Δεκάδες projects, τα μεγαλύτερα στην ενέργεια αλλά όχι μόνο, συζητούνται μεταξύ της ελληνικής πλευράς και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) ήδη από καιρό, με τη συνάντηση όμως την Πέμπτη του ηγέτη τους σεΐχη Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να προσδίδει νέο μομέντουμ στην εξέλιξή τους, σύμφωνα με κορυφαίες διπλωματικές πηγές. Εξάλλου, τα ΗΑΕ θα είναι η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Η ωρίμανση της προσέγγισης των δύο χωρών έρχεται λιγότερο από ένα χρόνο μετά την υπογραφή της «Κοινής Διακήρυξης για τη δημιουργία Ευρείας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Ελλάδος – ΗΑΕ» και της «Συμφωνίας Συνεργασίας σε Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας» τον Νοέμβριο του 2021.
Κλάδοι προτεραιότητας για την ελληνική πλευρά αποτελούν η ενέργεια, οι ΑΠΕ, ο τουρισμός, η υψηλή τεχνολογία, οι υποδομές, η αγορά ακινήτων, αλλά και η τόνωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Σύμφωνα με κορυφαίες διπλωματικές πηγές, η Abu Dhabi Developmental Holding Company (ADQ), η οποία στο παρελθόν είχε εξετάσει πιθανή επένδυση στην Pharmathen (η οποία δεν προχώρησε) ενώ ενδιαφέρθηκε και για απόκτηση μετοχικού μεριδίου στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών αλλά δεν περιελήφθη τελικά στα προκριθέντα σχήματα στον σχετικό διαγωνισμό, αξιολογεί τώρα επενδύσεις σε ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, λιμάνια (όπως του Ηρακλείου) και logistics, αεροδρόμια και αυτοκινητοδρόμους. Επίσης, η ADQ βρίσκεται σε απευθείας επαφή με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων), προκειμένου να αξιολογήσει πιθανές σχετικές επενδύσεις. Ακόμα από τον Μάιο του 2022, έχει υπογράψει Στρατηγική Συμφωνία Επενδυτικής Συνεργασίας με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (HDBI) για την πραγματοποίηση επενδύσεων 4 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Η εν λόγω συνεργασία αναμένεται να αρχίσει να παράγει έργο από τον Σεπτέμβριο, ενώ προετοιμάζεται η υπογραφή ενός Master Investment Initiative Framework, που θα δημιουργήσει ένα Joint Venture Fund. Επιπλέον, έχει ζητήσει από την Enterprise Greece προτάσεις για επενδύσεις.
Οι συζητήσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ των δύο πλευρών έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό.
Από την πλευρά της η ADNOC, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου του Αμπου Ντάμπι και η Motor Oil υπέγραψαν νωρίτερα φέτος στρατηγική συμφωνία-πλαίσιο για τη διερεύνηση ευκαιριών αναφορικά με την προμήθεια LNG στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής υπεράκτιας εγκατάστασης αποθήκευσης LNG και της μονάδας FSRU της Dioriga Gas και του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου Dioriga.
Εξίσου σημαντικό επενδυτικό κεφάλαιο είναι και η MASDAR. Τον Δεκέμβριο του 2019, υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. και της εμιρατινο-φινλανδικής κοινοπραξίας Masdar Taaleri Generation Doo – MTG για την ανάπτυξη έργων πράσινης ενέργειας τουλάχιστον 300 ΜW (αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα). Σε εφαρμογή αυτού του Μνημονίου, τoν Μάιο 2021, υπεγράφη συμφωνία με κοινοπραξία ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων (Κωνσταντακόπουλου – Kyoto και Βασιλάκη – Autohellas) για δημιουργία μονάδας ηλιακής ενέργειας στη Βοιωτία, ισχύος 65 MW. Η Masdar εξετάζει, επίσης, το ενδεχόμενο να αναπτύξει ΑΠΕ σε ελληνικά νησιά, καθώς και υπεράκτια αιολικά πάρκα σε συνεργασία με τη Motor Oil. Ενδιαφέρεται ακόμη, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, μονάδες αφαλάτωσης που θα τροφοδοτούνται από ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας και συμμετοχή σε προγράμματα σε περιοχές απολιγνιτοποίησης.
Η Mubadala, γνωστή στην Ελλάδα παλαιότερα για τις επενδύσεις της στις ιχθυοκαλλιέργειες (Andromeda, Νηρέας και Σελόντα), πρόσφατα προχώρησε σε συνεργασία με την ΤΕΜΕΣ του ομίλου Κωνσταντακόπουλου, μέσω της θυγατρικής της Eagle Hills, στον τομέα του hospitality management (τον Ιούλιο 2020, αποφασίσθηκε κοινή επένδυση ύψους 500 εκατ. ευρώ για την κατασκευή συγκροτήματος ξενοδοχειακών μονάδων, γηπέδων golf, κατοικιών στη Μεσσηνία, έκτασης 1.800 στρεμμάτων). Φέτος τον Μάιο ανανεώθηκε μνημόνιο συνεργασίας (του 2018) με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων για πραγματοποίηση κοινών επενδύσεων (συμμετοχή 400 εκατ. / 200 εκατ. δολ.) σε startup και καινοτόμες ΜΜΕ μέσω funds, όπως τα Venture Friends και Diorama. Τώρα αξιολογεί, σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές, επενδύσεις στην ακτοπλοΐα και στις κλινικές «Ρέα», Ευρωκλινική, «Ερρίκος Ντυνάν», αλλά και συμμετοχή στο επενδυτικό ταμείο «Φαιστός», όπως και στο λιμάνι του Αστακού της Αιτωλοακαρνανίας με στόχο τη δημιουργία συγκροτήματος με πολυτελείς κατοικίες και μαρίνα για mega yachts.
Τα ώριμα projects και αυτά που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται
Υπάρχει όμως και μια σειρά επενδύσεων που έχουν ωριμάσει ή βρίσκονται σε διαδικασία ωρίμανσης. Μια τέτοια είναι το PSR Eagle Resort, που αφορά την ανάπτυξη σύνθετου τουριστικού συγκροτήματος και κατοικιών, προϋπολογισμού 191 εκατ. ευρώ, στην Κάρυστο. Υπενθυμίζεται επίσης πως η Abu Dhabi Al Dahra Agriculture (θυγατρική της ADQ) έχει εδώ και καιρό εξαγοράσει το 20% της «Μύλοι Λούλης». Η Kerzner (One & Only) στην οποία συμμετέχει το κρατικό επενδυτικό ταμείο Dubai Investment Corporation ολοκληρώνει σε συνεργασία με την Dolphin Capital Investors την κατασκευή του θερέτρου και των παραθεριστικών κατοικιών One & Only Kea Island σε μια επένδυση 150 εκατ. ευρώ, ενώ έχει αναλάβει και τη διαχείριση των Αστεριών Γλυφάδας (One & Only Aesthesis).
Η πλέον γνωστή στην Ελλάδα όμως εταιρεία από τα Εμιράτα είναι ίσως η AGC, από τη συμμετοχή της στο σχήμα που έχει εξαγοράσει τον Αστέρα Βουλιαγμένης. Τώρα προωθεί το The Mykonos Project που αφορά την ανάπτυξη ξενοδοχειακής μονάδας προϋπολογισμού 51 εκατ. ευρώ, στο Καλό Λιβάδι στη Μύκονο. Αλλά και η ομοεθνής της Monterock International δραστηριοποιείται επίσης στη Μύκονο στον κλάδο της εστίασης (Coya, Nammos, Nusr-Et) και στον ξενοδοχειακό (N Hotel – Kenshό Psarou) και στη Σαντορίνη στον κλάδο εστίασης (Nobu). Επίσης, αναπτύσσει τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα One & Only και Aman στον Καλαφάτη και στον Καραμπέτη της Μυκόνου αντίστοιχα. Η εν λόγω επένδυση εκτιμάται ότι ξεπερνάει τα 200 εκατ.
Πρέπει ακόμα να αναφερθεί πως το Switz Group, που εδρεύει μεν στα Εμιράτα αλλά ανήκει σε ινδικά συμφέροντα, έχει ήδη εξαγοράσει μια σειρά από ελληνικές εταιρείες: Κρητών Αρτος, Olympic Foods, Artizan – CSM Hellas Bakery Solution, Κουλουράδες, Σαμούρη.
Στο ρόστερ των ομίλων και των επενδυτικών κεφαλαίων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που βρίσκονται σε συζητήσεις είτε με την ελληνική κυβέρνηση είτε με φορείς επενδύσεων στην Ελλάδα, είτε με Ελληνες επιχειρηματίες, περιλαμβάνονται ακόμα το Khalifa Fund, η Elite Agro, η P&O Marinas αλλά και ιδιώτες από τα Εμιράτα κατά μόνας, όπως ο σεΐχης Tahnoun bin Zayed Al Nahyan (φέρεται να ενδιαφέρεται να επενδύσει στον ενεργειακό κλάδο στον Μελίτη στη Φλώρινα και στη διαχείριση τουριστικών λιμένων). Επίσης, ο ίδιος έχει πραγματοποιήσει μέσω επενδυτικών οχημάτων που ελέγχει επενδύσεις σε ακίνητα (5ώροφο κτίριο στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου στου Μακρυγιάννη και στο ξενοδοχείο Ermioni Club σε Πόρτο Χέλι). Ιδιωτικά δραστηριοποιείται επενδυτικά σε εκτάσεις ελαιοκαλλιεργειών σε Πελοπόννησο, Κρήτη, Στερεά Ελλάδα, καθώς και μονάδας τυποποίησης ελαιολάδου.
