Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα εκδώσουν πρόσθετο χρέος το 2023 για να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και το κόστος της ενέργειας. Δεδομένου, όμως, ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τις επανεπενδύσεις, θα αυξηθεί η πίεση στην αγορά και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να δελεάσουν τους επενδυτές του ιδιωτικού τομέα για να αγοράσουν πρόσθετο χρέος ύψους 400 δισ. ευρώ.
Από το 2015, οπότε και άρχισε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, η ΕΚΤ αποτελεί τον εγγυημένο αγοραστή κρατικών ομολόγων και τον δανειστή ύστατης προσφυγής. Εχει άλλωστε απορροφήσει στο χαρτοφυλάκιό της έναν τεράστιο όγκο νέων ομολόγων που εξέδωσαν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης το διάστημα από το 2019 έως και το 2021. Από το νέο έτος, όμως, θα αρχίσει να περιορίζει το χαρτοφυλάκιό της σε πρώτη φάση μειώνοντας τις επανεπενδύσεις από τα κέρδη όσων ομολόγων λήγουν. Κάθε άλλο παρά τυχαία, η αλλαγή πολιτικής της ΕΚΤ συμπίπτει με την προσπάθεια των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης να αμβλύνουν τις επιπτώσεις από το υψηλό κόστος της ενέργειας. Και αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται πρόσθετα κεφάλαια, οπότε θα εκδώσουν νέο πρόσθετο δημόσιο χρέος. Η Γερμανία ειδικότερα θα εκδώσει χρέος-ρεκόρ μέσα στο επόμενο έτος. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Bank of America, ο όγκος του νέου κρατικού χρέους που θα κληθούν να απορροφήσουν οι επενδυτές μέσα στο 2023 θα είναι διπλάσιος σε σύγκριση με το προηγούμενο ρεκόρ πριν από μια δεκαετία.
Αναλυτές εκτιμούν πως οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και το επόμενο έτος.
Αυτό σημαίνει πως οι εκδοτικές αρχές θα χρειαστεί να καταβάλουν διπλάσιες προσπάθειες για να προσελκύσουν επενδυτές. Παράλληλα κινδυνεύουν να πληρώσουν πολύ μεγαλύτερες αποδόσεις, καθώς η επιθετική στροφή της ΕΚΤ σε περιοριστική πολιτική και οι νέες αυξήσεις επιτοκίων που προανήγγειλε η κ. Λαγκάρντ την περασμένη εβδομάδα έχουν πείσει τους επενδυτές ότι θα ακολουθήσει νέα αύξηση του κόστους δανεισμού κατά μισή εκατοστιαία μονάδα μέσα στο νέο έτος. Ηδη οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της Γερμανίας έχουν αυξηθεί κατά 250 μονάδες βάσης μέσα στο έτος και των ιταλικών περισσότερο από 300 μ.β., εκ των οποίων οι 50 μ.β. ήταν μόνον μέσα στην τελευταία εβδομάδα. Αναλυτές των BNP Paribas, Deutsche Bank και Citigroup, που αναλαμβάνουν τις πωλήσεις δημοσίου χρέους των χωρών της Ευρωζώνης, εκτιμούν πως οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και το επόμενο έτος. Η BNP Paribas εκτιμά πως οι πωλήσεις αυτών των ομολόγων θα εξωθήσουν τις αποδόσεις των δεκαετών της Γερμανίας σε άνοδο 45 μ.β. ακόμη, φθάνοντάς τες στο 2,75% μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους.
Η τράπεζα θα εξακολουθήσει προς το παρόν να επανεπενδύει μέρος του χρέους που αγόρασε στη διάρκεια της πανδημίας. Παράλληλα, όμως, θα αρχίσει να μειώνει τα ομόλογα, ύψους 5 τρισ. ευρώ, που έχει συγκεντρώσει στο χαρτοφυλάκιό της στα χρόνια της ποσοτικής χαλάρωσης, πουλώντας ομόλογα αξίας 15 δισ. ευρώ κάθε μήνα από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο. Το τι θα συμβεί μετά παραμένει άδηλο. Μέχρι και τον Νοέμβριο η ομάδα εργασίας της ΕΚΤ, που έχει επαφές με την αγορά, ανέφερε πως η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά τον μεγάλο όγκο χρέους που θα χρειαστεί να αγοράσουν επενδυτές από τον ιδιωτικό τομέα. Οπως επισημαίνει ο Τζούλιαν Λε Μπερόν, γενικός διευθυντής επενδύσεων στην Allianz Global Investors, «είναι γεγονός πως οι επενδυτές δεν έχουν τόση διάθεση να αγοράσουν ευρωπαϊκά ομόλογα το επόμενο έτος». Αποτελεί, άλλωστε, λόγο προβληματισμού το χρέος της Ιταλίας και η βιωσιμότητά του. Οι αποδόσεις των ιταλικών δεκαετών έχουν ήδη υπερβεί το 4% και αρχίζουν να ανησυχούν τους επενδυτές. Δεν προβλέπουν, πάντως, όλες οι τράπεζες περαιτέρω άνοδο των αποδόσεων μέσα στο νέο έτος. Η JP Morgan, για παράδειγμα, εκτιμά πως θα υποχωρήσουν, ενώ ακόμη και η ΒΝΡ προσβλέπει σε υποχώρησή τους μετά την αρχική άνοδο. Υπάρχει άλλωστε και η ελπίδα πως οι υψηλές αποδόσεις θα προσελκύσουν τους επενδυτές και στην περίπτωση της ύφεσης θα καταστήσουν τα ομόλογα πιο ελκυστικά, δεδομένου ότι είναι επενδύσεις χαμηλού ρίσκου.
