Περισσότερες από 80 ψηφιακές εφαρμογές ενεργοποίησε τα τελευταία χρόνια η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων διευκολύνοντας κυρίως το έργο των επιχειρήσεων και των φορολογουμένων, οι οποίοι δεν χρειάζεται να μεταβούν στην εφορία. Πλέον οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να διεκπεραιώσουν τις υποθέσεις τους από τον υπολογιστή τους, ενώ εντός του επόμενου έτους ουσιαστικά οι εφορίες θα λειτουργούν περισσότερο ως κέντρα εξυπηρέτησης φορολογουμένων. Παράλληλα οι εφαρμογές έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια στην αύξηση των εσόδων. Και αυτό καθώς οι φορολογούμενοι ενημερώνονται πλέον άμεσα για τις υποχρεώσεις τους, ενώ εάν έχει παρέλθει η ημερομηνία πληρωμής λαμβάνουν μηνύματα προκειμένου να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους. Από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι η συνεισφορά των νέων τεχνολογιών την τελευταία διετία αύξησε σημαντικά τα έσοδα του Δημοσίου, ενώ ταυτόχρονα βελτίωσε και την εισπραξιμότητα των φόρων. Από το 2019 μέχρι και σήμερα έχει περιορισθεί ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η σύνθεση των οφειλών προς την εφορία είναι τελείως διαφορετική σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, τονίζουν χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, πολλοί φορολογούμενοι που δεν μπορούν να αποπληρώσουν τον φόρο εισοδήματος ή τον ΕΝΦΙΑ εντάσσονται στις πάγιες ρυθμίσεις του υπουργείου Οικονομικών αποπληρώνοντας την οφειλή τους σε 24 δόσεις. Δηλαδή, ο μεγάλος αριθμός οφειλετών που αφήνουν απλήρωτες τις υποχρεώσεις τους και δεν τις εντάσσουν σε κάποια ρύθμιση είναι εξαιρετικά μικρός πλέον. Ουδείς, όπως αναφέρουν, μπορεί να κρυφτεί, καθώς τα εργαλεία που υπάρχουν εμφανίζουν άμεσα το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων τους. Ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει πέσει στα 200-300 εκατ. ευρώ μηνιαίως, από 1 δισ. ευρώ που ήταν πριν από το 2018.
ΦΠΑ και ΕΝΦΙΑ
Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστά εισπραξιμότητας (εμπρόθεσμες πληρωμές) έχουν ανέβει σε όλες τις κατηγορίες. Συγκεκριμένα, στον ΦΠΑ από 83% που ήταν στα τέλη του 2019 έχει ανέβει στο 88%, στον φόρο εισοδήματος από 68,4% έχει ανέλθει στο 73%, ενώ στον ΕΝΦΙΑ από 74% στο 75,3%. Ειδικά στον ΕΝΦΙΑ πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων αφήνουν τις οφειλές τους να λήξουν και τις εντάσσουν στην πάγια ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών ή πληρώνουν με καθυστέρηση κάποιων μηνών. Για παράδειγμα, τον περασμένο Μάιο 800.093 ιδιοκτήτες ακινήτων δεν πλήρωσαν την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ, κάτι που έπραξαν τον επόμενο μήνα, ενώ άλλοι όπως προαναφέρθηκε ενέταξαν το χρέος τους σε 24 δόσεις και τις πληρώνουν μέχρι στιγμής κανονικά. Οι συνεχείς οχλήσεις από την εφορία αλλά και το γεγονός ότι η ΑΑΔΕ έχει άμεση πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς έχουν «αναγκάσει» τους φορολογουμένους να τακτοποιούν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους.
Το σύστημα Eispraxis
Από τον Σεπτέμβριο μέχρι και το τέλος του επόμενου έτους η ΑΑΔΕ ρίχνει στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής τη νέα ηλεκτρονική εφαρμογή Eispraxis, αυτοματοποιημένο σύστημα επιστροφών φόρου, εφαρμογής μερικού επιτόπιου ελέγχου μέσω tablets (ElenxisLive), ψηφιακής υποβολής δηλώσεων φόρου κληρονομιάς, αυτόματης ενημέρωσης Ε9 για όσες δηλώσεις υποβάλλονται μέσω του myProperty και ψηφιακής έκδοσης φορολογικής ενημερότητας σε περιπτώσεις οφειλής με κριτήριο το προφίλ οφειλετών. Στο μέλλον, ενδεχομένως μετά το 2024, θα είναι έτοιμη και η εφαρμογή προηγμένης Επιχειρησιακής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Δεδομένων (Data Analytics). Για παράδειγμα, θα προωθηθεί η εφαρμογή μεθόδων μηχανικής μάθησης για τη βελτίωση της στόχευσης των ελέγχων, κατευθύνοντας τους επιτόπιους και τους ουσιαστικούς ελέγχους για την αποτελεσματική διερεύνηση περιστατικών απάτης και την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος. Ειδικότερα:1. Eispraxis. Το νέο σύστημα θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί έναν ηλεκτρονικό φάκελο για κάθε οφειλέτη, ο οποίος θα περιλαμβάνει πληροφορίες και στοιχεία για τις οφειλές του, τα εισοδήματα, τα περιουσιακά στοιχεία του και τις συναλλαγές του. To Eispraxis θα αντλεί πληροφορίες για τα εισοδήματα και τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη από το σύστημα «Εργάνη», το ΓΕΜΗ και το Μητρώο των Πολιτών. Στη συνέχεια, και αφού θα κάνει ανάλυση των στοιχείων, θα ενεργοποιεί αυτόματες κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων, πλειστηριασμούς και συμψηφισμούς επιστροφών φόρων με οφειλές. Επίσης θα αξιολογείται η οικονομική δυνατότητα του οφειλέτη για την αποπληρωμή του χρέους και θα αποστέλλονται ηλεκτρονικά μηνύματα τακτοποίησης της εκκρεμότητας και προειδοποιήσεις για λήψη αναγκαστικών μέτρων. Παράλληλα, με βάση τα στοιχεία που θα συλλέγονται, θα επιλέγονται υποθέσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου με σκοπό την προτεραιοποίηση των πλέον εισπράξιμων ληξιπρόθεσμων οφειλών της φορολογικής διοίκησης. Θα παρακολουθούνται η πορεία και το είδος των οφειλών, καθώς και οι ενέργειες για την είσπραξή τους. Θα δημιουργηθεί βάση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για την εικόνα του οφειλέτη και των οφειλών και λοιπών συνδεδεμένων στοιχείων, ώστε να είναι δυνατή η υλοποίηση συμψηφισμών και ρυθμίσεων, η αποστολή ορθών ειδοποιήσεων και η λήψη κατάλληλων μέτρων. Τέλος θα υπάρξουν αυτοματοποιημένη διαδικασία επιστροφών και συμψηφισμών από διάφορες πηγές (φορολογικά χρέη, ασφαλιστικά χρέη, τελωνεία, παρακράτηση μέσω φορολογικής ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής) και σύνδεση όλων των τρόπων εξόφλησης στον ίδιο τίτλο. Tα στοιχεία που θα έχει στη διάθεσή της η εφορία:
– Από το Μητρώο των Πολιτών θα είναι εφικτή η λήψη πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης και ειδικότερα:
– Από το σύστημα «Εργάνη» θα αναζητούνται στοιχεία εργασιακής κατάστασης του εργαζομένου για μια συγκεκριμένη ημερομηνία με βάση τον ΑΦΜ του.
– Στοιχεία Διοικητικού Συμβουλίου Επιχείρησης.
– Στοιχεία Σύστασης Εταιρειών στην ΥΜΣ από το πληροφοριακό σύστημα ΓΕΜΗ.
2. Πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα επιστροφών φόρου με υλοποίηση ψηφιακής διαδικασίας κεντρικών επιστροφών φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων που είναι ενήμερα χωρίς αίτηση.
3. Δημιουργία πλατφόρμας ψηφιακής υποβολής δηλώσεων λοιπών φόρων που υποβάλλονται χειρόγραφα.
4. Ενεργοποίηση εφαρμογής ψηφιακής υποβολής δηλώσεων φόρου κληρονομιάς. Μέσω της πλατφόρμας και οι δηλώσεις φόρου κληρονομιάς θα ολοκληρώνονται από το γραφείο του συμβολαιογράφου, όπως ήδη συμβαίνει για τις γονικές παροχές και τις αγοραπωλησίες ακινήτων. Ετσι οι φορολογούμενοι θα γλιτώσουν από τις επισκέψεις και την ταλαιπωρία στην εφορία. Σημειώνεται ότι για τις κληρονομιές δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ που εφαρμόζεται για γονικές παροχές και δωρεές προς τους συγγενείς της α΄ κατηγορίας (γονείς, παιδιά, παππούδες, γιαγιάδες, εγγόνια).
5. Αυτόματη ενημέρωση Ε9 για όσες δηλώσεις υποβάλλονται μέσω του myProperty και ενεργοποίηση ηλεκτρονικής εφαρμογής για τα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ που εκδίδονται με χειρόγραφη διαδικασία.
6. Επικαιροποίηση και επέκταση της εφαρμογής ψηφιακής υποβολής δηλώσεων φόρου χρηματικής δωρεάς και γονικής παροχής.
7. Ψηφιακή έκδοση φορολογικής ενημερότητας σε περιπτώσεις οφειλής με κριτήριο το προφίλ οφειλετών. Ουσιαστικά η ΑΑΔΕ παρέχει τη δυνατότητα έκδοσης φορολογικής ενημερότητας ψηφιακά ακόμα και για αυτούς που έχουν βεβαιωμένες οφειλές και το προφίλ (μέσω του risk analysis) τους αποδεικνύει ότι επί χρόνια αποπληρώνουν τους φόρους τους χωρίς καθυστέρηση.
8. Πλήρης αυτοματοποίηση της διαδικασίας πίστωσης των υπερεισπράξεων στους λογαριασμούς των φορολογουμένων ή συμψηφισμού με άλλες οφειλές τους χωρίς την παρεμβολή οποιασδήποτε διοικητικής διαδικασίας.
Εφαρμογή για εκτιμήσεις ακινήτων
Ακόμη μία ψηφιακή εφαρμογή, που σύντομα αναμένεται να προστεθεί στις υπηρεσίες προς τον πολίτη αλλά και στους υποψήφιους επενδυτές ακινήτων, αφορά το νέο ηλεκτρονικό σύστημα μαζικών εκτιμήσεων (CAMA). To σύστημα θα λαμβάνει και θα ενσωματώνει τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και τις τάσεις της αγοράς. To έργο συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές, όπως π.χ. υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα (με έμφαση στα σχετικά στοιχεία του Κτηματολογίου και της ΑΑΔΕ), καθώς και ανοιχτά δεδομένα.
Ειδικότερα:
α) Δεδομένα αξιών ακινήτων (π.χ. αξίες συμβολαίων, μισθωτικές αξίες, εκτιμηθείσες αξίες, αξίες απαλλοτρίωσης).
β) Δεδομένα χαρακτηριστικών ακινήτων (π.χ. χρήσης γης, επιφάνεια ακινήτων, όροφος, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.).
Το έργο αποτελεί ένα πολυχρηστικό, ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα συμβάλει στον προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, αφού θα παρέχει δεδομένα ακινήτων και αξιών (data inventory) εντοπισμένων γεωχωρικά.
