Στις δημόσιες επενδύσεις ποντάρει η κυβέρνηση για να κρατήσει την ελληνική οικονομία σε θετικό έδαφος το 2023 και να εξασφαλίσει υψηλότερες επιδόσεις από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, όπως προκύπτει από τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Μόνο το Ταμείο Ανάκαμψης συνεισφέρει 1,9 ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη του 2023, που προβλέπεται να φθάσει το 1,8%.
Τουρισμός
Εκτός από το στοίχημα του Ταμείου Ανάκαμψης και των δημοσίων επενδύσεων γενικότερα, η κυβέρνηση καλείται να κερδίσει και το στοίχημα του τουρισμού, αφού ο προϋπολογισμός βασίζεται σε παραδοχή για αύξηση εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 1%, που προϋποθέτει διατήρηση και το 2023 του 95% των τουριστικών εσόδων του 2019, έναντι 97,5% φέτος, περίπου 18 δισ. ευρώ. Με την ευρωπαϊκή οικονομία σε στασιμότητα υπάρχουν ερωτηματικά για την επίτευξη αυτής της επίδοσης.
Ο προβλεπόμενος ρυθμός ανάπτυξης 1,8% το 2023 συνιστά απότομη προσγείωση από το 5,6% φέτος. Είναι όμως καλύτερο από το 1% των φθινοπωρινών προβλέψεων της Κομισιόν για την Ελλάδα και σίγουρα καλύτερο από το 0,3% των ίδιων προβλέψεων για την οικονομία της Ε.Ε. συνολικά.
Η κυβέρνηση συνέταξε έναν προϋπολογισμό με το βλέμμα στραμμένο στους οίκους αξιολόγησης, από τους οποίους περιμένει να μη διαψεύσουν την προσδοκία ένταξης στην επενδυτική βαθμίδα το 2023. Ετσι, χρησιμοποίησε το όφελος από το υψηλότερο από το αναμενόμενο φετινό ΑΕΠ (5,6% έναντι 5,3% του προσχεδίου) για να μειώσει κατά τι το προβλεπόμενο πρωτογενές έλλειμμα στο 1,6% του ΑΕΠ, ενώ διατήρησε αμετάβλητο τον στόχο επιστροφής σε πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ το 2023 και δεν πρόσθεσε μέτρα στήριξης ή φοροελάφρυνσης σ’ εκείνα που είχαν ήδη εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό. Ακόμη και στο δυσμενές σενάριο που έχει συντάξει, με χαμηλότερο ΑΕΠ κατά μία ποσοστιαία μονάδα, εξακολουθεί να προκύπτει πρωτογενές πλεόνασμα 0,3% του ΑΕΠ.
Ο πληθωρισμός προβλέπεται να φθάσει το 9,9% φέτος και να υποχωρήσει στο 5% το 2023.
Εκλογική χρονιά
Δεδομένου ότι το 2023 είναι εκλογική χρονιά, στην πράξη αναμένεται να προκύψουν πρόσθετες παροχές. Για τον σκοπό αυτό αναμένεται να χρησιμοποιηθεί ποσό περίπου 1 δισ. ευρώ, που προκύπτει από το αποθεματικό για τη στήριξη των νοικοκυριών από την ενεργειακή κρίση, αλλά και από τη φορολόγηση των διυλιστηρίων, που θα τεθεί σε εφαρμογή μόλις ψηφιστεί ο σχετικός ευρωπαϊκός κανονισμός. Ειδικότερα, από το αποθεματικό για τα τιμολόγια ρεύματος, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, εκτιμάται ότι θα χρειαστούν μόνο τα 400 εκατ., εφόσον η τιμή του φυσικού αερίου διατηρηθεί στα 120 ευρώ η MWH και θα περισσέψουν άλλα 600 εκατ. ευρώ για άλλες παροχές. Αλλα 400 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα προκύψουν από τη φορολόγηση των διυλιστηρίων.
Σημειώνεται ότι οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης έφθασαν φέτος τα 10,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,8 δισ. ευρώ πλήρωσε ο προϋπολογισμός και 5,9 δισ. το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Επιπλέον, 4,4 δισ. ευρώ ήταν το δημοσιονομικό κόστος για το 2022 για την αντιμετώπιση των συνεπειών της COVID-19. Για το 2023 το κέντρο βάρους μετατοπίζεται στην αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, με μέτρα 4,2 δισ. ευρώ (κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και τους συνταξιούχους, μονιμοποίηση της μείωσης ασφαλιστικών εισφορών, πρόγραμμα ανακαινίζω/εξοικονομώ για νέους κ.ά., σύμφωνα με τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες).
Ακρίβεια
Ο πληθωρισμός θα είναι πράγματι μεγάλο «αγκάθι», με άγνωστη προοπτική. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό προβλέπεται να φθάσει το 9,9% φέτος και να υποχωρήσει στο 5% το 2023, κάτι που σημαίνει ότι στο τέλος του 2023 το κόστος ζωής θα είναι 15,5% υψηλότερο από το τέλος του 2021.
Η θετική παρενέργεια του πληθωρισμού αντανακλάται στο χρέος, που προβλέπεται να υποχωρήσει στο 159,3% του ΑΕΠ το 2023, από 168,9% φέτος και 194,5% το 2021. Σε απόλυτα μεγέθη, πάντως, το χρέος θα είναι 357 δισ. το 2023, έναντι 355 δισ. ευρώ το 2022 και 353,4 δισ. το 2021.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης επισήμαναν, εξάλλου, σε δήλωσή τους στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, τους κινδύνους και τις συνθήκες αβεβαιότητας που περιβάλλουν τις μακροοικονομικές προβλέψεις. «Σ’ αυτό το πλαίσιο, βασικό όπλο της οικονομικής άμυνας της χώρας είναι η συνετή δημοσιονομική διαχείριση», τόνισαν.
