Στα τέλη Οκτωβρίου θα εκδώσει η Eurostat τις τελικές κατευθυντήριες γραμμές για το εάν και σε ποιο βαθμό θα εγγραφούν στο δημόσιο χρέος οι εγγυήσεις ύψους 18 δισ. που έχει δώσει το ελληνικό Δημόσιο για τις τιτλοποιήσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο πλαίσιο του «Ηρακλή». Η Eurostat εμμένει στο προσχέδιο της απόφασής της για εγγραφή των εγγυήσεων στο δημόσιο χρέος. Αν αυτό συμβεί, το χρέος θα επιβαρυνθεί κατά 9% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον ΟΔΔΗΧ, η εγγραφή των εγγυήσεων στο χρέος δεν επιφέρει επιβάρυνση στο κόστος εξυπηρέτησής του, καθώς δεν υπάρχουν τόκοι και η ενδεχόμενη απώλεια θα προκύψει μόνο εφόσον οι εγγυήσεις καταπέσουν. Η ελληνική πλευρά μάλιστα ζητεί να εγγραφούν στο χρέος μόνο εγγυήσεις που έχουν καταπέσει.
Στο χρέος τις εγγυήσεις του «Ηρακλή» θέλει η Eurostat
Της Ειρήνης Χρυσολωρά
Ως τα τέλη Οκτωβρίου αναμένεται να εκδώσει η Εurostat τις τελικές κατευθυντήριες γραμμές για το αν και σε ποιο βαθμό θα εγγραφούν στο δημόσιο χρέος οι εγγυήσεις που έχει δώσει το ελληνικό Δημόσιο για τις τιτλοποιήσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο πλαίσιο του «Ηρακλή».
Αυτή τη στιγμή εξακολουθεί να είναι σε εξέλιξη ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των στατιστικών αρχών των κρατών-μελών –κυρίως Ελλάδας και Ιταλίας– και της Eurostat, με την τελευταία, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες από τραπεζικές πηγές, να εμμένει –στο προσχέδιο της απόφασής της– στην άποψή της υπέρ της εγγραφής των εγγυήσεων αυτών στο δημόσιο χρέος. Συγκεκριμένα, κατά τις πληροφορίες από τις ίδιες πηγές, η Εurostat τάσσεται υπέρ της εξέτασης μίας προς μία των τιτλοποιήσεων και εγγραφής στο χρέος εκείνων στις οποίες το ελληνικό Δημόσιο, όπως και των άλλων χωρών, έχει αναλάβει υψηλότερο ρίσκο σε σχέση με τους ιδιώτες.
Εφόσον οι εγγυήσεις περνούσαν στο σύνολό τους στο χρέος, θα το επιβάρυναν κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Συνολικά πρόκειται για ποσό 18 δισ. ευρώ. Εφόσον περνούσε στο σύνολό του στο δημόσιο χρέος, θα το επιβάρυνε κατά περίπου 9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ κι έτσι θα εξουδετέρωνε, έως ένα βαθμό, τη μεγάλη αποκλιμάκωση την οποία έφερε ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης της χώρας, αλλά και ο πληθωρισμός που ενισχύει το ονομαστικό ΑΕΠ, ως ποσοστό του οποίου υπολογίζεται το ύψος του δημοσίου χρέους. Συγκεκριμένα, θα διέγραφε περίπου το ήμισυ από την αναμενόμενη υποχώρηση φέτος του χρέους κατά σχεδόν 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το χρέος αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 170% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης του Προγράμματος Σταθερότητας τον Απρίλιο για 180,2% του ΑΕΠ και έναντι 193,3% το 2021. Στον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) επισημαίνουν ότι η εγγραφή των εγγυήσεων αυτών στο χρέος δεν επιφέρει επιβάρυνση στο κόστος εξυπηρέτησής του, καθώς δεν υπάρχουν τόκοι και η ενδεχόμενη απώλεια θα προκύψει μόνο εφόσον οι εγγυήσεις καταπέσουν. Μάλιστα επισημαίνουν ότι ο ΟΔΔΗΧ έχει ήδη εγγράψει το 43% των εγγυήσεων αυτών, όπως και όλων των άλλων εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου, συνολικού ύψους 33 δισ. ευρώ, δηλαδή γύρω στα 14 δισ., στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, με την πρόβλεψη ότι καταπίπτουν μεταξύ 2023 και 2025. Σημειώνουν ότι το τελευταίο δημιουργεί δανειακές ανάγκες, ενώ η προσέγγιση της Eurostat είναι λογιστική και δεν παράγει οικονομικό αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση και οι ελληνικές αρχές είναι βεβαίως αντίθετες στην εγγραφή του ποσού αυτού στο χρέος προκαταβολικά και όχι εφόσον καταπέσει κάποια εγγύηση, όπως θα ήταν το σωστό κατά την άποψή τους. Σημειώνεται ότι αντίστοιχη διαδικασία ακολουθήθηκε για την περίπτωση της Ιταλίας και όπως εκτιμάται η αντιμετώπιση θα είναι κοινή. Κάτι που ίσως αποτελεί μια κάποια ασπίδα προστασίας για την Ελλάδα.
Το θέμα της ενδεχόμενης επιβάρυνσης του χρέους προβληματίζει, καθώς η χώρα θέλει να επιδείξει τις καλύτερες δυνατές επιδόσεις στον τομέα αυτό προκειμένου να εξασφαλίσει επενδυτική βαθμίδα το 2023. Η Ιταλία, βεβαίως, δεν αντιμετωπίζει ανάλογο θέμα. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά ευελπιστεί ότι οι αγορές δεν θα αντιδράσουν αρνητικά και δεν θα επηρεαστούν οι αξιολογήσεις των οίκων.
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, για τις τιτλοποιήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, κυρίως της Εθνικής και της Attica, ενδέχεται να χρειαστεί επαναδιαπραγμάτευση με την κυβέρνηση προκειμένου να αποφευχθεί η εγγραφή και αυτών στο δημόσιο χρέος, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές. Συγκεκριμένα, οι νέες εντάξεις πρέπει να γίνουν με μεγαλύτερες προβλέψεις και οι ιδιώτες να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο.
Με ποια κριτήρια θα αποφασίσει
Της Ευγενίας Τζώρτζη
Το ύψος του κινδύνου που ανέλαβε ο επενδυτής σε σχέση με τον κίνδυνο που έχει αναλάβει το Δημόσιο μέσω των εγγυήσεων του «Ηρακλή», αποτελεί το επίμαχο θέμα που θα εξετάσει η Eurostat προκειμένου να αποφανθεί κατά πόσον οι εγγυήσεις αυτές θα συμπεριληφθούν στο δημόσιο χρέος ή όχι.
Το ύψος της εγγύησης για κάθε τιτλοποίηση αποτυπώνεται στο senior τμήμα του χαρτοφυλακίου, δηλαδή το τμήμα των δανείων που θεωρητικά έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες εισπράξεων. Πρόκειται, με λίγα λόγια, για το πιο υγιές κομμάτι των κόκκινων δανείων που έχουν τιτλοποιήσει οι τράπεζες και το οποίο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η «Κ», αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος των τιτλοποιήσεων και διαμορφώνεται κατά μέσον όρο στο 39%. Δηλαδή για συνολικές τιτλοποιήσεις ύψους 47,9 δισ. ευρώ το Δημόσιο έχει εγγυηθεί τα 18,7 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι το ποσοστό της εγγύησης διαφοροποιείται ανάλογα με το χαρτοφυλάκιο που έχει τιτλοποιήσει κάθε τράπεζα και κυμαίνεται από το 11,5% στην περίπτωση π.χ. του χαρτοφυλακίου Vega που έχει τιτλοποιήσει η Τράπεζα Πειραιώς και φθάνει έως και το 50,1%, π.χ., για το χαρτοφυλάκιο Frontier I που έχει τιτλοποιήσει η Εθνική Τράπεζα.
Οσο μεγαλύτερο το senior ομόλογο, τόσο πιο υγιές θεωρείται το χαρτοφυλάκιο και πιο υψηλή είναι η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Με τον μηχανισμό αυτό, όμως, μεγαλύτερο είναι και το βάρος που έχει μεταφερθεί στους Ελληνες φορολογουμένους σε περίπτωση που η τιτλοποίηση δεν αποδώσει τα αναμενόμενα έσοδα, επιβαρύνοντας έτσι και το δημόσιο χρέος.
Αντίστοιχα το τμήμα των τιτλοποιήσεων, δηλαδή του κινδύνου που έχει μεταφερθεί στους επενδυτές, αντανακλάται στο mezzanine τίτλο και, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η «Κ», πρόκειται για το 0,9% των συνολικών τιτλοποιήσεων κατά μέσον όρο. Ετσι, ο κίνδυνος που έχουν αναλάβει οι επενδυτές για το συνολικό χαρτοφυλάκιο των 47,9 δισ. ευρώ που τιτλοποιήθηκαν αφορά μόλις 451 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι το υπόλοιπο τμήμα των τιτλοποιήσεων από τα 18,7 δισ. ευρώ της εγγύησης (senior τμήμα) και τα 451 εκατ. ευρώ (mezzanine τμήμα) που πουλήθηκε σε επενδυτές, αντανακλά το junior τμήμα της τιτλοποίησης και αφορά εκείνα τα δάνεια που έχουν πολύ μικρές πιθανότητες ανάκτησης. Πρόκειται για το 60,1% κατά μέσον όρο των συνολικών τιτλοποιήσεων, με διαφοροποιήσεις επίσης ανάλογα με το χαρτοφυλάκιο και το οποίο οι τράπεζες έχουν μοιράσει κατά κύριο λόγο στους μετόχους τους. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο υπολογισμός που θα κάνει η Eurostat θα γίνει για κάθε τιτλοποίηση ξεχωριστά και θα αφορά όχι μόνο αυτές που έχουν εντάξει στον μηχανισμό κρατικών εγγυήσεων οι ελληνικές αλλά και οι ιταλικές τράπεζες, που επίσης έχουν πρωτοστατήσει στις τιτλοποιήσεις μέσω ενός ανάλογου σχήματος κρατικών εγγυήσεων, τύπου «Ηρακλή», του γνωστού GACS.
