Αντιμέτωπη με έναν επιταχυνόμενο πληθωρισμό, που δεν δείχνει παρά μόνον ελάχιστα και ισχνά σημάδια αποκλιμάκωσης, η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ επέλεξε και χθες να κωφεύσει στις προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο της ύφεσης και προχώρησε στην τέταρτη συναπτή αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου κατά 75 μονάδες βάσης. Η τελευταία αυτή κίνηση, η έκτη κατά σειράν αύξηση του κόστους δανεισμού εντός του έτους, φέρνει τα επιτόκια της Fed στα επίπεδα από 3,75% έως 4%, στο υψηλότερο δηλαδή επίπεδό τους μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Σηματοδοτεί, όμως, παράλληλα την πιο επιθετική στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική που έχει αποφασίσει η Federal Reserve από τη δεκαετία του 1980. Μια στροφή ταχύτατη δεδομένου ότι την εγκαινίασε μόλις τον περασμένο Μάρτιο με την πρώτη αύξηση από τα ουσιαστικά μηδενικά επίπεδα στα οποία βρίσκονταν τότε τα επιτόκια του δολαρίου.
Η Fed διεμήνυσε, άλλωστε, πως θα συνεχιστούν οι αυξήσεις του κόστους δανεισμού αλλά άφησε να εννοηθεί πως αυτό θα γίνει με ηπιότερο ρυθμό, καθώς στη σχετική ανακοίνωσή της τόνισε πως εφεξής θα συνεκτιμά και το αθροιστικό αποτέλεσμα των έως τώρα αυξήσεων. Στη σχετική της ανακοίνωση υπογράμμισε συγκεκριμένα πως «ως προς τον ρυθμό των επόμενων κινήσεων, η επιτροπή νομισματικής πολιτικής θα λάβει υπόψη το άθροισμα των αυξήσεων των επιτοκίων, την καθυστέρηση με την οποία επηρεάζει η νομισματική πολιτική την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό αλλά και τις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές εξελίξεις». Απέφυγε, πάντως, να δεσμευθεί ότι προτίθεται να επιβραδύνει τον ρυθμό των νέων αυξήσεων. Σημειωτέον ότι στην αγορά επικρατεί η εκτίμηση πως τον Δεκέμβριο η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ θα προχωρήσει σε μια ακόμη αύξηση αλλά λιγότερο επιθετική και μάλλον κατά μόνον 50 μ.β., ενώ πιθανολογείται πως οι αυξήσεις θα συνεχιστούν μέχρι τον Μάρτιο με τα επιτόκια να έχουν φτάσει τότε στο 5%. Δεδομένου, όμως, ότι παρά τις έξι αυξήσεις των επιτοκίων στη διάρκεια του έτους ο πληθωρισμός δεν έχει ανακοπεί, πολλοί οικονομολόγοι έχουν επανειλημμένως αναρωτηθεί πότε και με τι τρόπο θα μπορέσει η Fed να τερματίσει αυτόν τον γύρο αυξήσεων του κόστους δανεισμού.
Η Fed διεμήνυσε πως θα συνεχιστούν οι αυξήσεις του κόστους δανεισμού, αλλά τόνισε πως εφεξής θα συνεκτιμά και το αθροιστικό αποτέλεσμα των έως τώρα αυξήσεων.
Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, η επιθετική στροφή που έχει ήδη γίνει θα δυσχεράνει περαιτέρω τη ζωή των Αμερικανών, καθώς αντιμετωπίζουν πληθωρισμό της τάξης του 8,3% και θα κληθούν να καταβάλουν μεγαλύτερες δόσεις στα στεγαστικά δάνεια. Το ίδιο ισχύει, βέβαια, και για τις αμερικανικές επιχειρήσεις καθώς οι αλλεπάλληλες αυξήσεις των επιτοκίων θα οδηγήσουν στα ύψη το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τους. Είναι άλλωστε πιθανόν, όπως έχει παραδεχθεί και ο διοικητής της Fed Τζερόμ Πάουελ, να οδηγήσει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε ύφεση. «Μακάρι να μπορούσε να γίνει με ανώδυνο τρόπο, αλλά δεν υπάρχει τέτοιος τρόπος», έχει σχολιάσει από τον Σεπτέμβριο ο κ. Πάουελ, ενώ έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει πως ο επίμονος και παρατεταμένα υψηλός πληθωρισμός μπορεί να προκαλέσει πολύ χειρότερα οικονομικά δεινά από όσα θα προκαλέσει μια ύφεση.
Δεδομένου ότι έχουν προηγηθεί άλλες τρεις ισόποσες αυξήσεις επιτοκίων, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων βρίσκονται ήδη στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών και έχουν αρχίσει να καταφέρουν καίριο πλήγμα στην αμερικανική αγορά στέγης. Οι πωλήσεις νεόδμητων κατοικιών τον Σεπτέμβριο σημείωσαν μείωση 10,9% σε σύγκριση με τον Αύγουστο και πτώση 17,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Οι λίγες ενδείξεις αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού περιορίζονται στην επιβράδυνση που κατέγραψε ο ρυθμός αύξησης των μισθών το γ΄ τρίμηνο του έτους όταν αποκλιμακώθηκε στο 1,2% από το 1,6% του β΄ τριμήνου. Την ίδια στιγμή, πάντως, δεν φαίνεται να κάμπτεται η αμερικανική αγορά εργασίας καθώς, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, σε κάθε άνεργο Αμερικανό αντιστοιχούν 1,9 κενές θέσεις εργασίας.
