Στο Ανάκτορο Εγκμοντ, ένα εθνικό μνημείο νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην καρδιά των Βρυξελλών με ιστορία αιώνων και συμβολικό ρόλο για τη βελγική διπλωματία, συναντήθηκαν την Τρίτη περισσότεροι από σαράντα Ελληνες και ξένοι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών, του διπλωματικού σώματος, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της δημοσιογραφίας για να συζητήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ανατολική Μεσόγειος και η Νοτιοανατολική Ευρώπη στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική, στην οικονομία και στην πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αφορμή υπήρξε η ημερίδα «East Med & Southeast Europe» που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών και τη συνεργασία της «Καθημερινής». Βασικά θέματα του συνεδρίου ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, τα διλήμματα ενεργειακής ασφάλειας, οι γεωπολιτικές αλλαγές στα Δυτικά Βαλκάνια, τα μεγάλα έργα υποδομής στην περιοχή, καθώς και θέματα ανταγωνισμού, περιβάλλοντος και προάσπισης των ευρωπαϊκών δημοκρατικών αξιών.
Ανάμεσα στους καλεσμένους ήταν οι αντιπρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς και Ντουμπράβκα Σουίτσα, ο επίτροπος για το Περιβάλλον, Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους, και ο επίτροπος για τη Διεύρυνση, Ολιβερ Βάρελι. Την εκδήλωση άνοιξε ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ε.Ε., Ιωάννης Βράιλας.
Τι ειπώθηκε στην ημερίδα «East Med & Southeast Europe», που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών και τη συνεργασία της «Καθημερινής».
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκε και το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας, που προκάλεσε έντονη ανταλλαγή απόψεων. Σε συζήτηση για τις επιπτώσεις της στασιμότητας στη διαδικασία διεύρυνσης προς τη ΝΑ Ευρώπη, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, Φαρούκ Καϊμακτσί, υποστήριξε ότι υπάρχει έλλειψη σοβαρής δέσμευσης από την πλευρά της Ε.Ε. και ότι συχνά τα κράτη-μέλη εργαλειοποιούν τη διαδικασία επειδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τούς το επιτρέπει, αν και αναγνώρισε ότι υπάρχει απουσία μεταρρυθμίσεων και προόδου από την πλευρά των υποψήφιων κρατών. Ανέφερε δε ότι συχνά η Τουρκία αδίκως παραλληλίζεται με τη Ρωσία ως προς την επιρροή που επιχειρεί να επιβάλει στα Δυτικά Βαλκάνια. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων, ωστόσο, διαφώνησε ως προς τις ευθύνες, τονίζοντας ότι η Αγκυρα δεν έχει επιδείξει πνεύμα συνεργασίας. Οπως σημειώθηκε, η Τουρκία είναι απολύτως υπεύθυνη για το εάν θα επιλέξει να λειτουργεί ως δημοκρατικό καθεστώς, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξή της.
Στην εξειδικευμένη συζήτηση για το μέλλον των σχέσεων Βρυξελλών – Αγκυρας συμμετείχαν ο επικεφαλής του προγράμματος του ΕΛΙΑΜΕΠ για την Τουρκία, Ιωάννης Γρηγοριάδης, ο διευθυντής του γραφείου του αμερικανικού think tank German Marshall Fund στην Αγκυρα, Οζγκιούρ Ουνλουχισαρτσικλί, η γενική γραμματέας του Φόρουμ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, Λάουρα Μπάταλα Ανταμ, ο αναπληρωτής επικεφαλής Τμήματος Σχεδιασμού Πολιτικής και Στρατηγικής Προοπτικής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της Ε.Ε., Αλέξανδρος Γιαννής, και ο εισηγητής της έκθεσης του Ε.Κ. για την Τουρκία, Νάτσο Σάντσεζ Αμόρ.
Τα συμπεράσματα της ανταλλαγής απόψεων ήταν σίγουρα απαισιόδοξα. Οπως τόνισε η κ. Μπάταλα, η Τουρκία πλέον δεν αντιμετωπίζεται ως υποψήφια χώρα, αλλά ως ένας στρατηγικός σύμμαχος με τον οποίο δύσκολα μπορεί να σημειωθεί πρόοδος, καθώς, παρά την προσπάθεια να της δοθούν κίνητρα για συνεργασία, αυτό δεν έχει επιφέρει αποτέλεσμα. Η σχέση της Αγκυρας με τους Ευρωπαίους εταίρους ξεκίνησε προβληματικά και λειτουργεί με ανταλλακτικούς όρους, το οποίο αποδείχθηκε και με τη συμφωνία που έπρεπε να γίνει για το μεταναστευτικό, υποστήριξε. «Νομίζω πιο ρεαλιστικά πρόκειται για μια ανταγωνιστική συνεργασία, μια σχέση που βασίζεται μερικές φορές στον ανταγωνισμό και μερικές φορές στη συνεργασία – εκεί που δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε και δεν μπορούμε να την αποφύγουμε», είπε στην παρέμβασή του ο κ. Σάντσεζ Αμόρ, ο οποίος εκτίμησε ότι όσο η κυβέρνηση Ερντογάν παραμένει στην εξουσία, δεν θα υπάρξουν αλλαγές. Οπως σχολίασε ο κ. Γρηγοριάδης, δεδομένης της παρούσας επιδείνωσης των σχέσεων, είναι σημαντικό η Ε.Ε. να διατηρήσει έναν δίαυλο επικοινωνίας και υποστήριξης με την τουρκική κοινωνία πολιτών και όσους επιθυμούν μια ευρωπαϊκή πορεία για τη χώρα.
