η δραστηριότητά μας να είναι επιτυχημένη και να διατηρείται βιώσιμη. Με το σκεπτικό αυτό δημιουργήσαμε το Catalyst, που συμμετέχει, βάσει προκαθορισμένων κανόνων (rules-fund), σε χρηματοδοτικούς γύρους, μέχρι του ποσού των 2 εκατ. δολαρίων. Ολοκληρώνοντας το κλείσιμο του τέταρτου fund μας αξίας της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ, διαθέτουμε υπό διαχείριση περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια, έχοντας τοποθετηθεί μόνο σε επιλεγμένους επιχειρηματίες της Endeavor. To Endeavor Catalyst έχει, ήδη, επενδύσει σε 48 unicorns (εταιρείες με αξία τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ) και σε αριθμό επιχειρηματιών του ελληνικού δικτύου μας. Ετσι είμαστε ένας από τους πρώτους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που είναι απολύτως αυτόνομα βιώσιμος και βασίζεται στην επιτυχία επιχειρηματικών εγχειρημάτων που έχει υποστηρίξει.
