Πολύ περιορισμένη αύξηση των νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων στις ελληνικές τράπεζες αναμένει η Axia Research το 2023, ακόμη και σε ένα εξαιρετικά δυσμενές σενάριο, χάρη στη στήριξη από την ανθεκτικότητα της οικονομίας, καθώς και τη διαχείριση που έχει γίνει από τον ίδιο τον κλάδο.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η Axia, το τοπίο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα είναι πολύ πιο υγιές πλέον, με τους ισολογισμούς των ελληνικών συστημικών τραπεζών να έχουν βελτιωθεί σημαντικά από το 2019. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της βελτίωσης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, που οδήγησε σε επαναφορά αρκετών NPLs σε ενήμερη κατάσταση, σε ρυθμιστικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας του προγράμματος «Ηρακλής», καθώς και στην άφιξη νέων επενδυτών στην ελληνική αγορά. Η κυρίαρχη δύναμη της επιτυχημένης απομόχλευσης ήταν βέβαια η ενεργή διαχείριση των NPLs από τις τράπεζες. Οπως υπολογίζει η Axia, από την κορύφωση της κρίσης (γ΄ τρίμηνο του 2015) και έως το γ΄ τρίμηνο του 2022, οι ελληνικές τράπεζες μείωσαν το απόθεμα NPLs κατά 104,6 δισ. ευρώ, που μεταφράζεται σε 35,7% στον δείκτη NPLs ο οποίος διαμορφώνεται στο 9,1% στο σύνολο του κλάδου.
Ειδικά το 2022 και εν μέσω ενεργειακής κρίσης και στροφής της νομισματικής πολιτικής, οι ελληνικές τράπεζες αποδείχθηκαν πολύ ανθεκτικές, σημειώνοντας αμελητέο ή και αρνητικό σχηματισμό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, όπως επισημαίνει η Axia, με στήριξη από το μακροοικονομικό περιβάλλον. Η ελληνική οικονομία συνέχισε να βελτιώνεται τα τελευταία δύο χρόνια, όπως προσθέτει, σημειώνοντας μία από τις ταχύτερες ανακάμψεις από την πανδημία και ξεπερνώντας το επίπεδο του ΑΕΠ του 2019 στις αρχές του 2022. Αυτό το κατόρθωμα, όπως το χαρακτηρίζει, υποστηρίχθηκε από το αυξημένο ενδιαφέρον ξένων άμεσων επενδύσεων, όπως αποδεικνύεται από τον ισχυρό σχηματισμό παγίου κεφαλαίου, καθώς και από την απότομη ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης μετά το άνοιγμα της οικονομίας.
Οι θετικοί αυτοί «άνεμοι» έχουν βοηθήσει τις προσπάθειες απομόχλευσης των ελληνικών τραπεζών μειώνοντας τον σχηματισμό NPE και αυξάνοντας την επαναφορά κόκκινων δανείων σε ενήμερα, ειδικά στον τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Ταυτόχρονα, το ευνοϊκό περιβάλλον επέτρεψε την επαναταξινόμηση επικίνδυνων δανείων του «σταδίου ΙΙΙ» (μη εξυπηρετούμενα) στο «στάδιο ΙΙ» (εξυπηρετούμενα δάνεια αλλά με υψηλό κίνδυνο αθέτησης). Αυτό, όπως τονίζει η Axia, έρχεται σε αντίθεση με την επιδείνωση που σημειώθηκε σ’ αυτό το μέτωπο στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με βάση τις γνωστοποιήσεις του «πυλώνα ΙΙΙ», εκτιμά ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν πάνω από 2,7 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τα οποία έχουν ρυθμιστεί (forborne) και πληρούν τα κριτήρια για έξοδο από το καθεστώς NPE. Αυτό σίγουρα θα αντισταθμίσει μέρος του νέου σχηματισμού NPE το 2023, όπως επισημαίνει η Axia.
Μάλιστα, υπό ένα εξαιρετικά δυσμενές σενάριο με συνεχή πληθωρισμό, χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αγωνίζονται για ταμειακές ροές, τα συνολικά νέα NPEs των ελληνικών συστημικών τραπεζών θα αυξηθούν κατά 1,6 δισ. ευρώ μόλις το 2023, όπως εκτιμά. Αυτό, επισημαίνει, μπορεί να φαίνεται χαμηλό, αλλά λαμβάνει υπόψη τη μορφή των χαρτοφυλακίων (μικρότερα στεγαστικά δάνεια και χαμηλότερος μη εξασφαλισμένος δανεισμός, συν παλαιότερα πιο επικίνδυνα δάνεια ΜμΕ), καθώς και τα δάνεια που πληρούν τις προϋποθέσεις για έξοδο από το καθεστώς NPE.
Ελευθερία Κούρταλη
