«Παρά την οικονομική αβεβαιότητα, οι αγρότες είναι πρόθυμοι να καινοτομήσουν». Αυτό επισημαίνει νέα παγκόσμια έρευνα της συμβουλευτικής McKinsey, σύμφωνα με την οποία αρκετοί αγρότες σε διάφορες χώρες επιθυμούν να δοκιμάσουν νέα προϊόντα και τεχνολογίες μέσα στα επόμενα χρόνια. Και αυτή η πρόθεση είναι ήδη ορατή, δεδομένου πως αρκετοί παραγωγοί του δυτικού κόσμου ποντάρουν σε λογισμικά διαχείρισης της καλλιέργειας ή σε εφαρμογές hardware που προσανατολίζονται στη λεγόμενη γεωργία ακριβείας, προκειμένου να μειώσουν τα κόστη και να αυξήσουν την παραγωγή τους. Τα νέα αυτά είναι αρκετά καλά για ανερχόμενες εταιρείες του κλάδου της έξυπνης γεωργίας που αναπτύσσουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό λύσεις, όπως ρομποτικά συστήματα για τη λιπασματοδιανομή ή αισθητήρες για την παρακολούθηση της αγροτικής παραγωγής μετά τη συγκομιδή, μέχρι και συστήματα τεχνολογίας που βοηθούν τη μετατροπή των αποβλήτων σε υψηλής ποιότητας ζωοτροφή για… κοτόπουλα. Η δυναμική τους διαφαίνεται και από τις εκτιμήσεις για την πορεία του κλάδου «έξυπνης γεωργίας», μία αγορά η οποία αναμένεται να ξεπεράσει τα 30 δισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια. Βέβαια, η υιοθέτηση τέτοιων τεχνολογιών στη χώρα μας αποτελεί για τους αγρότες αγώνα μετ’ εμποδίων καθώς ανησυχούν για το κόστος αλλά και για την έλλειψη κατάρτισης.
Στην Ελλάδα αρκετές εταιρείες έχουν εφεύρει τεχνολογικές λύσεις που όχι μόνο προωθούν τη βιώσιμη καλλιέργεια, αλλά μειώνουν το κόστος για τους ίδιους τους αγρότες. Τέτοια είναι η περίπτωση της Augmenta, εταιρεία από τον Βόλο, δημιούργημα του Δημήτρη Ευαγγελόπουλου και του Γιώργου Βαρβαρέλη. Η ομάδα έχει αναπτύξει ένα σύστημα (hardware και software) το οποίο εγκαθίσταται στην οροφή των γεωργικών οχημάτων, σαρώνοντας τον αγρό και κάνοντας σε πραγματικό χρόνο επιτόπιο έλεγχο σε καλλιέργειες (ρύζι, σιτάρι, βαμβάκι, καλαμπόκι και γενικά όλα τα δημητριακά). Στη συνέχεια, το σύστημα, που αποτελείται από πολυφασματικές κάμερες, «αντιλαμβάνεται» με τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής όρασης τα σημεία του χωραφιού που χρειάζονται λίπασμα ή κάποιο άλλο χημικό και αποφασίζει αυτόματα να ρίξει όσο λίπασμα χρειάζεται στην περιοχή εκείνη του χωραφιού που είναι απαραίτητο. Στα «μάτια» των παραγωγών μια τέτοια λύση είναι χρήσιμη, καθώς βοηθάει στη μείωση της ποσότητας χημικών και λιπασμάτων, μειώνοντας ταυτόχρονα και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. «Εκτός από λιπασματοδιανομή, το σύστημά μας χρησιμοποιείται και για την εφαρμογή μυκητοκτόνων, ζιζανιοκτόνων ή άλλων φυτοφαρμάκων», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Βαρβαρέλης. «Στην περίπτωση των ζιζανιοκτόνων, το σύστημα μπορεί και αναγνωρίζει τα ζιζάνια, ξέρει δηλαδή πού βρίσκονται σε σχέση με το χώμα, και ψεκάζει μόνο αυτά. Οπότε, μέσω του συστήματος εξοικονομείται ένα ποσοστό άνω του 50% σε χημικά». Αυτό έχει θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην «τσέπη» του παραγωγού αλλά και στην υγεία του ίδιου και του καταναλωτή. Το επόμενο διάστημα, το ίδιο σύστημα θα μπορεί να υποστηρίξει και άλλες λειτουργίες όπως η συγκομιδή καθώς και το όργωμα των χωραφιών, δίνοντας τη δυνατότητα στους αγρότες να το εφαρμόζουν και σε άλλα μηχανήματα (π.χ. στη θεριζοαλωνιστική μηχανή) πέραν του τρακτέρ. «Στόχος να μπορέσουμε να αυτοματοποιήσουμε κάθε ενέργεια που πραγματοποιεί ο αγρότης με τα μηχανήματά του στο χωράφι», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Ευαγγελόπουλος.
Η Augmenta από τον Βόλο έχει πουλήσει σε 26 χώρες συστήματα με αισθητήρες που βοηθούν την αγροτική παραγωγή.
Το «ραντάρ» της Augmenta έχει ταξιδέψει σχεδόν σε όλες τις ηπείρους, καθώς η εταιρεία έχει πουλήσει 500 τέτοια συστήματα σε 26 χώρες, σε Κεντρική Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Αργεντινή, Βραζιλία, Αυστραλία, Ουκρανία και Νότια Αφρική. Η εταιρεία μετράει 60 άτομα, οι περισσότεροι εκ των οποίων απασχολούνται στο κέντρο Ερευνας και Ανάπτυξης στη Μεταμόρφωση, εκεί που αναπτύσσει και κατασκευάζει το προϊόν της. Εκτός από την Αθήνα διατηρεί γραφεία στις ΗΠΑ, ενώ έχει σηκώσει μέχρι στιγμής περίπου 12 εκατ. δολάρια από διεθνείς και Ελληνες επενδυτές, ανάμεσα στους οποίους η CNH Industrial, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής γεωργικών οχημάτων, αλλά και το ελληνικό fund Marathon Venture Capital. Η τεχνολογία της Augmenta έχει κινήσει κατά καιρούς το ενδιαφέρον επενδυτών και εταιρειών και δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να κλείσει κάποιο «deal» το οποίο αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την ανάπτυξή της. «Στην επόμενη δεκαετία θα δούμε μια τεράστια αλλαγή στον κλάδο δεδομένου πως μέχρι το 2050 θα πρέπει να αυξηθεί η διαθέσιμη τροφή για τον κόσμο», αναφέρει ο κ. Βαρβαρέλης.
Το δικό της «ραντάρ» για την προστασία των αγροτικών προϊόντων έχει αναπτύξει η Centaur Analytics, εταιρεία με έδρα τον Βόλο και παρουσία σε Αθήνα και Νότια Καλιφόρνια. H νεοφυής εταιρεία έχει δημιουργήσει αισθητήρες υψηλής τεχνολογίας που εποπτεύουν τις συνθήκες αποθήκευσης προϊόντων (σιτάρι, καλαμπόκι, ρύζι, αλεύρι κ.ά.), στέλνοντας μετρήσεις θερμοκρασίας, υγρασίας, οξυγόνου κ.ά. ώστε να αποφευχθεί αλλοίωση ή ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Σωτήρη Μπαντά, «η εταιρεία εκτελεί μεγάλα project σε Αυστραλία για την προστασία της νέας συγκομιδής σιτηρών καθώς και στη Βραζιλία για τη μεταφορά της παραγωγής σόγιας». Σε μία περίοδο όπου οι ελλείψεις σε λιπάσματα και πρώτες ύλες έχουν ενταθεί λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία, η τεχνολογία της βοηθάει τους παραγωγούς να αποθηκεύσουν με ασφάλεια τα αποθέματά τους, ώστε να μην καταγράφουν απώλειες. Οι αισθητήρες τοποθετούνται σε σιλό, σε αποθήκες, αμπάρια πλοίων ή σε κοντέινερ, δίνοντας τη δυνατότητα στον χρήστη να παρακολουθεί τα χαρακτηριστικά που αφορούν την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων ώστε να παρεμβαίνει άμεσα για να «σώσει» την παραγωγή, εάν είναι αναγκαίο.
Κοντέινερ – μίνι αγρόκτημα για την ανακύκλωση της τροφής
Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στα απόβλητα τροφίμων, στα σκουλήκια και στα κοτόπουλα; Η απάντηση μπορεί και να είναι καταφατική αν εξετάσει κανείς την τεχνολογία της βρετανικής νεοφυούς εταιρείας Better Origin. O Φώτης Φωτιάδης με τον Σλοβένο Μίχα Πίπαν έχουν αξιοποιήσει όλα τα παραπάνω και έχουν αναπτύξει μία τεχνολογία η οποία «μιμείται» τη φύση και βοηθάει στην ανακύκλωση της τροφής. Η καινοτομία βρίσκεται στο μίνι αγρόκτημα – κοντέινερ Χ1, μέσα στο οποίο τα σκουλήκια black soldier fly καταναλώνουν τα απόβλητα φρούτων και λαχανικών, μετατρέποντάς τα σε πρωτεΐνη και λίπος, και καταλήγοντας να γίνονται τα ίδια τα σκουλήκια ζωοτροφή υψηλής ποιότητας για κοτόπουλα. Τα συγκεκριμένα κοτόπουλα εκτρέφονται για τα αυγά τους, που στη συνέχεια πωλούνται στα σούπερ μάρκετ από τα οποία η Better Origin προμηθεύεται τα απόβλητα, δημιουργώντας μια βιώσιμη και τοπική διατροφική αλυσίδα. «Παίρνουμε δηλαδή δικά τους απορρίμματα και φτιάχνουμε τροφή για τα δικά τους κοτόπουλα», εξηγεί στην «Κ». «Από φάρμες των πελατών μας, έχουμε παρατηρήσει αύξηση κατά 4% της παραγωγής των αυγών που γεννούν τα κοτόπουλα, μείωση σχεδόν 50% της θνησιμότητας των ζώων και βελτίωση της κατανάλωσης τροφής». Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας, ένα μίνι αγρόκτημα Χ1 μπορεί να περιορίσει τις εκπομπές 565 τόνων διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνο, ποσότητα που αντιστοιχεί με την απόσυρση περίπου 122 οχημάτων από τους δρόμους.
Μάλιστα, όλη η διαδικασία παραγωγής της ζωοτροφής γίνεται αυτοματοποιημένα, ενώ η συναρμολόγηση των κοντέινερ πραγματοποιείται στην Ελλάδα σε συνεργασία με κατασκευαστές στην Κρήτη. «Η τεχνολογία μας έχει τεχνητή νοημοσύνη κατά τη διαδικασία εκτροφής του σκουληκιού, όχι κατά την επεξεργασία του. Δηλαδή ενσωματώνουμε στο σύστημα κάμερες που καταγράφουν τα καφάσια με τα σκουλήκια και παρακολουθούν πόσο γρήγορα μεγαλώνουν, πόση τροφή χρειάζονται, άμα είναι υγιή κ.ά.», αναφέρει.
Η εταιρεία συνεργάζεται με σούπερ μάρκετ, όπως η αλυσίδα Morrisons ή μεγάλες εταιρείες που παράγουν αυγά για τα σούπερ μάρκετ. Μέχρι στιγμής έχει διαθέσει με τη μορφή μηνιαίας συνδρομής (leasing) 14 κοντέινερ για να τοποθετηθούν στις φάρμες των πελατών της και μέσα στο 2023 η εταιρεία φιλοδοξεί να αναπτύξει ένα εργοστάσιο με 40 αγροκτήματα που θα εστιάζουν στη μετατροπή οργανικών αποβλήτων σε τροφή για κατοικίδια, κυρίως για γάτες και σκύλους ή τροφή για ιχθυοκαλλιέργειες. Η επέκτασή της και στις τροφές για κατοικίδια «ανοίγει» και τη βεντάλια των πελατών της, «χτυπώντας» ενδεχομένως την πόρτα κορυφαίων εταιρειών του κλάδου των τροφίμων παγκοσμίως, όπως είναι για παράδειγμα η Nestle.
H Better Origin ιδρύθηκε στο Κέμπριτζ της Αγγλίας το 2015 και έπειτα από 5 χρόνια έρευνας, λάνσαρε το 2020 το προϊόν της. Προσφάτως «σήκωσε» γύρο χρηματοδότησης 16 εκατ. δολαρίων, δηλώνοντας επαρκώς χρηματοδοτημένη, εάν και είναι πιθανό μέσα στο έτος να προχωρήσει και στην άντληση κεφαλαίων στο πλαίσιο νέου γύρου χρηματοδότησης (Series B).
