«Βίους αντίθετους» διανύει η αγορά κατοικίας στον υπόλοιπο κόσμο, καθώς η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης ή ακόμα και η ύφεση έχουν άμεσο αντίκτυπο και στις τιμές πώλησης ακινήτων. Παράλληλα έχει εκλείψει πλέον και η αυξημένη ζήτηση για κατοικίες μεγάλης επιφάνειας, ικανές να καλύψουν τόσο την ανάγκη στέγης μιας μέσης οικογένειας όσο και την ανάγκη τηλεργασίας. Ωστόσο, ο παράγοντας που έχει αντιστρέψει το μέχρι πρότινος θετικό κλίμα και έχει ασκήσει καθοδική πίεση στις τιμές πώλησης έγκειται κυρίως στην εκθετική αύξηση των επιτοκίων σε όλες τις μεγάλες οικονομίες.
Σε πρόσφατη ανάλυσή του το δίκτυο CNN ανέφερε ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν εκτινάξει το κόστος δανεισμού στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Ως εκ τούτου, η απόκτηση μιας κατοικίας έχει καταστεί πολύ ακριβότερη περιορίζοντας τη ζήτηση, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν και οι τιμές πώλησης. Για παράδειγμα, στην αγορά των ΗΠΑ τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχουν φθάσει πλέον στο 7%, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά από το μακρινό 2002 κι ενώ μόλις πριν από 12 μήνες δεν ξεπερνούσαν το 3%. Στην Ε.Ε. και τη Μεγάλη Βρετανία τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι κι ενώ μάλιστα, όπως όλα δείχνουν, ο κύκλος της ανόδου των επιτοκίων δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.
Μέσα σε επτά μήνες οι τιμές πώλησης υποχώρησαν κατά 7% σε Γερμανία, Βρετανία, Σουηδία, Αυστραλία και Καναδά.
Κάπως έτσι οι αγοραστές έχουν περιοριστεί, με τις τιμές να δέχονται ισχυρές πιέσεις. Σύμφωνα με στοιχεία της Oxford Economics, η αγορά κατοικίας κινείται πτωτικά σε πάνω από το 50% των ανεπτυγμένων οικονομιών, όπως π.χ. σε Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία, Σουηδία, Αυστραλία και Καναδά. Από τον Φεβρουάριο έως τον Αύγουστο οι τιμές πώλησης κατοικιών σε όλες αυτές τις χώρες έχουν μειωθεί κατά 7%. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Oxford Economics, πρόκειται για τη χειρότερη κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί η παγκόσμια αγορά ακινήτων από την περίοδο 2007-2008. Μάλιστα, σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών, στις περισσότερες χώρες αναμένεται υποχώρηση των τιμών πώλησης κατά 15%-20%.
Σε μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναφέρεται ότι η αύξηση των επιτοκίων κατά 1% οδηγεί σε πτώση των τιμών των ακινήτων κατά 9% εντός περιόδου δύο ετών και μείωση των επενδύσεων στην κτηματαγορά κατά 15%. Στην Ελλάδα, πάντως, οι επιπτώσεις αναμένεται να είναι σαφώς ηπιότερες, λόγω της αισθητά χαμηλότερης έκθεσης σε τραπεζικό δανεισμό και δανειακής μόχλευσης σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες του εξωτερικού.
Εκτός από τις τιμές, πτωτικά κινούνται ασφαλώς και οι αγοραπωλησίες κατοικιών, καθώς οι τράπεζες περιορίζουν τις χορηγήσεις νέων στεγαστικών δανείων. Ταυτόχρονα, οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές αναθεωρούν τις κινήσεις τους και αναβάλλουν τις αποφάσεις τους είτε θεωρώντας ότι οι τιμές θα πρέπει να υποχωρήσουν περαιτέρω είτε επειδή υπάρχει απαισιοδοξία αναφορικά με την περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, αλλά και υπό τον φόβο νέων αυξήσεων των επιτοκίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πωλήσεις κατοικιών στην αγορά της Μεγάλης Βρετανίας υποχώρησαν κατά 32% τον φετινό Σεπτέμβριο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Σε σχετική έρευνα, δε, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο προέκυψε μείωση της πρόθεσης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από υποψήφιους αγοραστές για έκτο διαδοχικό μήνα. Πρόκειται για τη χαμηλότερη επίδοση από το 2008, εξαιρώντας τους πρώτους μήνες του 2020, όταν και είχε ξεσπάσει η υγειονομική κρίση. Μείωση των πωλήσεων κατοικιών κατά 28% παρατηρήθηκε τον φετινό Οκτώβριο και στις ΗΠΑ.
