Κόστος πολλαπλάσιο από αυτό που μετέφερε η ρήτρα αναπροσαρμογής πρόσθεσε στους λογαριασμούς ρεύματος το νέο μοντέλο τιμολόγησης, που καθιερώθηκε με νομοθετική ρύθμιση και τέθηκε σε ισχύ από τον περασμένο Αύγουστο. Υπό το καθεστώς της πολιτικής και κοινωνικής πίεσης που προκάλεσαν οι συνεχείς ανατιμήσεις ρεύματος, το ΥΠΕΝ αντικατέστησε εσπευσμένα τη δαιμονοποιημένη ρήτρα αναπροσαρμογής με την τιμολόγηση της κιλοβατώρας βάσει πρόβλεψης για τη διαμόρφωση του χονδρεμπορικού κόστους του επόμενου μήνα, δέκα ημέρες νωρίτερα. Τα πρώτα συμπεράσματα από τους σχεδόν τέσσερις μήνες εφαρμογής του νέου αυτού μοντέλου είναι ότι οδήγησε στο επιθυμητό τελικό πολιτικό αποτέλεσμα, με επιπλέον όμως κόστος για το κράτος και τους καταναλωτές αλλά και σημαντικό ρίσκο για τους προμηθευτές.
Ενώ οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά για συγκυριακούς λόγους ακολουθούν συνεχή πορεία αποκλιμάκωσης από όταν αποφασίστηκε και εφαρμόστηκε ο νέος τύπος τιμολόγησης, οι μηνιαίες τιμές που ανακοινώνονται από τους παρόχους είναι συστηματικά πάνω από το συνολικό κόστος (συμπεριλαμβανομένου του περιθωρίου κέρδους και των λειτουργικών εξόδων). Αυτό συμβαίνει γιατί οι πάροχοι, οι οποίοι είχαν εξαρχής εκφράσει επιφυλάξεις επισημαίνοντας ότι το νέο «μοντέλο-καζίνο», όπως το χαρακτηρίζουν, θα οδηγήσει σε αυξήσεις, ενσωματώνουν τα πιο ακραία σενάρια για την εξέλιξη της τιμής στη χονδρεμπορική αγορά προκειμένου να αποφύγουν το υψηλό ρίσκο που συνεπάγεται η πρόβλεψη εν μέσω έντονης μεταβλητότητας της αγοράς.
Στους καταναλωτές οι πολύ μεγάλες αυξήσεις που έφερε η κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής δεν έγιναν άμεσα ορατές, αφού το νέο μοντέλο τιμολόγησης συνδυάστηκε με γενναίες επιδοτήσεις για τη συγκράτηση των τιμολογίων σε ανεκτά επίπεδα. Το βάρος σήκωσε το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και κατά ένα μικρότερο μέρος ο κρατικός προϋπολογισμός που χρειάστηκε να καταβάλουν μόνο για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου αυξημένες επιδοτήσεις άνω του 1 δισ. ευρώ για να καλύψουν τελικά το ρίσκο των παρόχων, το οποίο δεν θα υπήρχε με τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Το ΥΠΕΝ επιχειρεί εκ των υστέρων διόρθωση μέσω νομοθετικής ρύθμισης που κατέθεσε μέσα στην εβδομάδα για τη φορολόγηση των υπερεσόδων στην αγορά προμήθειας, καθιστώντας εμμέσως υπόλογους τους προμηθευτές που με νομοθετική ρύθμιση τους υποχρέωσε να τιμολογούν ανά μήνα, παίζοντας ουσιαστικά «ρουλέτα».
Τον Οκτώβριο η τιμή της μεγαβατώρας ήταν στα 595 ευρώ, ενώ θα ήταν στα 301,9 ευρώ με τη ρήτρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η «Κ» και τα οποία στηρίζονται σε επίσημα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ για την πορεία των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, τις επιπλέον χρεώσεις διαμόρφωσης του χονδρεμπορικού κόστους ρεύματος και τις καταναλώσεις το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου, το συνολικό κόστος ρεύματος για τη χαμηλή τάση ήταν αυξημένο κατά 1,11 δισ. ευρώ, παραπάνω απ’ ό,τι θα ήταν εάν είχε τιμολογηθεί με τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Τον Σεπτέμβριο το τιμολόγιο της ΔΕΗ, που αποτελεί και σημείο αναφοράς για τον προσδιορισμό κάθε φορά των επιδοτήσεων, διαμορφώθηκε στα 788 ευρώ/μεγαβατώρα βάσει πρόβλεψης, ενώ το συνολικό χονδρεμπορικό κόστος διαμορφώθηκε τελικά στα 516,7 ευρώ/μεγαβατώρα παράγοντας υπερέσοδα 567.153.606 ευρώ. Αντίστοιχα τον Οκτώβριο η τιμή της μεγαβατώρας ήταν στα 595 ευρώ βάσει της πρόβλεψης, ενώ θα ήταν στα 301,9 ευρώ με τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Τον Σεπτέμβριο οι επιδοτήσεις ρεύματος έφτασαν στο 1,9 δισ. ευρώ και τον Οκτώβριο στο 1,1 δισ. ευρώ.
Το ακριβότερο κόστος ρεύματος στη λιανική σε σχέση με τη ρήτρα αναπροσαρμογής πιστοποιεί και η ΡΑΕ στην ενημερωτική επιστολή της προς το ΥΠΕΝ μέσα στον Οκτώβριο. Σύμφωνα με αυτά, η μέση τιμή των οικιακών τιμολογίων με τη ρήτρα αναπροσαρμογής θα ήταν χαμηλότερη κατά 15,3% τον Αύγουστο και κατά 57% τον Σεπτέμβριο.
