Οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης έχουν αυξηθεί εν μέσω της εκτίναξης των τιμών της ενέργειας, του αυξημένου πληθωρισμού και της χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης, ενώ η πιθανότητα ύφεσης έχει ενισχυθεί σημαντικά, προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οπως τόνισε στο πλαίσιο της έκθεσης για την επισκόπηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, οι πιέσεις από το κόστος διαβίωσης «χτυπούν» την ικανότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να εξυπηρετούν τα χρέη τους. Παράλληλα, υπογράμμισε τους κινδύνους για τα δημοσιονομικά των χωρών, καθώς οι κυβερνήσεις αυξάνουν το χρέος για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης, ενώ δεν απέκλεισε τον ξαφνικό κατακερματισμό στην αγορά ομολόγων.
«Οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις αισθάνονται ήδη τον αντίκτυπο του αυξανόμενου πληθωρισμού και της επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, κατά την παρουσίαση της έκθεσης. «Η εκτίμησή μας είναι ότι οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, ενώ μια τεχνική ύφεση στη Ζώνη του Ευρώ έχει γίνει πιο πιθανή». Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, το υψηλό ενεργειακό κόστος έχει αυξήσει την πιθανότητα ύφεσης στην Ευρωζώνη το επόμενο 12μηνο στο 80%.
Οι πρόσφατες εξελίξεις αυξάνουν την ευπάθεια των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων που έχουν μεγαλύτερο χρέος, επισήμανε η ΕΚΤ. Οι προκλήσεις για τις επιχειρήσεις έχουν αυξηθεί εν μέσω του υψηλότερου κόστους της ενέργειας, με την κερδοφορία να αναμένεται να μειωθεί καθώς αυξάνεται το κόστος χρηματοδότησης. Εάν οι προοπτικές επιδεινωθούν περαιτέρω, δεν μπορεί να αποκλειστεί η αύξηση της συχνότητας των εταιρικών πτωχεύσεων, ιδίως μεταξύ των ενεργοβόρων επιχειρήσεων, προειδοποίησε η ΕΚΤ.
Το χρέος
Κατά την ΕΚΤ, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να είναι στοχευμένη. Επειτα από μεγάλες δαπάνες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης έχουν ξοδέψει περίπου το 1,4% του ΑΕΠ για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις του ενεργειακού σοκ, εκτιμά η ΕΚΤ. Τα παρατεταμένα υψηλά ελλείμματα σε ορισμένες χώρες σε συνδυασμό με το αυξανόμενο κόστος χρηματοδότησης ενδέχεται όχι μόνο να περιορίσουν τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, αλλά μπορεί επίσης να θέσουν τη δυναμική του χρέους σε λιγότερο ευνοϊκή τροχιά, ιδιαίτερα σε χώρες με υψηλότερο επίπεδο χρέους. «Η αύξηση των επιτοκίων επιβαρύνει περισσότερο τις δημοσιονομικές θέσεις από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως», ανέφερε η έκθεση. «Για να διατηρηθεί η βιωσιμότητα του χρέους και να περιοριστεί ο κίνδυνος τροφοδότησης πληθωριστικών πιέσεων, τα μέτρα στήριξης θα πρέπει να είναι προσωρινά και να στοχεύουν στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις», τόνισε.
Δυσοίωνη η έκθεση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα – Η πιθανότητα ύφεσης το επόμενο 12μηνο φθάνει στο 80%.
Αν και η ΕΚΤ επισήμανε πως, προς το παρόν, δεν εντοπίζονται σημάδια κατακερματισμού στις αγορές ομολόγων χάρη στις ευέλικτες επανεπενδύσεις του PEPP, καθώς και στην ύπαρξη του νέου εργαλείου TPI, ωστόσο δεν απέκλεισε μια ξαφνική αντιστροφή του κλίματος με την επιστροφή του κατακερματισμού που παρατηρήθηκε κατά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. «Μια περαιτέρω επιδείνωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών θα μπορούσε να αλλάξει το κλίμα της αγοράς προς τα πιο ευάλωτα κράτη της Ζώνης του Ευρώ», σημείωσε.
Πάντως, όσον αφορά το θέμα της μείωσης προσεχώς των θέσεων της ΕΚΤ στα ομόλογα, ο Ντε Γκίντος εξήγησε ότι οποιαδήποτε ποσοτική σύσφιγξη (QT) είναι πιθανό να είναι σταδιακή και «παθητική», που σημαίνει ότι οι λήξεις ομολόγων δεν θα επανεπενδυθούν, αλλά η ΕΚΤ δεν θα πουλήσει τα κρατικά ομόλογα που κατέχει υπό το APP.
Οι τράπεζες
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η ΕΚΤ τόνισε πως καθώς οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θεωρούν ότι είναι όλο και πιο δύσκολο να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, οι τράπεζες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες απώλειες μεσοπρόθεσμα. Ενώ ο τραπεζικός τομέας πρόσφατα παρουσίασε ανάκαμψη της κερδοφορίας αφού τα επιτόκια αυξήθηκαν, υπάρχουν ενδείξεις επιδείνωσης της ποιότητας του ενεργητικού, όπως ανέφερε, κάτι που μπορεί να απαιτήσει μεγαλύτερες προβλέψεις. «Το κόστος κινδύνου των τραπεζών έχει υποχωρήσει στα προ της πανδημίας επίπεδα, αλλά θα μπορούσε να αυξηθεί, λόγω τόσο της ανάγκης για υψηλότερες προβλέψεις για ζημίες δανείων όσο και από την πιθανή μείωση του όγκου δανείων καθώς επιδεινώνονται οι μακροοικονομικές προοπτικές».
Μετοχές και ακίνητα
Παράλληλα, η ΕΚΤ προειδοποίησε και για τον κίνδυνο νέας άτακτης διόρθωσης των μετοχών λόγω της αβεβαιότητας για τις προοπτικές του πληθωρισμού των επιτοκίων, ενώ υπογράμμισε ότι οι αγορές ακινήτων μπορεί να βρίσκονται «σε σημείο καμπής», καθώς η αύξηση του κόστους δανεισμού μειώνει τη ζήτηση για νέα δάνεια, με τις τιμές κατοικιών να κορυφώνονται πλέον μετά την άνοδο πολλών ετών.
