Τις πρώτες επιπτώσεις της αυξημένης αβεβαιότητας που υπάρχει στην οικονομία αποτυπώνουν τα στοιχεία της ΤτΕ για τις συνθήκες χρηματοδότησης το προσεχές τρίμηνο, με υποχώρηση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια, λόγω επιδείνωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης από την πλευρά των νοικοκυριών. Στον αντίποδα κινούνται οι διαπιστώσεις για τη ζήτηση από την πλευρά των επιχειρήσεων, που είναι αυξημένη τόσο για επενδυτικά δάνεια όσο και για κεφάλαια κίνησης, συνέπεια κυρίως των αυξημένων αναγκών για την κάλυψη του υψηλού λειτουργικού κόστους, αλλά και του παραγωγικού κενού των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ισχυρές αντοχές
Αντίθετα, στην Ευρωζώνη η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών λόγω και της ανόδου των επιτοκίων είναι περισσότερο εμφανής στις τραπεζικές πιστώσεις, καθώς, όπως παρατηρεί η ΕΚΤ, οι εντεινόμενοι φόβοι για ύφεση και η φθίνουσα ανοχή των τραπεζών σε κινδύνους είχαν σημαντικό αντίκτυπο στα πιστοδοτικά κριτήρια για τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις, που αυστηροποιήθηκαν, προλειαίνοντας το έδαφος της επερχόμενης ύφεσης.
Να σημειωθεί ότι η μείωση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια αποτελεί φαινόμενο που παρατηρείται σε όλη την Ευρωζώνη και καθοδηγείται από την άνοδο του πληθωρισμού και των επιτοκίων, που ασκεί πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών επηρεάζοντας τις αποφάσεις για την αγορά κατοικίας, σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις για τις οποίες η άνοδος του κόστους λειτουργίας δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για κεφάλαια κίνησης. Οι εκτιμήσεις της ΤτΕ για συνέχιση της πιστωτικής επέκτασης στη χώρα μας το τελευταίο τρίμηνο του έτους συμβαδίζουν με τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα στη Βουλή ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών και πρόεδρος της Alpha Bank Βασίλης Ράπανος, βάσει των οποίων οι τραπεζικές χορηγήσεις –χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι αποπληρωμές δανείων– ανήλθαν το 8μηνο σε 17,5 δισ. ευρώ και θα ξεπεράσουν τα 20 δισ. ευρώ το 2022. Ολες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι κινητήριος δύναμη για την πιστωτική επέκταση αλλά και την ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενο τρίμηνο αποτελεί η επιχειρηματική πίστη στην οποία έχουν ρίξει το βάρος της προσπάθειας όλες οι τράπεζες.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
«Η συνολική ζήτηση δανείων από τις μικρομεσαίες, αλλά και από τις μεγάλες επιχειρήσεις, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω», διαπιστώνει η ΤτΕ και προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλει η ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης (ΤΑΑ), που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες και κινητοποιεί τις επενδυτικές πρωτοβουλίες τόσο από τις μεγάλες όσο και από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που συμμετέχουν ενεργά στην αυξημένη ζήτηση, αξιοποιώντας και τα ελκυστικά επιτόκια δανεισμού που εξακολουθεί να διασφαλίζει ο δανεισμός μέσω του ΤΑΑ, σε μια περίοδο αυξητικής τάσης του κόστους χρήματος.
Η συγκράτηση του κόστους δανεισμού στο 0,35% για το σκέλος του δανείου που προέρχεται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών, αναμένεται να συντηρήσει τη ζήτηση το προσεχές τρίμηνο για τον βασικό κορμό των ελληνικών επιχειρήσεων. Σε ό,τι αφορά τις μεγάλες επιχειρήσεις, η άνοδος του επιτοκίου στο 1% για το σκέλος του δανείου από το ΤΑΑ συνιστά μια πρόσθετη επιβάρυνση, η οποία ωστόσο, όπως εκτιμούν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, δεν θα ανακόψει την επενδυτική διάθεση που θα διατηρηθεί υψηλή λόγω του σημαντικού παραγωγικού κενού στην ελληνική οικονομία.
Η αύξηση επιτοκίων
Σε ό,τι αφορά τα νοικοκυριά, παρά τη δειλή ανάκαμψη της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια τους πρώτους μήνες του έτους, οι συνολικές χορηγήσεις δεν αναμένεται να ξεπεράσουν το 1-1,2 δισ. ευρώ για όλο το 2022, μέγεθος που παραμένει ασθενές για να κινητοποιήσει μια ουσιαστική πιστωτική επέκταση στη στεγαστική πίστη. Σοβαρός ανασταλτικός παράγοντας για τα νοικοκυριά, που επηρεάζει τις αποφάσεις για την αγορά κατοικίας, όπως προκύπτει και από τις διαπιστώσεις της ΤτΕ, αποτελεί το επίπεδο των επιτοκίων και η προοπτική περαιτέρω ανόδου σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για την εξέλιξη του διαθέσιμου εισοδήματος, λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Η ανησυχία αυτή δεν έχει επηρεάσει προς το παρόν τη ζήτηση για καταναλωτικά δάνεια που είναι ανοδική, αλλά με δεδομένο ότι ξεκινάει από χαμηλή βάση δεν προεξοφλεί τη γενικότερη τάση της καταναλωτικής πίστης, που παραμένει ευμετάβλητη στις συνθήκες της οικονομίας.
