Μόλις πριν από ένα μήνα, στην αρχή του έτους, ο Ινδός Γκουατάμ Αντάνι ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους που έχουν ζήσει ποτέ και, βέβαια, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ινδίας, ενώ τον Σεπτέμβριο εκτόπισε για λίγο τον Τζεφ Μπέζος από την πρώτη θέση στην κατάταξη των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου. Ηταν ο ιδιοκτήτης ομίλου εταιρειών που δημιούργησε ο ίδιος το 1988 ως όμιλο εμπορευμάτων για να τον επεκτείνει σε νευραλγικούς τομείς από την ηλεκτρική ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες μέχρι τα ανθρακωρυχεία, τις επιχειρήσεις logistics, τις εξορύξεις μετάλλων έως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και, τελευταία, την πράσινη ενέργεια. Ελέγχει το μεγαλύτερο λιμάνι της Ινδίας και είναι η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης και εκμετάλλευσης αεροδρομίων. Η αξία του ομίλου είχε αυξηθεί κατά 2.500% μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ ο Αντάνι είχε στενές σχέσεις με την κυβέρνηση της Ινδίας και είναι από τους μεγαλύτερους χορηγούς του κόμματος του πρωθυπουργού, Ναρέντρα Μόντι. Και ο Ινδός πρωθυπουργός δεν έκρυψε ποτέ τη φιλία του με τον Αντάνι, ο οποίος σίγουρα επωφελήθηκε από αυτήν για να επεκτείνει την αυτοκρατορία του. Οταν βρίσκονταν στα υψηλότερα επίπεδά τους οι μετοχές των εταιρειών του Αντάνι αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 6% της αξίας των δύο κύριων χρηματιστηρίων της Ινδίας.
Πριν από λίγες ημέρες, όμως, συγκεκριμένα στις 24 Ιανουαρίου, η θεά Τύχη έπαψε να χαμογελά στον Αντάνι. Mέσα σε λίγες ημέρες η αυτοκρατορία του έχασε πάνω από 110 δισ. δολ. που, όπως χαρακτηριστικά σχολιάζουν οι New York Times , άρχισε να εξανεμίζεται όπως ο αέρας μέσα από ένα μπαλόνι που τρύπησε. Οι μέτοχοι άρχισαν να πουλούν μαζικά τους τίτλους του και οι μαζικές πωλήσεις δεν έχουν σταματήσει ακόμη. Αιτία ήταν έκθεση σχετική με τον όμιλο Αντάνι που δημοσίευσε μια μάλλον μικρή επενδυτική, η Hindenburg Research, γνωστή για την τακτική του σορταρίσματος, όπως αποκαλούνται τα στοιχήματα στην πτώση μιας μετοχής. Η έκθεση της εν λόγω εταιρείας κατηγορούσε τον όμιλο του Αντάνι για εκτεταμένη λογιστική απάτη, μακροχρόνια χειραγώγηση μετοχών, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, καθώς και πολλά άλλα αδικήματα οικονομικής φύσης και όχι μόνον. Χαρακτήριζε μάλιστα τον Αντάνι «μεγαλύτερο απατεώνα στην ιστορία των επιχειρήσεων». Και φυσικά προκάλεσε τη χαοτική αυτή αντίδραση των επενδυτών, την κατακόρυφη πτώση των μετοχών του ομίλου και της περιουσίας του Αντάνι, ενώ συμπαρέσυρε και τις αγορές ανά τον κόσμο.
Η έκθεση δόθηκε στη δημοσιότητα ακριβώς όταν ο όμιλος προωθούσε την πώληση μετοχών του αξίας 2,5 δισ. δολ. από τη ναυαρχίδα του, Adani Enterprises, και ήταν η δεύτερη σε μέγεθος προσφορά μετοχών που έχει γίνει ποτέ στην Ινδία. Η προσφορά μετοχών σε πρώτη φάση υλοποιήθηκε επιτυχώς, αν και είχαν αρχίσει οι μαζικές πωλήσεις μετοχών και ο Αντάνι φιγουράριζε ικανοποιημένος στο πλευρό του Ισραηλινού πρωθυπουργού σε τελετή στο λιμάνι της Χάιφα, στο οποίο εκτελεί έργα ο όμιλός του. Η είδηση διαδόθηκε εν ριπή οφθαλμού, οι πανικόβλητες πωλήσεις συνεχίστηκαν και τις επόμενες ημέρες οι επενδυτές τηλεφωνούσαν ανήσυχοι στο οικονομικό επιτελείο του Αντάνι, για να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους. Ενας εξ αυτών ήταν ο όμιλος Royal Group, μητρική εταιρεία της Abu Dhabi International Holding Co, που παρότρυνε τον όμιλο του Αντάνι να επανεξετάσει την προσφορά μετοχών. Μεσολάβησε η απόφαση κρατικού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος να μη στηρίξει τον όμιλο και ο Αντάνι συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου. Μέσα σε 19 ώρες η δεύτερη σε μέγεθος προσφορά μετοχών στην ιστορία της Ινδίας αποτελούσε παρελθόν και από επιτυχία είχε μετατραπεί σε φιάσκο.
Για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τον όμιλό του, ο Αντάνι προσέφυγε στην προσφιλή επιχειρηματολογία περί «επίθεσης κατά της Ινδίας, κατά της ανεξαρτησίας, της ακεραιότητας και της ποιότητας των ινδικών θεσμών». Και η Hindenburg του απάντησε ότι προσπαθεί με τη σημαία του εθνικισμού να συγκαλύψει τις σκοτεινές δοσοληψίες του όπως, για παράδειγμα, η χρήση ψευδών υπεράκτιων εταιρειών-οχημάτων με τις οποίες χειραγωγούσε τις τιμές των μετοχών. Ο αντίκτυπος στην αγορά της Ινδίας ήταν τεράστιος, με τη ρουπία να υποχωρεί έναντι όλων των ασιατικών νομισμάτων και τα spreads ενός δείκτη ομολόγων της χώρας να διευρύνονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων. Οι επενδυτικές τράπεζες που είχαν αναλάβει ανάδοχοι της προσφοράς μετοχών επρόκειτο να αμειφθούν με 12 εκατ. δολ. τα οποία χάνουν, όμως, καθώς η καταβολή τους ήταν εξαρτημένη από την επιτυχία της προσφοράς.
Ο αντίκτυπος στην αγορά της Ινδίας ήταν τεράστιος, με τη ρουπία να υποχωρεί έναντι όλων των ασιατικών νομισμάτων.
Οι κραδασμοί γίνονται αισθητοί ακόμη και στην κυβέρνηση Ναρέντρα Μόντι λόγω των δεσμών που διατηρούσε με τον Αντάνι και τώρα αναγκάζεται να παίρνει αποστάσεις από την απάτη και να διεξάγει έρευνες μετά τις επισταμένες πιέσεις της αντιπολίτευσης. Επίσης η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ινδίας διεξάγει έρευνες πάνω στην καταγγελία περί χειραγώγησης των μετοχών του ομίλου και η Τράπεζα Αποθεματικών της χώρας μελετά την έκθεση των τοπικών τραπεζών στον αμαρτωλό όμιλο. Και τώρα είναι αμφίβολο εάν οι επιχειρήσεις του Αντάνι θα μπορέσουν να καλύψουν το κόστος, ενώ και το δυσθεώρητο χρέος των επιχειρήσεών του βρίσκεται στο στόχαστρο. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s εκτιμά πως ο όμιλος δεν θα μπορέσει πλέον να αντλήσει κεφάλαια.
