Η Ιταλία είναι η πλέον ευάλωτη χώρα της Ευρωζώνης σε μια ενδεχόμενη κρίση χρέους, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τα επιτόκια και αρχίζει να μειώνει τις αγορές ομολόγων μέσα στους επόμενους μήνες. Σε αυτή την εκτίμηση συγκλίνουν οι οικονομολόγοι, όπως προκύπτει από σχετική δημοσκόπηση των Financial Τimes. Ειδικότερα, εννέα στους δέκα οικονομολόγους αναγνώρισαν την Ιταλία ως τη χώρα της Ευρωζώνης «που κινδυνεύει περισσότερο από ένα ξεπούλημα στις αγορές κρατικών ομολόγων της».
Η δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού της Ιταλίας, η οποία ανέλαβε την εξουσία τον Οκτώβριο υπό την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, επιχειρεί να ακολουθήσει ένα δρόμο δημοσιονομικής εξυγίανσης. Στο πρόγραμμά της προέβλεπε μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας από το 5,6% του ΑΕΠ στο οποίο ανήλθε το 2022 στο 4,5% το νέο έτος και στο 3% το επόμενο έτος. Ωστόσο, το ιταλικό δημόσιο χρέος παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη με λίγο πάνω από το 145% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Ο Μάρκο Βάλι, επικεφαλής οικονομολόγος στην ιταλική τράπεζα UniCredit, εκφράζει την εκτίμηση ότι οι «υψηλότερες ανάγκες αναχρηματοδότησης χρέους» και η «δυνητικά δύσκολη» πολιτική κατάσταση της χώρας την καθιστούν πιο ευάλωτη σε ξεπούλημα στις αγορές ομολόγων. Το κόστος δανεισμού της Ρώμης έχει αυξηθεί απότομα από τότε που η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια το περασμένο καλοκαίρι. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ανέβηκε πάνω από το 4,6% την περασμένη εβδομάδα, σχεδόν τετραπλασιάζοντας το επίπεδο του προηγούμενου έτους, και είναι 2,1 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από την αντίστοιχη απόδοση των γερμανικών ομολόγων.
Η νέα ιταλική κυβέρνηση «έδωσε στους επενδυτές λίγους λόγους να ανησυχούν προς το παρόν», δήλωσε η Βερόνικα Ροχάροβα, επικεφαλής των οικονομικών της ζώνης του ευρώ στην ελβετική τράπεζα Credit Suisse. Η ίδια προσθέτει, πάντως, ότι «οι ανησυχίες των επενδυτών θα μπορούσαν να επανεμφανιστούν και να ενισχυθούν καθώς η ανάπτυξη επιβραδύνεται, τα επιτόκια αυξάνονται περαιτέρω, και η χώρα εκδίδει και πάλι πολύ περισσότερο χρέος». Στο ίδιο μήκος κύματος και η επισήμανση της Σίλβια Αρντάνια, κορυφαίας οικονομολόγου της βρετανικής πολυεθνικής τράπεζας Barclays, που τονίζει πως «το υψηλό επίπεδο χρέους της Ιταλίας, το υψηλό δημοσιονομικό της έλλειμμα και η ανάγκη της κοινωνίας της για πρόσθετα μέτρα στήριξης έναντι της ενεργειακής κρίσης εμπνέουν μεγάλη ανησυχία στις αγορές».
Η κατάσταση στην αγορά εργασίας της Γερμανίας ενδέχεται να εξωθήσει την ΕΚΤ σε περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων.
Παράλληλα ο Λουντοβίκ Σουμπράν, κορυφαίος οικονομολόγος της γερμανικής ασφαλιστικής Allianz, προειδοποιεί την Ευρωζώνη ότι κινδυνεύει να αναπαραγάγει την κρίση που έπληξε τις αγορές ομολόγων το 2012, καθώς «οι δημοσιονομικές δυνατότητες των χωρών διαφέρουν όταν δεν υπάρχει η παρέμβαση της ΕΚΤ». Και βέβαια οι υπουργοί της ιταλικής κυβέρνησης έχουν επικρίνει την επιθετική στροφή της ΕΚΤ σε περιοριστική νομισματική πολιτική.
Την ίδια στιγμή η κατάσταση στην αγορά εργασίας της Γερμανίας ενδέχεται να εξωθήσει την ΕΚΤ σε περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων. Οπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, οι επίμονες ελλείψεις εργατικών χεριών στις γερμανικές επιχειρήσεις και το γεγονός ότι παρά την επιβράδυνση της οικονομίας εξακολουθούν να προσλαμβάνουν προσωπικό εγκυμονεί τον κίνδυνο εκτροχιασμού του πληθωρισμού εξαιτίας των αυξήσεων στους μισθούς. Σχετική δημοσκόπηση που διεξήγαγε η Κομισιόν τον Δεκέμβριο κατέδειξε πως στη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του 2022 περισσότερες από δύο στις πέντε γερμανικές επιχειρήσεις εξακολουθούσαν να αναφέρουν ελλείψεις προσωπικού.
Ο αριθμός των θέσεων εργασίας έφθασε το περασμένο έτος στα υψηλότερα επίπεδα μετά την επανένωση των Γερμανιών. Περίπου 45,6 εκατ. άνθρωποι εργάζονταν στη Γερμανία το 2022, δηλαδή 589.000 περισσότεροι σε σύγκριση με το 2021 και περισσότεροι από κάθε άλλη περίοδο μετά το 1990, σύμφωνα με την επίσημη στατιστική υπηρεσία Destatis. Σε ό,τι αφορά την ανεργία, υποχώρησε τον Δεκέμβριο περαιτέρω στο 2,8%, καταγράφοντας τα χαμηλότερα επίπεδα μετά την επανένωση των Γερμανιών. Ανάλογη είναι η εικόνα στην ευρύτερη Ευρωζώνη, η αγορά εργασίας της οποίας εξακολουθεί να παρουσιάζει αντίστοιχα χαρακτηριστικά παρά την επιβράδυνση που σημείωσε η ανάπτυξη στη διάρκεια του φθινοπώρου και τη διαφαινόμενη ύφεση τον χειμώνα. Στο σύνολο της Ευρωζώνης το 30% των επιχειρήσεων αναφέρει ελλείψεις προσωπικού. Τον Οκτώβριο η ανεργία σημείωσε νέα υποχώρηση στο 6,5%. Η εικόνα της αγοράς εργασίας εμπνέει ανησυχία στα στελέχη της ΕΚΤ που χαράσσουν νομισματική πολιτική και προσπαθούν να βρουν το κατάλληλο μείγμα πολιτικής για να ανακόψουν τον πληθωρισμό.
Μιλώντας στους Financial Times ο Μπερτ Κόλιντζ, οικονομολόγος της IΝG, εκφράζει την εκτίμηση πως η κατάσταση στην αγορά εργασίας της Ευρωζώνης θα παραμείνει η ίδια με ελλείψεις επαγγελματιών και συνεχείς προσλήψεις στις επιχειρήσεις παρά την ύφεση. Ο ίδιος εκτιμά ως εκ τούτου πως οι επιχειρήσεις θα εξακολουθήσουν να προσφέρουν «μέτριες αυξήσεις μισθών».
