Νέο κοίτασμα φυσικού αερίου στον στόχο «Ζευς 1» εντόπισε το γεωτρύπανο της κοινοπραξίας ΕΝΙ-TotalEnergies στην κυπριακή ΑΟΖ. Πρόκειται για κοίτασμα μεγαλύτερο από αυτό του «Κρόνος 1» που ανακάλυψε η ιταλογαλλική κοινοπραξία στο ίδιο τεμάχιο (οικόπεδο 6) στις 22 Αυγούστου.
Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για κοίτασμα 3,5 τρισ. κυβικών ποδιών, το οποίο αν προστεθεί στο κοίτασμα «Γλαύκος» (5-8 τρισ. κυβικά πόδια), στο «Κρόνος 1» (2,5 τρισ. κυβικά πόδια) και την «Αφροδίτη» (4,2 τρισ. κυβικά πόδια) ανεβάζει τη δυνητική δυναμικότητα της Κύπρου στα 15,2-18,2 τρισ. κυβικά πόδια. Στα 6-8 τρισ. κυβικά πόδια αερίου υπολογίζονται τα αποθέματα στο κοίτασμα «Καλυψώ», όπου όμως η μέχρι στιγμής δραστηριότητα δεν έχει επιβεβαιώσει κάποιον στόχο.
Η νέα ανακάλυψη στην κυπριακή ΑΟZ, που κατά πάσα πιθανότητα θα ανακοινωθεί σήμερα από την ΕΝΙ, δημιουργεί ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος «Κρόνος 1» στο ίδιο τεμάχιο, αλλά και του «Γλαύκος» που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση και το οποίο, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο κοίτασμα της Κύπρου.
Το συνδυαστικό δυναμικό των τριών αυτών κοιτασμάτων, σύμφωνα με αναλυτές, μπορεί να υποστηρίξει τη δυναμικότητα των 10 δισ. κυβικών μέτρων του αγωγού East Med, εφόσον, όπως επισημαίνουν, «ανασχεδιαστεί η όδευσή του, ώστε να τα προσεγγίζει και διασφαλιστεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η συμμετοχή της Αιγύπτου στο σχέδιο».
Σε κάθε περίπτωση, το νέο κοίτασμα ενισχύει τις προοπτικές της περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου ως μια νέα πηγή τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, που θα συμβάλει στην ενεργειακή αυτονομία της. Στην ίδια γεωλογική λεκάνη βρίσκονται και τα πιθανολογούμενα κοιτάσματα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, όπου πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες η ExxonMobil. Οι γεωλογικές δομές που έχουν εντοπιστεί στις περιοχές του Ιονίου και της Κρήτης θα μπορούσαν να φιλοξενούν δυνητικά αποθέματα της τάξης των 70-90 τρισ. κυβικών ποδιών αερίου, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΔΕΥΕΠ, ικανά να καλύψουν το 15%-20% των καταναλώσεων της Ε.Ε.
Ενισχύεται η προοπτική να αποτελέσει η περιοχή της ΝΑ Μεσογείου μια νέα πηγή τροφοδοσίας της Ευρώπης με αέριο.
Οι απειλές της Τουρκίας
Ο στόχος «Ζευς 1» είναι η πέμπτη κατά σειρά ανακάλυψη στην κυπριακή ΑΟΖ, από το 2011 που το γεωτρύπανο της Noble Εnergy εντόπισε το κοίτασμα «Αφροδίτη» στο οικόπεδο 12 και έρχεται μόλις τέσσερις μήνες μετά την ανακάλυψη του «Κρόνος 1». Το τεμάχιο 6, στο οποίο εντοπίστηκε και το νέο κοίτασμα, αποτελεί ένα από τα σημεία που η Τουρκία έχει χαρτογραφήσει ως μέρος της υφαλοκρηπίδας της και πριν από πέντε χρόνια όταν έγινε η αδειοδότησή του απείλησε ακόμη και με casus belli.
Σε κείμενο που κατέθεσε στον ΟΗΕ στις 12 Απριλίου 2017 ο μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας, χαρακτηριζόταν «προκλητική ενέργεια της ελληνοκυπριακής διοίκησης να προσφέρει την άδεια για έρευνες και εξόρυξη υδρογονανθράκων για το λεγόμενο οικόπεδο 6, το οποίο μερικώς κείται εντός των εξωτερικών ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο». Επίσης, σημειωνόταν πως η Τουρκία «έχει δεσμευθεί να προστατεύσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της, που εκπορεύονται από το διεθνές δίκαιο και δεν θα επιτρέψει σε ξένες εταιρείες να πραγματοποιήσουν μη εξουσιοδοτημένες έρευνες υδρογονανθράκων και δραστηριότητες εξόρυξης στη δική της υφαλοκρηπίδα». Πρόσφατα εξάλλου, μετά την ανακάλυψη του «Κρόνος 1» τον Αύγουστο του 2022, μέσω του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων, η Αγκυρα έσπευσε να επαναλάβει ότι δεν αναγνωρίζει την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Κύπρου με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ.
