Eχοντας τρομάξει τους ξένους επενδυτές με την προ διετίας εκστρατεία αποδυνάμωσης των τεχνολογικών κολοσσών, το Πεκίνο αλλάζει τώρα τακτική και επιχειρεί να διατηρήσει τον έλεγχο στις εταιρείες του Διαδικτύου αγοράζοντας τις λεγόμενες «χρυσές μετοχές» τους. Πρόκειται για μια τακτική που στο εσωτερικό της Κίνας αποκαλείται «μετοχή ειδικής διοίκησης» και την έχει επανειλημμένως εφαρμόσει στο παρελθόν το Πεκίνο και ιδιαιτέρως από το 2015 και μετά. Η χρησιμότητά της για τις κινεζικές αρχές είναι ότι τους δίνει τη δυνατότητα να ασκούν επιρροή στις ειδήσεις ιδιωτικών φορέων μέσα από έναν σφικτό έως ασφυκτικό εναγκαλισμό του Πεκίνου με την εκάστοτε εταιρεία. Εν ολίγοις το Πεκίνο αγοράζει το 1% μιας εταιρείας και έχει τη δυνατότητα να ελέγχει το περιεχόμενο που θα αναρτάται από τις εταιρείες του Iντερνετ και στο οποίο θα έχουν πρόσβαση εκατομμύρια Κινέζοι.
Τον τακτικό αυτόν ελιγμό υπαγόρευσε στο Πεκίνο κατά κύριο λόγο η κάμψη που παρουσίασε η κινεζική οικονομία αναγκάζοντας την ηγεσία της χώρας να εγκαταλείψει προς το παρόν τα σκληρά πρόστιμα και τις ποινές. Το Πεκίνο γίνεται έτσι μέτοχος στα μεγαλύτερα ονόματα του Iντερνετ στην Κίνα όπως στις Alibaba και Tencent αλλά και με μικρότερα μερίδια σε άλλες εταιρείες τεχνολογίας όπως οι TikTok και ByteDance. Την περασμένη εβδομάδα η ρυθμιστική αρχή του Iντερνετ στην Κίνα αγόρασε μερίδιο σε θυγατρική της Alibaba με τη σχετική συμφωνία να προβλέπει τον διορισμό νέου μέλους στο Δ.Σ. της εταιρείας που ασφαλώς θα πρόκειται για πρόσωπο της επιλογής του Πεκίνου. Μέχρι στιγμής δεν είναι σαφές ποια ακριβώς δικαιώματα αποκτά η πολιτική ηγεσία της Κίνας με αυτές τις συμφωνίες. Eχουν, πάντως, προηγηθεί από το 2016 οι σχετικές συστάσεις της κινεζικής αρχής ρύθμισης των ΜΜΕ προς την πολιτική ηγεσία της χώρας για αγορά μεριδίων ύψους τουλάχιστον 1% που να συνοδεύεται με μια θέση στο Δ.Σ. και το δικαίωμα να εποπτεύει το περιεχόμενο προς δημοσίευση.
Η κυβέρνηση της Κίνας αποκτά μερίδια και σε άλλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως οι TikTok και ByteDance.
Σε ό,τι αφορά την αγορά της χρυσής μετοχής στον κολοσσό των ψηφιακών παιχνιδιών, την Tencent, οι λεπτομέρειες του σχεδίου του Πεκίνου βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της συζήτησης αλλά σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες, αφορούν ένα μερίδιο σε μία από τις θυγατρικές της. Μιλώντας στους Financial Times, μία από τις πηγές της βρετανικής εφημερίδας τόνισε πως «το κράτος βρίσκεται εδώ και αυτή θα είναι η τάση που θα επικρατήσει στο μέλλον». Παράλληλα, στο πλαίσιο της συμφωνίας για την αγορά χρυσής μετοχής στην ByteDance, το Πεκίνο κατοχύρωσε το δικαίωμα να διορίσει στο Δ.Σ. της εταιρείας τον Βου Σουγκάνγκ, στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Οπως σχολιάζει το σχετικό ρεπορτάζ των FT, ο εν λόγω αξιωματούχος θα έχει εφεξής λόγο σε κάθε κίνηση της εταιρείας είτε αυτή αφορά σχέδιά της για συγχωνεύσεις και εξαγορές είτε την κατανομή των κερδών της. Ο Βου είχε ηγηθεί στο παρελθόν της Αρχής Ελέγχου του Κυβερνοχώρου της Κίνας (CAC) και επί χρόνια επόπτευε τα online σχόλια και επιφυλλίδες, ενώ στο πλαίσιο των καθηκόντων του επισκεπτόταν εταιρείες σε όλη την επικράτεια της Κίνας. Πριν από μια δεκαετία προσείλκυσε τα φώτα της δημοσιότητας όταν δήλωσε πως έχει «μια ευχή», μια ημέρα να μπορέσει «να κόψει το κεφάλι του σκύλου». Ηταν ένας ουδόλως εύσχημος τρόπος με τον οποίο εξέφραζε την πρόθεσή του να επιβάλει σιδηρά πειθαρχία σε όσους έφερναν στην Κίνα δυτικού τύπου αξίες και με τα δικά του κριτήρια ήταν «προδότες που μιλάνε για ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες».
